Resul Önen/ Menekşe Arancak
Aile geçimine katkı sağlamak için 17 yıldır tandır yapımı işi ile uğraşan Şükriye Erkuş, yaptığı işin bütün yönlerine dair bilgilerini ve tecrübelerini gazetemize anlattı. Şükriye Erkuş, merkez Yenişehir ilçesi Aziziye mahallesinde 17 yıldır tandır yapımı işi ile aile geçimine katkı sağlıyor. Tandır yapımını aile çevresi ve komşularından öğrenerek işe başlayan Erkuş, ekonomik olarak zorlanmalarına rağmen İstanbul, Ankara başta olmak üzere Bingöl, Muş, Siirt, Mardin gibi illerden de sipariş aldıklarını söyledi.
Tandır yapımı işini yakın çevresindeki insanlardan öğrendiğini ifade eden Erkuş, eskiden daha çok komşularıyla beraber yaptığını ve komşuları sayesinde bu işin inceliklerini öğrendiğini söyledi. Eski zamanlara oranla satışların düşmüş durumda olduğunu ve yol üstünde bu işi yapanların daha çok satış yapabilme imkanına sahip olduğunu belirten Erkuş, "Benim gibi mahalle ve sokak aralarında yapanlar ise, az sayıda satarak geçinmeye çalışıyor fazla satmamız için güzel bir konuma ve yere sahip olmamız gerekiyor" dedi. Ters bir mevkide bulunanların satışı düşürdüğünü belirterek, bu konuda devlet büyüklerinden yardım istediğini ve ekonomiye katkı sağlayan biz kadınların yaptığı bu işin desteklenmesinin gerektiğini dile getirdi.
''İstanbul ve Ankara’dan gelen müşterilerimizde var''
Eski yıllara oranla tandırların çok satılmadığını ve kullanılmadığını aktaran Erkuş, '' İçinde bulunduğumuz mevsimden dolayı tandıra bir ilgi var. Yaptığımız tandırlara çevre il ve köylerden de talep ediliyor. Bunun yanında Batı şehirlerinden olan İstanbul ve Ankara’dan gelen müşterilerimiz de var, sipariş veren insanlar da oluyor. En çok çevre illere satıyoruz. Bingöl, Muş, Siirt, Mardin, Mersin ve Adana gibi illere satış gerçekleştiriyoruz. ''diye belirtti.
''Tandırlarımı yazın yapıyorum''
Tandır yapımına dair bilgilerini ve tecrübelerini paylaşan Erkuş, tandırları genel itibariyle yazın, sıcak zamanlarda yaptığını söyledi. Havanın sıcak olmasının önemli bir etken olduğunu vurgulayan Erkuş, Tandırın daha sağlam ve kaliteli olabilmesi için sıcak ve kuru hava şartının olması gerektiğini, bu havalarda daha erken kuruduğunu belirtti.
Tek başına olduğu için fazla tandır fırını yapamadığını kaydeden Erkuş,''Gücümün yettiği kadar tandır yapmaya çalışıyorum. Tek başıma yetiştirmeye çalışıyorum. Bir tandırın oluşması bir haftayı alıyor. Tandır yapımı için özel toprak kullanıyoruz. Bu toprağı para karşılığı alıyoruz. Sağlam bir tandır için özel toprak kullanmak şart. Her toprağı kullanamayız. Farklı çeşit toprakları bir arada kullanıyoruz. Bu toprağın içine saman, tuz ve yön karıştırıyoruz. Bu karışımın amacı da çamurun kıvamına gelmesini sağlıyor. Bu çamur sayesinde sağlam tandırlar meydana geliyor. Bu karışımların kullanılmadığı tandırlar verimsiz olur.''diye ifade etti.
''Bu işi yapmaya ve devam ettirmeye çalışacağım''
Ailesi içerisinden bu işi yapmaya meraklı ve hevesli kimsenin olmadığını söyleyen Erkuş,'' Sadece çamur yapımında eşim yardımcı oluyor. Yaşlandığımdan dolayı bana yardımcı oluyor. Zor ve zahmetli bir iş olduğundan dolayı kimse öğrenmek istemiyor. Elimden geldiği kadar bu işi yapmaya ve devam ettirmeye çalışacağım. Bu işe ayırdığım zamanı başka bir işte harcasaydım belki emekli olurdum. 17 yıldır bu işi yapmama rağmen pek bir ekonomik getiri elde edemedim. Bu iş sayesinde günü birlik geçimimizi sağlıyoruz.''dedi.
''Boyutuna göre fiyatları değişiyor''
Tandırların fiyatı ile ilgili bilgi paylaşan Erkuş,''Yaptığım tandırların boyutuna göre fiyatları değişiyor. Küçük tandırlar 60 ve 100 lira arasında değişiyor. Büyük tandırları ise farklı fiyat aralığında satıyoruz. Büyük tandırlar ise 100 ve 170 lira arasında bir fiyata sahip. Bu tandırları iyi kullandığın zaman 10 yıllık bir zamana kadar kullanabilirsin. Bu da kişinin tandırı nasıl kullandığına ve tandıra ne kadar dikkat ettiğine bağlıdır. Tandıra iyi bakmak lazım, üstünün kapatılması gerekiyor. Tandırın ıslanmasını önlemek daha çok kullanma süresini artırır. Tandır içerisindeki ekmeği çıkarmak için kullanılan bıçağa dikkat etmek ve iyi kullanmak lazım.''diye uyardı.