Müzik, hiç şüphesiz bütün toplumların, halkların kültüründe çok önemli bir öğedir. Ama biz Kürt halkının kültüründe daha önemli bir yerdedir müzik. Bilhassa da dengbêjlik olarak. Öyle ki bu kültür öğesi olmaktan ziyade bir kültürdür demek de yanlış olmaz. Bazı kesimlerce buna fazlaca anlam yüklemiş olarak görünebiliriz belki ama öyle değil tabii.
Çok önemli bir yer teşkil etmesine rağmen, yeteri kadar değer görmediği kanaatindeyim. Dengbêjlik, dengbêjler ve stran ile kilamları bizim kültür mirasımızdır. Her dengbêj bir kitap, her stran bir hikâye, her kilam bir şiirdir. Dengbêjlik ise kocaman bir kütüphanedir.
Okuyan yahut da okuma alışkanlığı pek olmayan bir halkız maalesef. Nitekim dün bu kitaplardan ve belki de yaşayanlar arasında en iyilerinden biri olduğunu düşündüğüm sevgili, değerli Delîl Dîlaner'i henüz hayatta iken bilfiil okuyabilme şansına nail olduk. O ki güçlü sesinde nice yaralı ceylanlar dolaşır. Dolaşır da her dinlediğimizde otururlar göğsümüzün orta yerine.
Soluğumuz kesilmez belki ama hüzün kokar o an. O ki sesi dokunur içimizdeki eski yaralara. Acıtır ve kanatır inceden. O ki yıllar sonra ilk kez bir konser turuna çıkmış ve ilk durağını da Amed'den yana kullanmış. Şehrimizin ile biz şehirlilerin değerini bilmiş ve ilk durağını burası kılarak bizleri daha da şereflendirmiş. Ancak dün konserin verildiği salondaki yer yer boşluklar bize verdiği değer karşısında beni üzdü. Beni üzen bu durum kim bilir onu ne kadar daha üzmüştür. Hâlbuki bugün o hayatta iken değerini bilmeyen bizler gelecekte o aramızdan ayrıldığında belki de herkes bugün sosyal medya kanalından, profilinden onu paylaşacak ve değer veriyormuş gibi görünmeye, gözükmeye çalışacak. Bunu yakın zaman önce Xalê Seyitxan rahmet ettiğinde tecrübe ettik hepimiz. Ama bilinmeli ki değer sağken verilince değerlidir. Öbür türlüsü değersiz ve belki de aşağılık bir duruştur.
Bizler yağmurdan kaçıp gökkuşağı önünde fotoğraf çeken kişiler olmaktan imtina edelim. Dengbêjlerimize ve diğer bütün değerlerimize vaktinde, anlam ifade ediyorken sahip çıkalım lütfen.