Çayı közde demliyoruz
Sur’da çaycılık yapan yılların çay ustası Özbek, “Biz çayı közde demliyoruz. Suyumuz Bakır kazanda kaynıyor. Neden Bakır kazan, çünkü Bakır suyun kirecini alıyor. Elektrikli ocakta su kaynamıyor ısınıyor. Suyun kaynaması için közde tutuyoruz. Biz büyüklerimizden bunu böyle öğrendik ve 80 senedir çayı böyle demliyoruz” şeklinde konuştu
Fiyatı bir yılda %200 arttı
Son bir yılda artan çay fiyatlarıyla ilgili konuşan Özbek, “Son bir yılda çayın fiyatı %200 arttı, çünkü artık eskisi gibi çok çay gelmiyor. Suriye’de yaşanan savaştan dolayı artık çay yeterince gelmiyor. Ya da birileri çay stoku yapıyor ve piyasada çok yokmuş görüntüsü yaratıyor. Çay fiyatları artınca da azar azar pahallı pahallı satıyorlar. İthal çay, yasal yollardan gelirse fiyatlar bu kadar pahallı da olmaz. Nasıl ki, başka ürünler yasal yollardan ülkeye giriyor, çay da girsin. Çay artık kaçak olmaktan kurtulsun” dedi.
Tavşankanı bir bardak demli çay içebilmenin keyfi çok zaman günün bütün yorgunluğunu atabilmenin en kolay yoludur. Çay, hem bölge insanı için hem de tüm Türkiye genelindeki vatandaşlarımız için olmazsa olmazdır. Sabah, öğlen, akşam günün her saatinde çaysız olmaz. Bir bardak çayın günün her saatinde mutlaka bir yeri vardır. Gerek günlük yaşamda gerekse de misafirlikte ilk akla gelen bir bardak çay’dır.
Kültürümüzde özel bir yeri olan çay, bölgede ise apayrı bir öneme sahiptir. Bölgede çay tiryakiliğinin anlamı başkadır, çünkü bölgede çay’ın adı kaçağa çıkmıştır. “Kaçak Çay” dışında çay içemeyen, damak tadı kaçağa alışmış bölge insanı için çayın deminin önemi ayrıdır.
Diyarbakır’da çay içmek için gidilecek birçok adresten biri olan Nizam Usta ile çay demlemenin püf noktaları ve geçen yıldan bu yana çay fiyatlarında %200’lere varan artışı konuştuk.
‘Son bir yılda çayın fiyatı %200 arttı’
Kendini bildi bileli çaycılık yaptığını belirten Nizam Özbek, iyi çay demlemenin inceliklerine dair önemli bilgiler paylaştı. Bölge insanının damak tadının “Kaçak çay’a” alıştığını belirten Nizam Usta, “ Aslında ithal olarak gelen çay kaçak olmaktan çıkmalıdır. Dışarıdan gelen çay için yasal bir düzenleme yapılsın, çay kaçak olmaktan çıksın. Bölgede kaçak çaya olan talep fazladır, yerli çay pek kullanılmıyor. Son bir yılda çayın fiyatı %200 arttı, çünkü artık eskisi gibi çok çay gelmiyor. Suriye’de yaşanan savaştan dolayı artık çay yeterince gelmiyor. Ya da birileri çay stoku yapıyor ve piyasada çok yokmuş görüntüsü yaratıyor. Çay fiyatları artınca da azar azar pahallı pahallı satıyorlar. İthal çay, yasal yollardan gelirse fiyatlar bu kadar pahallı da olmaz. Elbette ki, devlet vergisini üzerine koyacak ama yine de çay bu kadar pahallı olmaz ve daha iyi olur. Nasıl ki, başka ürünler yasal yollardan ülkeye giriyor, çay da girsin. Çay artık kaçak olmaktan kurtulsun. Cep telefonu, araba nasıl ki yurtdışından gelebiliyorsa, çay da gelebilmeli. Çay da yasal yollardan ülkeye girsin ve artık bu kaçak çay mevzusu da kapansın. Sur olayları başlamadan önce çayın kilosunu 17 TL’den alabiliyorduk, bugün ise çayın kilosu 55 TL’ye kadar çıkmış” diye konuştu.
‘Kendimi bildim bileli kaçak çay kullanıyorum’
48 yaşında olduğunu ifade eden Çaycı Nizam, “Gözümü açtığımdan beri çaycılık yapıyorum. Kendimi bildim bileli kaçak çay kullanıyorum. Bir ara bana yerli çay gönderildi hediye olarak ve ben o çayı demledim ama müşterilerim içmedi, çayı geri yolladılar. Yılların çaycısıyım ama yerli çay ile tuttuğum demi müşterilerime beğendiremedim” dedi.
‘Çayı közde demliyoruz’
Çay demlemenin inceliklerini anlatan Nizam Usta, “Şuan dışarıda 45 derece sıcaklık var ve bu sıcaklı ocağın başında 60 dereceye kadar çıkıyor. Biz çayı közde demliyoruz. Suyumuz Bakır kazanda kaynıyor. Neden Bakır kazan, çünkü Bakır suyun kirecini alıyor. Elektrikli ocakta su kaynamıyor ısınıyor. Suyun kaynaması için közde tutuyoruz. Biz büyüklerimizden bunu böyle öğrendik ve 80 senedir çayı böyle demliyoruz” şeklinde konuştu.
Ali Abbas Yılmaz / Özel