GIDA Tarım ve Hayvancılık Bakanlığıca vatandaşın ucuz et yiyebilmesi için atılan adım bir yandan vatandaşı memnun ederken bir yandan da ucuz et satış yetkisinin sadece A101 ve BİM’e verilmesi esnafların mağduriyet yaşayacağı yorumlarına yol açtı.
Haksız rekabet olur
Ucuz etin sadece iki market zincirinde satılacak olmasına tepki gösteren Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu, bu durumun haksız rekabete yol açtığını ifade ederek, “Eğer ucuz verilecekse yerel marketlerimize ve kasaplarımıza da verilmeli. Yani, Et ve Balık Kurumundan ucuz et alıp vatandaşa satmaları gerekiyor. Aksi taktirde bu alınan karar sadece vatandaşa bir ucuz et satışı değil aynı zamanda ileriye dönük olarak uzun vadeli düşündüğümüz zaman da esnafların mağduriyetine sebebiyet verecektir” diye konuştu. Aynı zamanda Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Yönetim Kurulu üyesi de olan Ebedinoğlu, Rekabet Kurulu’na itirazda bulunduklarını da sözlerine ekledi.
Ucuz et satış yetkisi tüm esnaflara verilsin
Diyarbakır Kasaplar ve Besiciler Odası Başkanı Hacı Atlı ise ucuz etin iki market zincirine verilmesi üzerine şunları söyledi: “Devlet bir taraftan vatandaşına ucuz et satacak ama bir diğer taraftan da esnafını mağdur edecek, üreticisini mağdur edecek. Böyle bir politika olabilir mi? Devlet iki zincir markete ucuz et satış yetkisini veriyor, hâlbuki Et ve Balık Kurumu bunu tüm esnaflarımıza versin.”
GIDA Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü marketlere ucuz ve uygun fiyattan et satışına ilişkin yazılı bir açıklama yaparken, satış yetkisinin verildiği iki zincir markette kıyma 29 liradan, kuşbaşı ise 31 liradan taze olarak satışa sunulacak. Bu ürünlerin şoklanmış veya don olarak satışı yapılamayacağı ifade edilirken, ucuz et satış yetkisinin sadece iki zincir markete verilmesi Esnaf odalarının tepkisine yol açtı.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı olan Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğünce duyurusu yapılan ihaleye 8 firma müracaatta bulunurken, yapılan değerlendirme neticesinde A101 ve BİM firmalarının başvurularının, belirlenen kriterlere uygun olduğu tespit edilmişti. Söz konusu iki firmayla sözleşmeler imzalanırken, bu iki firmaya Et ve Süt Kurumundan karkas et sevkiyat işlemlerine başlandı. Söz konusu marketlerin, sözleşme kapsamında belirtilen fiyatların ve ürünlerin dışında taze kıyma ve kuşbaşı satışı yapmayacakları taahhüt edilirken, bu marketlerde satışa sunulan ürünler tezgâhlardaki yerini aldı.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, vatandaşın ucuz et tüketebilmesi yönünde atmış olduğu bu adım Esnaf odalarınca ise haksız rekabete yol açtığı ve esnafların mağdur edildiği değerlendirmelerine konu edildi.
TÜRKİYE Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Yönetim Kurulu üyesi ve Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu ve Diyarbakır Kasaplar ve Besiciler Odası Başkanı Hacı Atlı, gazetemize yaptığı değerlendirmelerde vatandaşın ucuz et yemesini arzuladıklarını anacak bunun esnafların mağdur edilemeden yapılması gerektiğinin altını çizdiler.
‘Haksız rekabete yol açar’
Ucuz et satış yetkisinin A101 ve BİM adlı iki zincir markete verilmesinin haksız rekabete yol açtığını belirten TÜRKİYE Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Yönetim Kurulu üyesi ve Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu, “Tabii ki, bizim de arzumuz vatandaşımızın ucuz et alabilmesidir. Ancak ucuz et satış yetkisinin sadece iki zincir markete verilmesi haksız bir rekabete yol açmaktadır. Bu haksız rekabet ortamında ise bilindiği gibi ulusal marketler küçük esnafı bitirme noktasına getirdi. Eğer ucuz verilecekse yerel marketlerimize ve kasaplarımıza da verilmeli. Yani, Et ve Balık Kurumundan ucuz et alıp vatandaşa satmaları gerekiyor. Aksi taktirde bu alınan karar sadece vatandaşa bir ucuz et satışı değil aynı zamanda ileriye dönük olarak uzun vadeli düşündüğümüz zaman da esnafların mağduriyetine sebebiyet verecektir” diye konuştu.
TESK, Rekabet Kurulu’na itirazda bulundu!
Söz konusu bu market zincirlerinin bölgede yatırımları olmasına da dikkat çeken Ebedinoğlu, “Ayrıca bilindiği gibi bu zincir marketlerin ilimizde herhangi bir yatırımları yok. Bunların çoğu holding ve işletmeleri var, fabrikaları var. Günlük sıcak parayı da bölgemizden alıp götürmekteler. Bunun ise bölgenin ekonomisine hiçbir katkısı yok. Onun için de bizim talebimiz biran önce Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığının ya bu kararını yeniden gözden geçirmesini ya da bu yetkiyi yerel marketlerimize ve kasaplarımıza da vermesini istiyoruz. Biz TESK olarak da rekabet kuruluna bu konuda bir itirazda bulunduk. Şuan haksız bir rekabet oluşuyor. Siz aynı şartlarda aynı standartlarda yurt dışında ucuz et getireceksiniz ve sadece iki zincir market üzerinden satışa sunacaksınız. Bu ne vicdanidir ne de vatandaşın yararınadır. Bu uygulama bölge esnafını mağdur etmekten başka bir sonuç üremeyecektir” dedi.
‘Ucuz eti tüm esnaflarımız alabilesin’
Diyarbakır Kasaplar ve Besiciler Odası Başkanı Hacı Atlı ise ucuz etin iki market zincirine verilmesi üzerine şunları söyledi: “ Her zaman da dile getirdiğimiz gibi çözüm devletin üretime destek vermesidir. Yani, ithal et uzun vadede sorunlarımızı çözmez sadece kısa vadeli ve geçici bir çözüm olacaktır. Yine, ucuz et satış yetkisinin iki zincir markete verilmesi husussunu ise devletin takdirine bırakıyorum. Devlet bir tarafta vatandaşına ucuz et satacak ama bir diğer taraftan da esnafını mağdur edecek, üreticisini mağdur edecek. Böyle bir politika olabilir mi? Devlet iki zincir markete ucuz et satış yetkisini veriyor, hâlbuki Et ve Balık Kurumu bunu tüm esnaflarımıza versin. Yani, ucuz eti tüm esnaflarımız alabilesin ve tezgâhlarında satsınlar. Böylelikle tüm esnaf bundan kazançlı çıkacak ve esnaf bir mağduriyet yaşamayacak.”
‘Bu uygumla ile devlet esnaflarını karşısına alıyor’
Diyarbakır Et Borsasında et fiyatlarının çok yüksek olduğuna değinen Atlı, “ Şimdi esnaflar gidecek Et Borsasında yüksek fiyata et alacak ve onların karşısında iki zincir markette ucuz et sattıracaksınız. Böyle bir durumda esnaflar büyük bir mağduriyet yaşayacaklar ve esnaf siftah yapmadan kepengini kapatıp gidecektir. Bu uygumla ile devlet esnaflarını karşısına alıyor. Elbette ki vatandaşın ucuz et yemesini daima istiyoruz ama bunu esnafları mağdur etmeden yapmak lazım. Esnaf, vergisini veriyor, Bağ-kur’unu ödüyor, yanında işçi çalıştırıyor, esnafa bu yapılır mı, esnafı mağdur etmenin bir anlamı var mı? Esnaf alış fiyatına et satabilir mi? Zaten bölgemiz sorunlu bir bölgedir ve esnaf birçok açıdan büyük bir mağduriyet yaşamaktadır. Terörden dolayı esnaf geçmişten beri çok sıkıntılar yaşadı. Buna yeni sıkıntılar eklemenin ne alemi var. Devletin, hükümetin esnafının yanında yer alamsı varken, onu karşısına almasının bir mantığı yok” şeklinde konuştu.
Ali Abbas Yılmaz / Özel