Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, pandemi sürecinde artan girdi maliyetlerinden dolayı zor günler geçiren İnşaat sektörünün desteklenmesine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
İnşaat sektörünü karaborsanın insafına terk etmeyin
Diyarbakır’da istihdamın ve ekonominin can damarı olan inşaat sektörünün pandemi sürecinde zor duruma düştüğüne dikkat çeken Kaya, şunları kaydetti: Türkiye ekonomisi ve istihdamının temel dinamiklerinden olan inşaat sektörü 2018 yılında başlayıp pandemi süreci ile birlikte hızla artan bir kriz ile karşılaşmıştır. Bu sürecin sorunsuz atlatılması için devreye sokulan kredi destek paketleri, düşen faiz oranları ve konut satışlarındaki artışla 2020 yılının üçüncü çeyreğini kısmi bir büyüme ile kapatmıştır. Ancak, salgın ile mücadele kapsamında uygulanan tedbirler ve malzeme fiyatlarındaki artışlar sektörü tekrardan gerileme sürecine sokmuş, kamu ve özel sektör inşaat yatırımlarını durma noktasına getirmiştir. Döviz kurundaki hızlı yükseliş ve dövize endeksli inşaat malzemelerinde yüzde yüzü aşan fiyat artışı sektörün mali yapısı ve ödeme kapasitesinde olumsuz etki yaratmıştır. Demir, Çimento, Hazır Beton, Kereste, Sac, Bakır, Boya gibi en temel inşaat malzemesi fiyatlarındaki yüksek artışlar sektörde önemli oranda borçlanmalara sebebiyet vermiş, başta konut olmak üzere, inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalar iflasın eşiğine gelmişlerdir. Dövizdeki artış ile birlikte yerli üreticilerin dış pazarlara nakit ve yüksek fiyatla malzeme satışına yönelmeleri iç piyasadaki fiyatların daha fazla artışına neden olmaktadır. Arz ve talep dengesinin iç piyasa aleyhine bozulması, inşaat firmalarını karaborsadan ve çok yüksek fiyatla malzeme temin etmeye zorlamaktadır. Bu da sektörün giderek daha fazla daralmasına, dolayısıyla domino etkisiyle birçok sektörün ekonomik krizle karşı karşıya gelmesine neden olmaktadır.”
Kredi borçları faizsiz 6 ay ertelensin
Kaya, inşat sektörünün nefes alması için taleplerini şöyle sıraladı:
-Kamu yatırımlarını üstlenmiş olan yüklenici inşaat firmalarının hak edişleri zaman kaybedilmeden ödenmelidir.
-Kamu ihalelerinde esas alınan ve yıllık olarak yayınlanan Bayındırlık Birim Fiyatları sektördeki fiyat artışları dikkate alınarak yüklenici firmalara fiyat farkı ödemesi yapılmalıdır.
-İnşaat malzemesi üreticilerinin iç pazarın taleplerini karşıladıktan sonra dış pazara mal satışı yapmaları, yüksek fiyat artışı ve karaborsanın önüne geçilmelidir.
-İnşaat sektörünün içinde bulunduğu ekonomik kriz dikkate alınarak kredi borçları faizsiz olarak 6 ay ertelenmeli, kredi faiz oranları düşürülmelidir.
-Konut kredi faiz oranı 0,69 seviyesine düşürülmelidir.”
Malzeme Cinsi | Birimi | 2020 Mayıs (TL.) | 2021 Mayıs (TL.) | Artış Oranı (%) |
İnşaat Demiri | Ton | 3.240,00 | 7.170,00 | 121,00 |
5 cm Sandviç Panel | M² | 70,00 | 150,00 | 114,28 |
40*40*2 MM Kutu Profil | Boy | 73,00 | 140,00 | 92,00 |
C25 Hazır Beton | M³ | 150,00 | 280,00 | 86,66 |
183*366*18 Suntalam | mm | 180,00 | 330,00 | 83,33 |
210*280*12 Ham MDF | M³ | 145,00 | 265,00 | 82,75 |
210*280*18 Ham MDF | mm | 185,00 | 325,00 | 75,67 |
PVC Kapı Pencere | MTül | 48,00 | 83,00 | 73,00 |
10'luk Bims | Adet | 0,90 | 1,55 | 72,00 |
150/5 Taşyünü | M² | 18,00 | 31,00 | 72,00 |
Beyaz Alçıpan | M² | 4,00 | 6,50 | 63,00 |
120/5 Taşyünü | M² | 15,50 | 25,00 | 61,00 |
Çimento | Torba | 13,7 | 21,8 | 59,12 |
Yeşil Alçıpan | M² | 6,00 | 8,50 | 42,00 |
Ekonomik Plastik | Kova | 111,40 | 156,90 | 41,00 |
Kırmızı Alçıpan | M² | 6,00 | 8,40 | 40,00 |
Gazbeton | M³ | 200,00 | 270,00 | 35,00 |
Tavan Boyası | Kova | 68,10 | 91,70 | 35,00 |
Poliizolan Astar | Kova | 131,00 | 176,60 | 35,00 |
1. Sınıf Plastik | Kova | 207,80 | 280,00 | 35,00 |
1. Sınıf Silikon | Kova | 216,00 | 291,10 | 35,00 |
Çimento | Torba | 16,00 | 21,25 | 33,00 |
Makine Sıva Alçısı | Ton | 200,00 | 260,00 | 30,00 |
Sıva Alçısı | Ton | 200,00 | 260,00 | 30,00 |
Saten Alçı | Ton | 360,00 | 460,00 | 28,00 |
Tavan C Profili | Boy | 7,50 | 18,00 | 14,00 |
TU Profili | Boy | 4,50 | 10,00 | 12,20 |