Hükümetin, kredi kartı taksit sayısını 9’dan 12’ye çıkarma ve kredi kartı borçlarını 72 aya kadar yapılandırma kararında ince hesaplar rol oynadı. Ekonomi yönetimi, piyasayı canlandırma, büyümeye katkı, vatandaşı rahatlatma gibi 10 adımdan oluşan ince bir ayara imza attı.
HAKKI KURBAN
Hükümetin, kredi kartı taksit sayısını 9’dan 12’ye çıkarma ve kredi kartı borçlarını 72 aya kadar yapılandırma kararı, hem vatandaşı rahatlatacak hem de piyasaları canlandıracak. Başbakan Binali Yıldırım’ın kamuoyuna duyurduğu kararlar alınırken, lükse kaçışın önlenmesinden cari açığın kontrol altına tutulmasına kadar çeşitli hassasiyetlerin gözetildiği belirtilirken, tedbirlerin yılın son çeyreğindeki büyüme rakamlarına da yansıması hedeflendi. İşte hükümetin, kredi kartları ve tüketici kredileriyle ilgili “ince ayarı” yaparken gözettiği hassasiyetler:
1- PİYASA CANLANACAK
Kredi kullanımındaki azalma ve vatandaşın harcamalarını kısması piyasayı önemli ölçüde daraltmıştı. Vatandaşın harcaması yılın ilk çeyreğinde yüzde 6,4’ten yüzde 3,1’e düşmüş, 15 milyar TL’lik bir gerileme yaşanmıştı. Alınan tedbirler ve kart düzenlemesiyle kişi başı 683 TL’lik ek harcama imkanı sağlandığı ifade ediliyor. Bunun da alışverişe yansıması ve piyasaları canlandırıcı bir etki yaratması öngörülüyor.
2- VATANDAŞ RAHATLAYACAK
Yapılan düzenlemenin, vatandaşı rahatlatması da ana hassasiyetlerden biri oldu. “İhtiyaç kredilerini” ödemekte zorlananlara bir defaya mahsus olmak üzere 72 aya kadar yeniden yapılandırma getirildi. Tüketici kredisinde vadenin 36 aydan 48’e çıkışı sağlandı. Takibe düşmüş kredi kartı oranının yüzde 8.8’e ulaştığı belirtilirken, Haziran 2016 itibarıyla 2 milyon 850 bin vatandaşın kredi kartlarına 7.1 milyar TL’yi, tüketici kredilerine ise 10.1 milyar TL’yi aşan borçların takibe düştüğü gündeme yansımıştı. Devreye sokulan uygulamalarla bu sıkıntının bir nebze aşılması bekleniyor. Ayrıca, kredi kartı taksit sayısının 9 aydan 12 aya çıkarılması, “en az kredi kullanma limiti”nin 5 bin 200 TL’ye çıkarılması, kurumsal kartlarla yapılan tüm mal ve hizmet alımlarından 9 ay taksit sınırının 12 aya çıkarılması vatandaşa doğrudan yansımış adımlar olacak.
3- SEKTÖRLER RAHATLAYACAK
Vatandaşı rahatlatacak ve alışverişi canlandıracak adımların, talebin daralmasıyla bekleyişe geçen çeşitli sektörleri de rahatlatması öngörülüyor. Elektronikte taksit sınırı 9’dan 6’ya düşürülmesine karşın, beyaz eşya bundan muaf tutulmuştu. İnşaattan otomotive kadar birçok sektörün, piyasadaki canlanma ve sağlanan kolaylıklarla birlikte rahatlaması bekleniyor.
4- BÜYÜMEYİ ARTIRACAK
Yılın ilk çeyreğinde 4.7 olan büyüme, ikinci çeyrekte 3.1 olmuştu. Alışverişi, üretimi ve tüketimi tetikleyici etki yapacak adımların, büyümeye de yansıması öngörülüyor. Özellikle yılın son çeyreğinde büyüme oranlarında artış bekleniyor.
5- TALEP PATLAMASI HASSASİYETİ
İç talebin canlandırılması hedefine karşın, talep patlamasını da önlemek için taksit sayıları sınırlı artırıldı. Genel kredi taksit sınırı 9 aydan 12 aya çıkarılırken, bazı ürünlerde farklı kredi taksit sayıları belirlendi. Marketlere, cep telefonuna ve akaryakıta taksit getirilmedi.
6- ARAÇ VE KONUTA ÖZEL ÖNEM
Ev sahibi olmayı planlayanlara yönelik de önemli bir adım atıldı. Daha önce 100 bin TL’ye kadar ev alacaklar 75 bin TL’ye kadar kredilendirebiliyordu. Burada da 5 puanlık artış sağlandı. Artık, yüzde 25 değil, yüzde 20 teminatla ev sahibi olunabilme imkanı getirildi. Finansal kiralamayla araç alımında da yüzde 100’e kadar kredilendirme imkanları hem sektörleri hem vatandaşı rahatlatmış olacak.
7- İTHALAT VE CARİ AÇIK FAKTÖRÜ
Kararda ithalat ve cari açık faktörü düşünüldü. Elektrik-elektronik eşya ve bilgisayarda taksit sayısı artırılmadığı gibi, 9’dan 6’ya düşürüldü. Yurtdışında yapılan harcamalar da taksit yasağına tabi tutuldu.
8- LÜKS TÜKETİME KAÇIŞ ÖNLENDİ
Yapılan Çalışma kapsamına alınan ürünler, lüks üretimi teşvik etmeyecekler arasından belirlendi. Alkollü içecek alımları, kozmetik ve ofis malzemeleri ile doğrudan pazarlama ile ilgili harcamalarda “taksit yasağı” olacak. Havayolları, seyahat acenteleri, taşımacılık, konaklama, sağlık gibi hizmetler de taksit yasağına tabi tutulacak.
9- PSİKOLOJİK ETKİSİNE DE DİKKAT
Adımlar atılırken, sadece “ekonomik” ve “sosyal” boyutu değil, “psikolojik” etkisi de dikkate alındı. Özellikle 15 Temmuz darbe girişimiyle toplumun bazı kesimlerinde aşırı temkinli hava oluşmuştu. Bu havanın dağıtılarak hem vatandaşa hem piyasalara güven verilmesi de, gözetilen hassasiyetlerden biri oldu. Uygulamalar, yabancı yatırımcılardaki tereddütleri gidecek nitelikler de taşıyor.
10- YATIRIMLARA YANSIYACAK
Hükümet, birbiri ardına yatırım ve üretim paketleri hazırlayarak devreye sokmuştu. Kredi kartı taksitleri ve tüketici kredileriyle ilgili adımların, bunları da pekiştirecek bir nitelik taşıdığının altı çizildi.