Mahsum RENÇBER
TİGRİS HABER - Diyarbakır Tarım Konseyi İcra Kurulu, son günlerde artan anız yangınları sonucu çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesi, onlarca hayvanın telef olması ve milyonlarca lira zarar ve ziyanın oluşmasının ardından yaptığı açıklamada, anız yakmanın zararlı ve tehlikeli olduğu uyarısında bulundu.
"Yangın sırasında hava sıcaklığı 750 dereceye kadar çıkıyor"
Sırf hasat sonrası kolaylık sağlıyor diye anız yangını çıkarmanın yanlış olduğu belirtilen açıklamada, "Hububat hasadından sonra toprak işlemede kolaylık sağlamak, hastalık ve zararlılarla mücadele etmek, yabancı ot kontrolü ve hasat sonrası artıkların yok edilmesi ve ikinci ürün ekimi için hazırlık yapmak amacıyla ilimizde de halen anız yakma vakalarıyla karşılaşılmaktadır. Anız yakma sonucunda çıkan yangınlar, maalesef, her yıl can kaybına ve milyarlarca liralık maddi zararlara neden olmaktadır. İlimiz gibi hava sıcaklıkların yüksel olduğu yerlerde yakılan her ateşin kontrol dışına çıkma riski yüksektir. Yangınlar, etraftaki yanıcı maddelerin ısıya maruz kalarak tutuşması sayesinde hızlı yayılırlar. Anızın yakılması sırasında toprak yüzeyi 50 ile 750 derece arasında ısınmakta ve bu ısıyla toprak üstünde ve altında yaşayan canlılar yanmakta, yakılan anızlar sonucu havaya salınan karbon monoksit ve diğer zararlı gazlarla hava kirliliğini artırmakta, ekosistem tahrip olmakta, topraktaki organik madde miktarı azalmakta ve Mikrobiyolojik aktivite gerilemektedir" denildi.
"Su tutma kapasitesi azalıyor"
Yangın sonrası toprağın su tutma kapasitesinin düştüğü ve toprak veriminin düştüğü belirtilen açıklamada, "Özellikle topraktaki Karbon (C) ve Azot ( N) dengesi yok olmakta, toprağın su tutma kapasitesi azalmakta ve tarlalar verimsizleşmektedir. Bu tarlaların verimliliğini artırmak için daha yüksek maliyetli verim artırıcı girdiler/gübre daha fazla kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalarda; anız yakılması ile topraktaki küçük canlıların, mikro organizmaların % 70'inin zarar gördüğü bunun da verimi düşürdüğü tespit edilmiştir. Tarımsal üretim sonucunda biçilmiş olan tahılların toprakta kalan kök ve sap artıkları parçalanarak toprağa karıştırılması toprağı organik madde bakımında zenginleştirdiği ortaya konulmuştur. Bu sebeple Modern tarım tekniğinde anızı parçalamak ve toprağa karıştırmak en iyi yöntemdir" ifadelerine yer verildi.
"Tarım maliyetini arttırır"
Anız yakmanın sonraki yılda tarım maliyetini arttırdığına dikkat çekilen açıklamada, şu bilgilere yer verildi:
"Anızın yakılması toprak veremliliğini düşürdüğü ve üretim maliyetini artırdığı bilimsel olarak tespit edilmiştir. Yasak olmasına rağmen halen devam eden anız yakmanın civardaki yerleşim yerlerine, biçilmemiş ürünlere ve özellikle ormanlara, koruluk ve ağaçlık bölgelere telafisi mümkün olmayan zararlar vermektedir. Tedbir olarak; Hububat hasadı sırasında biçim mümkün olduğu kadar alçaktan yaptırılmalıdır. Hububat hasadı yapıldıktan sonra kalan anız(sap samandan) ya parçalanarak toprağa karıştırılmalı veya balyala haline getirilerek hayvan yemi ve ahırlarda altlık olarak kullanılmalıdır. Özelikle sap ve samanlar sanayide kâğıt ve karton yapımında kullanılabildiği için bu sanayinin gelişmesi teşvik edilmelidir. Bu nedenden dolayı bölgemizde hububat hasadı sürecinde çiftçilerin yanı sıra ilgili kurum ve kuruluşların da gerekli duyarlılığı göstermesi ve tedbir almaları gerekmektedir. Özelikle İlimizde çok eski yıllarda yapılmış ve halen kullanımda olan Elektrik enerjisinin iletim hatları/sistemleri otların kurumasıyla büyük risk oluşturmakta ve yangına sebebiyet vermektedir. Elektrik hatlarından kaynaklanan ve zarar ziyana neden olan yangınlarla sık sık karşılaşılmaktadır."
"Enerji hatlarında hızlı bir onarım gerekli"
Kentteki kurumların yaptığı inceleme sonrası hazırladıkları raporlara dikkat çekilen açıklamada, "İlimizde elektrik dağıtımı yapan DEDAŞ'ın ilgili kurumların yaptığı inceleme sonucu hazırladıkları raporları ve gelen ihbarları dikkate alarak, enerji hatlarında hızlı bir şekilde onarım yapması, altyapıyı ve trafoları yenilemesi bu riski önemli ölçüde bertaraf edecektir. İlgili kurumların çiftçilere ve topluma yönelik bilgilendirme çalışmaları yapması ve yasal uyarılara uymayanlar konusunda yetkili makamlarca tedbir alınması önem arz etmektedir. Çıkabilecek yangınlar konusunda da ilimizde mobil müdahale ekipleri ve alt yapı donanımı oluşturulmalıdır. Mali kayıpların yanı sıra büyük felaketlere sebep olan yangınların önlenmesi ve çıkan yangınlara zamanında müdahale edilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlar ile çiftçilerimizi ve halkımızı duyarlı olmaya çağırıyoruz" şeklinde bilgilere yer verildi.