Kürt sözlü edebiyatında önemli bir yere sahip olan Dengbejlik sanatının en önemli ismi olan ve Kürtlerin Homerosu olarak bilinen EvdaleZeynıke, Ermeni asıllı Gulé ile evlenmiştir. Yaşlandığında gözleri kör olan Evdal, kör gözlerle kanadı kırık bir turnaya kış boyunca bakar. Bunukılamlarındada anlatır ve bir gün, bir mucize gerçekleşir. Evdal’ın gözleri ile turnanın kanadı iyileşir.
Dengbéjlerin şahı olarak anılan Evdal, Eleşkirt Beyi Sürmeli Mehmed Paşa’ya dengbéjlik yapmıştır Sürmeli Mehmed Paşa, Doğubayazıt'taki sarayın sahibi ünlü İshak Paşa'nın torunudur.
20 yıl boyunca EvdaleZeynıke'nin gezdiği bütün illere gidip onun hayatını araştıran ve Kürt kültürü hakkında uzun yıllar araştırma yapan araştırmacı yazar Ahmet Aras, EvdaleZeynıke hakkında şöyle der: ”Evdal70 yaşındayken hastalanmış ve kör olmuş. 7 yıl kör kalmış. Evdal'ın Homeros'a benzetilmesinin nedeni de budur. İkisi de yaşadıkları coğrafyada efsaneleşmişler. Evdal, kör kalınca o sırada kanadı kırık bir turna ona arkadaşlık etmiş. 7 yıl boyunca onun yanında kalmış. Evdal onun kanatlarını tedavi etmiş. Evdal, onunla yatıp kalkıyor, ona kılamlar söylüyormuş. Turna iyileştiği halde Evdal'ı bırakıp gitmemiş. Evdal'ın gözleri açıldıktan sonra turna da uçup gitmiş. O yüzden onu tasvir eden mizansel resimlerde hep bir turna var yanında."
"20 yıl boyunca EvdaleZeynıke'nin gittiği bütün illere, köylere gittim. Evdal'ın, Doğu Anadolu'da ayak basmadığı yer kalmamış. Ağrı'nın bütün ilçeleri, köyleri başta olmak üzere, diğer bütün illeri gezmiş. Ben de buraları karış karış dolaşarak, onu görmüş tanımış kişileri bulup hayatı hakkında bilgi topladım. Kitap haline getirdim. Buralarda onu bilmeyen yoktur. Kürt halkının hayatında önemli bir yeri var. Kürt kültürünün en eski sözlü edebiyatı olan dengbejlik sanatının ilk ve en önemli kurucusu EvdaleZeynıke'dir. O, Kürtler arasında efsaneleşmiş ve diğer denbejlerin örnek aldığı tek isimdir. Evdal, 1800 yıllarında Ağrı'nın Tutak ilçesinin Cemalverdi köyünde dünyaya gelmiş ve 110 yıl yaşamış. Toplumun bütün gerçeklerini kılamlaştırmış. Her konuda kılam üretmiş. Aşk, ölüm, özlem, barış, siyaset gibi her konuda kılam üretmiş. O yüzden toplum onu kendinden biri olarak görmüş ve çok benimsemiş. Halen de düğünlerde, ölümlerde ve diğer toplumsal olaylarda onun kılamları söylenir."
"EvdaleZeynıke, bugünkü dengbejlerin piridir. Bunların hepsi de onun tarzında söylüyor. Onun makamında kılamlarını seslendiriyorlar. Onun tarzı çok etkileyici bir tarzdır. Mesela bu yörede yetişen önemli iki dengbej olan Reso ve ŞeroyeBıro, Evdal'ınkılamlarını onunla hemem hemen aynı heyecanla ve aynı atmosferde söylüyorlar. 'Evdal' Kürtlerde geleneksel bir isimdir. Fakat bu isim aynı zamanda esir, perişan, yoksul anlamında da kullanılıyor. O yüzden Evdal birçok kılamında 'Ez Evdalım, Evdal' diyor. Evdalın çok sevdiği iki kılamı var biri Hozan diğeri de Dersim. Evdal, bu iki kılama ayrı önem veriyor" der.
EvdaleZeynikê'yi daha iyi tanımak için, Mehmed Uzunun kaleme aldığı "Evdalın Bir Günü" romanını okuyabilirsiniz. Günümüz dengbejlerine ilham kaynağı olan Evdal 1913 yılında hakkın rahmetine kavuşmuştur.