Yılmaz Yiğitler-Şevval Filiz (Özel Haber)
Aylardır, Van-Diyarbakır güzergâhında her türlü ulaşım yolunu deneyerek Diyarbakır’a ulaşan Afganlı mülteciler, otogar çevresini kendilerine mesken edindi. Çevredeki esnaf, Emniyet birimlerinin gerekli önlemleri almadığını dile getiriyor.
Aylardır Diyarbakır’a gelen sayıları binlerle ifade edilen Afganlı düzensiz göçmenlerin Diyarbakır otogarı çevresindeki bekleyişleri devam ederken, sıcaktan korunmak için ağaç gölgeliklerine sığınıyor. Sosyal mesafe kuralına da uymayan göçmenler, gruplar halinde gezip yan yana yatmak zorunda kalıyor.
Otogar esnafı ve vatandaşlar ise, göçmenlerin sayısındaki artıştan rahatsızlık duyduklarını söyleyerek devletin çözüm bulmasını istiyor. Diyarbakırlı vatandaşlar rahatsızlıklarını dile getirmelerine rağmen, giderek artan göçmen sayısına rağmen, mağduriyet karşısında yardımlarını da esirgemiyorlar.
Nasıl geldik?
Afganlı göçmenler, Diyarbakır’a uzun ve meşakkatli yolculuktan sonra ulaştıklarını anlatıyorlar. Ailesinin tüm fertlerini savaş sırasında kaybettiğini söyleyen Afgan vatandaşı Kamuran, 30 günlük bir yolcuğun ardından Diyarbakır otogarına geldiğini söylüyor.
Kamuran yolculuk hikâyesini ve nereye gideceğini şöyle anlatıyor: “Afganistan’dan 25-30 gün önce yola çıktım. 30 gündür yürüyorum, sadece 2-3 saat araba yolculuğu yaptım, hep yürüyerek yolculuk yaptım. Önce İran’a geldik, oradan Türkiye geçtik. Buradan da Avrupa ülkelerine Fransa’ya geçmek istiyorum. Afganistan’da hiçbir şey yok, okul okuyamadım. Çok çalışsak ta bir şey elde edemiyoruz, o yüzden Fransa’ya gitmek istiyoruz, oranın yaşam şartları daha iyi kimlikte veriyorlar. Ben savaşta babamı, annemi ve kardeşlerimi kaybettim.”
“Savaştan kaçtık”
Diyarbakır otogarına gelen göçmenlerden biride Şanşı Rahman. Konya’ya gitmek istediğini söyleyen Rahman, “2 gün önce Diyarbakır otogarına geldim. Buradan da Konya’ya gideceğim ve orada çalışacağım. Akrabalarım var orada, onların yanına gideceğim, 5-10 gündür yoldayım. Bazen arabaya biniyoruz, bazen yürüyoruz. Kimse bize yardım etmiyor. Paramız olsa karnımızı doyuruyoruz, olmasa aç kalıyoruz. Afganistan’da Taliban ve devlet savaşıyor, biz de oradan kaçtık, kendi canımızı kurtarmak için ve ailemize burada çalışıp para göndermek için geldik” diyor.
Konya’ya gitmek istiyorum
Afganistan’daki iç savaştan kaçan Salim Radeder ise, günlerce yol yürüdüğünden dolayı ayaklarının çok ağrıdığını belirterek, “Savaştan kaçıp buraya geldim, hayatımı kurtarmak için. Şimdi buradan da Konya geçeceğim. 30 gündür yolda yürüyerek geliyorum, arabaya 1-2 saat biniyorum. Ayaklarım ağrıyor. Kimse bize bir şey vermiyor böyle kalmışım. Konya’ya gidip orada akrabalarımın yanında çobanlık yapacağım” ifadelerini kullanıyor.
Avrupa’ya gitmek istiyorum
Avrupa’ya gitmek isteyen göçmenlerden biride Gülbedin Talaş. Afganlı Talaş, “Afganistan’dan geliyoruz, orada savaş var. Biz mecbur geldik. 10 gündür buradayız. Paramız yok, hiçbir şeyimiz yok. Ne yapacağız? Biz İstanbul’a gidip oradan Almanya’ya gitmek istiyoruz. Afganistan’da çok savaş var. Mecburen geldik” diyor.
“Göçmenlerle iç içeyiz”
Diyarbakır otogar esnaflarından Mehmet Göçer, düzensiz göçmenlerin uğrak noktası olan otogarda güvenlik sorunu yaşandığına dikkat çekerek şöyle konuştu:
“Devletten yardım bekliyoruz. Covid-19’le savaşmak için çabalıyorsak, sosyal mesafeye dikkat etmemiz gerekiyor. Ama ne Covid-19 kaldı nede sosyal mesafe. Afganlarla iç içeyiz, bir an önce önlem alınmasını devletimizden rica ediyorum. Araçlarımızın başında nöbet tutmaktan biz yorulduk. Araçlarımıza zarar veriyorlar. Kapılarımızı zorluyorlar.”
“ Devlet el atsın”
Mehmet Ergün adlı vatandaş da, göçmenlerin Diyarbakır’a kadar nasıl geldiğini sorgulayarak şöyle konuştu: “ Bir yıla yakındır buradalar. Günde 300 kişi geliyor, 300 kişi gidiyor. Aileler buradan geçmeye korkuyor. Bizim Diyarbakır halkı hayrına gelip bir şeyler veriyor. Biz göçmenlerin buraya gelmesini istemiyoruz. Bunlar nereye gidiyor? Afganistan’dan İran’a, İran’dan Van’a, Van’dan buraya nasıl gelebiliyorlar? Ben şu an başka bir ülkeye geçemiyorum. Hastalıkta var, 35-40 gündür yoldalar. Banyo yapamıyorlar, devletin bunlara el atması lazım, bu insanlara yazıktır.”
“Emniyet yardımcı olmuyor”
Güvenlik güçlerinin göçmenleri görmezden geldiğini söyleyen Otogar esnaflarından Davut Doğan, bazı göçmenlerin de otogardaki araçlara zarar verdiğini ifade ederek, “Sabah 07:00 civarında arabanın eksiklikleri vardı onları hal etmek için aracı kontrol etmeye geldim, üç Afgan uyruklu göçmenin arabanın kapısını zorladıklarını gördüm. Bu bir değil iki değil, bütün arabaların kapısını zorluyorlar. Bir türlü tedbir alamıyoruz. Arabanın başında mı yatalım? Ne istiyorlar? Bilmiyorum. 155’i aradığımızda biz size yardımcı olamayız “ göçmen kaçakçılığına başvurun” diyorlar. Onlarda müdahale etmiyor. Biz bu durumdan memnun değiliz. İki aydan fazla oluyor göçmenler buradalar perişan olmuşlar. Sözde Belediye yemek veriyor, ama yemek verdiklerini de görmedim. Aç susuz buradalar, otogarın etrafında binlerce Afganlı göçmen var” şeklinde konuştu.