Hani makam aracı hani işçi hakkı?
Ali ABBAS YILMAZ/ÖZEL
Diyarbakır merkez Hani İlçe Belediyesinden birikmiş alacaklarını tahsil edemeyen işçiler belediyeyi dava ettiler. İşçiler lehine sonuçlanan hukuki sürecin sonunda Yargıtay 8.Dairesi’nce Hani belediyesine ait makam aracının icra yoluyla haczedilmesi kararlaştırıldı. Makam aracının fiili haczi esnasında kaymakamlık koruması aracı kaçırdı. İcra görevlilerinin gözleri önünde gerçekleşen olay tutanak altına alınırken, aracın teslimi için Hani belediyesine muhtıra verildi. Belediye ise hacizlik makam aracını Hani Emniyet Amirliği’ne tahsis ederek haczi engelledi. Bununla da yetinmeyen belediye dava sürecine ait vekâlet ücretine istinaden işçileri haczetti.
Diyarbakır’ın Hani İlçesi Belediyesinde 22 işçinin AK Parti ve HDP döneminden beri birikmiş borçları işçilere bir türlü ödenmedi. Belediye işçilerinin HDP döneminde açtığı dava ise işçiler lehine sonuçlandı ve işçilerin alacaklarının icra yoluyla alınması kararlaştırıldı. Hani Belediyesine kayyum atanmasının ardından ise işçilerin alacakları kayyumdan tahsil edilmeye çalışıldı ancak mevcut kayyumun yerine de yeni kayyum atandı ve işçilerin birikmiş alacakları bir türlü tahsil edilemedi.
BELEDİYENİN ARACI EMNİYETE TAHSİS EDİLDİ
İşçi vekili Av. Vedat Karaduman ve icra görevlileri işçilerin belediyeden alacaklarına karşılık haciz edilen belediyeye ait makam aracının fiili haczi sırasında ise belediye başkan vekili olan kayyumun bir koruması tarafından icra müdürünün gözleri önünde kaçırıldı. Bir hafta sonrasında ise söz konusu makam aracı Hani İlçe Emniyet Müdürlüğüne, belediye meclis kararı ile tahsis edildi. İşçilerin alacaklarına karşılık haczedilen makam aracının akıbeti bir yana belediye üstüne üstlük bir de davadan kaynaklı olan vekâlet ücreti borcunu ise işçilerden haciz yoluyla tahsil etme yoluna gitti. Hakkını almak için belediyenin makam aracının haczini bekleyen işçilere haciz yapıldı.
Hani Belediyesi işçilerinin yaklaşık on yıldır belediyeden almaya hak kazandıkları tüm birikmiş hakları hala ödenmezken, işçilerin başına gelen traji komik olaylara ilişkin Av. Vedat Karaduman, Tigris Habere açıklamalarda bulundu.
‘Haczedilecek makam aracını kaçırdılar, işçileri haczettiler!’
Hani Belediyesine karşı 2015 yılında Asliye Hukuk Dairesine dava açtıklarını belirten Av. Vedat Karaduman, işçiler lehine sonuçlanan dava süreci sonrası yaşananlara ilişkin şöyle konuştu: “Biz Hani Belediyesine karşı dava açtık ve dava sonuçlandı. Hani Belediyesinde hizmet veren işçilerin belediyeden birikmiş alacakları vardı. Davalar sonuçlandı, icraya koyduk. Sonrasında tabii ödeme yapılmayınca haciz yoluna gittik. Belediyenin malları zaten çoğunlukla haczedilemiyor. Haczedilecek bir tek makam aracı vardı ve biz de onu haczetmek istedik. Belediyenin makam aracına fili haciz yaptığımız esnada korumlar aracı kaçırdılar. Yani, devletin resmi bir kurumuna karşı yine resmi bir koruması hacizden mal kaçırıyor. Bu vahim olay karşısında biz de araç kaçırmaya ilişkin bir suç duyurusunda bulunduk. İcra müdürünün gözlerinin önünde oldu bu kaçırma işlemi ve tutanak tutuldu. Hal böyle iken ve işçilere daha borçları ödenmemişken bir de üstüne üstlük işçilere haciz yaptılar. İşçilerden avukatın vekâlet ücretini haczettiler. Yani, işçilere borcunu ödemeyen belediye söz konusu davadan kaynaklı işçilerden vekâlet ücreti borcunu haciz yoluyla alıyor. Biz bütün bunlara rağmen iyi niyet çerçevesinde aylarca kayyumla görüşmeye çalıştık ama görüşme talebimiz ne yazık ki kabul edilmedi. İşçinin alacağını ödemeden işçiye haciz yapanlar, işçinin borcuna karşılık haczedilen makam aracını ise icra müdürünün gözü önünde kaçırabiliyorlar.”
‘Taşıt yasası kötüye kullanıldı!’
Hani Belediyesinden 22 işçinin yaklaşık olarak 750 bin TL civarında bir alacağı olduğunu belirten Karaduman, fiili haciz sırasında kaçırılan makam aracının akıbetine ilişkin şunları söyledi: “ Makam aracı fiilen hacizden kaçırıldıktan bir hafta sonra, belediye meclis kararı ile aracı ilçe emniyet müdürlüğüne tahsis ediyor. Yani belediye kendi güvenliği için korumalara söz konusu hacizlik makam aracını tahsis ediyor. Yargıtay’ın işçilere borcu olan bir belediyenin ‘Makam aracı belediye başkanına dahi lükstür’ dediği araç bu sefer korumalara tahsis ediliyor. Zaten mevcut belediye başkanı (Kayyum) aynı zamanda da kaymakam ve zaten kendi makam aracı da koruma aracı da var. Yani, sırf hacizden mal kaçırma amacıyla makam aracı korumalara tahsis ediliyor. Evet, kurumlar arası taşıt devirlerine ilişkin yasal bir mevzuat var ama burada yasa kötüye kullanılıyor. Taşıt yasasına göre ihtiyaç varsa ve bakanlık oluruyla olacak bir şey ama burada vali oluru ile bu tahsis yapılıyor. Burada da prosedüre aykırı bir durum var. Makam aracının hacizden fiilen kaçırılması çok ayıp bir şeydir. Bunun üstüne bir de işçinin alacağını vermeden o davadan kaynaklı vekâlet ücretini işçiden haciz yoluyla alıyorsunuz. Bütün bunlar da yetmezmiş gibi aracın sonradan korumalara tahsis edilmesidir. Yani, belediyenin ayıpları zincirleme bir şekilde devam ediyor. Devlet bunu yaparsa vatandaş ne yapsın, şaştık kaldık. Devlet devletten mal kaçırır mı, olacak iş değil. Biz icra memurlarıyla gittik ve aracı çekiciyle almayalım, anahtarını alalım öyle kaldıralım istedik ama araç gözümüzün önünde kaçırıldı. Açıkçası böyle bir şeyi hiç beklemiyorduk. Biz de hem aracı kaçıran koruma hem de bu talimatı veren kayyum yardımcısı hakkında suç duyurusunda bulunduk. Ama biz biliyoruz ki, aracın kaçırıldığı esnadaki kamera kayıtları da silinmiştir. Ama elimizde aracın kaçırıldığına dair icra müdürünün tuttuğu tutanak var. İşçilerin hakkını sonuna dek arayacağız.”
Yargıtay: Borçlu belediyenin makam aracı kullanması Anayasa ve AİHM’ aykırı!
Yargıtay, Hani Belediyesi işçileri lehine karar verdi. Kararda, anayasaya, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne ve kamu vicdanına vurgu yapıldı.
Yargıtay 8.Hukuk Dairesi kararında haczedilen makam aracına ilişkin şu ifadelere yer verildi: “Bir aracın, makam aracı olarak kullanılması, onun fiilen kamu hizmetinde kullanıldığı anlamına gelmeyeceği gibi, kamu hizmetinin yürütülebilmesi için Belediye başkanının makam aracının bulunması da gerekmez. Zira belediyelerin görevleri 5393 sayılı Yasa'nın 14.maddesinde açıklanmış olup, bu görevlerin yerine getirilebilmesi için Belediye başkanının makam aracının bulunması zorunlu değildir. Kaldı ki belde sakinlerinin müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi olan belediyenin borcu var iken Belediye başkanının makam aracı kullanması yukarıda belirtildiği üzere başta Anayasaca ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırılık oluşturabileceği gibi kamu vicdanını da rahatsız edecektir.”
Hani Belediyesine ait makam aracının fiili haciz esnasında kaçırılmasına ilişkin Hani İcra Dairesi tarafından olay yerinde tutanak tutuldu. Haciz tutanağında, “… aracın haczi yapıldığı esnada anahtarın teslimi alınmak için kaymakamlık korumalarına gidildiğinde hemen sonra araç kaçırıldı.” İfadeleri yer aldı.
Hacizlik makam aracının teslimine ilişkin belediyeye gönderilen muhtıra
Ardından Diyarbakır1.İcra Dairesi Müdürü Şaban Güner imzasıyla Hani Belediye Başkanlığına yönelik aracın teslim edilmesine ilişkin muhtıra verildi. Muhtırada “Hani icra Dairesinin 2018/6 Talimat sayılı dosyasında 25/09/2018 tarihinde yapılan fiili hacizde borçlu adına kayıtlı ve üzerine haczimizin bulunduğu 21 LC 470 plakalı aracın haciz muhafazası yapılırken, anılan araç haciz mahallinden kaçırıldığı ve işlemin tamamlanmadığı, talimat haciz tutanağından anlaşılmaktadır. İş bu nedenle 21 LC 470 plakalı aracın İ.İ.K 88 maddesinin son fıkrası gereğince 3. günü içinde müdürlüğümüze teslimi hususunun yerine getirilmesine karar verilmiştir. Karar gereği işlemin ifası rica olunur.” denildi.
Belediyenin icra müdürlüğüne cevabı
Hani belediye vekili tarafından ise Diyarbakır İcra Müdürlüğü’ne cevaben, “Usulüne göre tutulmayan tutanakta bahsi gecen aracın kamu yararına tahsis edilip edilmediği ve belediye hizmetlerinde kullanılıp kullanılmadığı önceden tespit edilmeyen araç hakkında haciz fiili işlemi yapılmak istenmiştir. Yapılan bu işlem hukuka ve kanuna aykırıdır. Ekte sunduğumuz mahkeme kararına istinaden sözkonusu araç haczedilemez kamun kamu yararına tahsis edilmiş bir araçtır. Ekte sunduğumuz mahkeme ve meclis kararlarından da bu durum açıkça bellidir.
Yukarıda kısaca arz ve izahına çalıştığımız nedenlerden dolayı 21 LC 470 plakalı aracı 5393 sayılı Belediye Kanununun 15/8 fıkrasına göre "Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri (Ek fıkra: 10/9/2014 552/121 md.) ...kamu hizmetlerini aksatacak şekilde yapılamaz " hükmüne ve Diyarbakır 1 icra hukuk mahkemesinin 2017/301 E. Sayılı kesinleşmiş mahkeme kararına ve Hani Belediyesi meclis kararına istinaden tarafınıza teslimi hukuken mümkün değildir.” denilerek araç üzerine bırakılan haczin kaldırılması” talep edildi.
Hacizlik makam aracının Emniyete tahsis edildiğine dair belediye meclisi kararı
Fiili haciz işlemi sırasında bir koruma tarafından ‘kaçırılan’ makam aracının Hani İlçe Emniyet Amirliği’ne tahsis edildiğine ilişkin Hani Belediyesi meclis kararı ise şöyle:
“5393 sayılı Belediye Kanunun 45/2 ve 46' inci maddeleri gereğince, Diyarbakır Valilik Makamının 18.09.2018 tarihli ve sayılı 25109161 - 250 - E.24048" OLUR " emirleri ile Hani Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirilen Hani Kaymakamı ve Ham Belediye Başkam Vekili (kayyum ) Turan SOĞUKOLUK' un koruma hizmetinde kullanılmak üzere. Belediyemize ait 21 LC 470 plakalı. 2015 model, Volvo marka hizmet aracının; Belediyemiz Başkan Vekili olarak görev yapan Turan SOĞUKOLUK’un Belediyemizde görev yaptığı süre ile sınırlı olmak üzere ve bedelsiz olarak Hani ilçe Emniyet Amirliğine tahsis edilmesine, bakım – onarım, akaryakıt ve diğer her türlü ihtiyaçlarının Belediyemizce karşılanmasına, Hani İlçe Emniyet Amirliği ile bir protokol İmzalanmasına ve 5393 sayılı Belediye Kanunun 38/g maddesi gereği protokolü imzalamak üzere Belediye Başkanına yetki verilmesine, Belediye Meclisi Çalısına Yönetmeliği'nin 13/a maddesine göre yapılan işaretle oylama İle oy birliğiyle kabulüne karar verildi.”