Mümin Ağcakaya
TİGRİS HABER - Kalanlar için mi yoksa gidenler için mi zor olduğunu şiirsel 99 soruyla sorgulayan ve 100. Cevabı okuyucuya bırakan Şair yazar Lal Laleş alışılmışın dışında yazdı. Hangisi için daha zor olduğunu şair Lal Laleş’e göre; kalanlar için daha zor olduğunu ama bunun cevabının yaşanan durumlara göre de değiştiğini söylüyor. Gidenlerin, gitmeye karar verenlerin; genel olarak bir kararlılık içinde yeni ilişki ve yaşamları tercih ettiği için; gidenler için daha kolay olduğunu düşünüyor.
Alışılagelmişin dışında şiirde böyle bir tarzı neden denediğini, nasıl bir arayış içinde olduğunu;
İki yüzlü bir kitap!
Bu çalışmaya ikiz kitap da diyebiliriz. Bir yüzü; Gidenleri Rahat Bırakma Kılavuzu diğer yüzü de; Kalanları Rahat Bırakma Kılavuzu olarak iki kapaklı bir kitap. Anita Sezgener illüstrasyonlar ve çizimleriyle ayrı bir renk kattı. Yazdığım şiirlere eşlik etti.
Aslında deneysel edebiyatı çok önemsiyorum deneysel edebiyatın, yeni metinlerin, yeni anlatımların ortaya çıkmasında; farklı deneyimlerin edebiyata katkı sunduğuna inanılan insanlardan biriyim. Bu kitapta biçim, şekil ve içerik olarak bir kılavuz yazmaya çalıştım.
100. maddeyi okurlar yazdı
Yazarken ilkin gidenleri rahat bırakma kılavuzu olarak; yani ayrılanları ve ayrılık sırasında insanlar birbirini nasıl rahat bırakabilir diye sorguluyordum. İnsanlar yaşadıklarını, güzel anı ve hatıralarına zarar vermeden, kırmadan, dökmeden, bozmadan saygı duyarak bunu nasıl başarabilir diye baktım. Bunu yaparken şiirin de dışında biraz ironik ve felsefi açılardan ele almaya çalıştım. Sonunda bunu bir kitap olarak düşündüm. Her birine 99 maddelik birer metin ortay çıktı. 100. Maddeyi ise okura bıraktım. Okurun kendi deneyimine ilişkin yazacağı son madde en kıymetli olacaktı. Bu yüzden 100. Maddeyi boş bıraktım.
İlk başta Gideni Rahat Bırakma Kılavuzu olarak düşünüyordum. Yazmaya başladıkça kalanlar için de bir birikim oluştu. Gidenlerin bir de geride kalanlarını yazma ihtiyacı doğdu. O da kendini maddeler halinde dayattı. Biraz gülümseten; kendimize, çevremizdeki insanların hayatına, deneyimlerine dair düşünmeye başladığımız bir kitap ortaya çıktı.
Özellikle boş bıraktığımız 100. Maddenin birçok insanın doldurup, kendi deneyimlerini yazıp, özelden bana göndermeleri beni çok şaşırttı. Kitabın bir şekilde okur tarafından yazımına devam ettirilmesi bana çok keyif verdi. Bundan çok şey öğrendim. Farklı bir deneyim oldu.
Giden olduğunu düşünürken kalan olmak
Başlayan ilişkiler hiçbir zaman için sürgit devam etmiyor. Bazılarının bir yerde kopuyor. Kalanların değerini, gidenlerin hüznünü bir bütün olarak insan ilişkileri içerisinde değerlendirmek gerekiyor. Bu durum sadece bir sevgili ilişkileri için değildir. Böyle ele alırsak daraltmış oluruz. Genel olarak insan ilişkileri içinde ele almak gerekiyor.
Okuryazar buluşmalarında şunu fark ettim; Birçok okur bana şunu söyledi; Duyunca açıkçası çok şaşırdım. Uzun süre giden olduğumu düşünüyordum. Meğer kalanmışım diyenler oldu.