TUNCELİ - Hakkında araştırılma yapılmadığı için uzunluğu bilinmeyen mağara, eski zamanlarda yaz mevsiminde köylüler tarafından buzdolabı niyetine de kullanılıyordu. Mağara hakkında açıklamalarda bulunan Dereboyu Köyü Muhtarı Hayri Doğan, “Bu mağara geçmişten bugüne kadar soğuk hava deposu, stok sahası olarak kullanılıyor. Burası tehlikeli ama devlet el atarsa turizme açılabilecek bir yer. Mağaranın geneli alçı taşı ama şimdi tahrip olmuş durumda. Sirkülasyon yapmaması nedeniyle içerideki buzullar azalmış durumda. Çöküntülerin de çok fazla olmasından dolayı insanların girip çıkmasını kontrol altında yapıyoruz. Burası keşfedilirse Pülümür bölgesi için bir turizm alanı olabilir. Mağaranın havası birçok hastalığa da iyi geliyor. Fakat yetkililer gelip burada incelemelerde bulunmadılar henüz” dedi.
Mağarayı gezen Kırsal Kalkınma ve Kırsal Turizm Gönüllüsü Mustafa Bektaş, “Gerçekten ilginç mağaralardan bir tanesi. Bu bölgede buz mağaraları Türkiye'de ender mağaralarımızdan fakat burayı gerekli uzmanların muhakkak araştırması gerekiyor. Çünkü mağara içinde çökmeler olduğundan dolayı hava sirkülasyonu tamamen kapanmış. Hava sirkülasyonunun kapanmasından dolayı buzlar artık eriyor eski buz mağara özelliğini neredeyse kaybetmek üzere. Ama eğer burada sağlıklı bir çalışma yapılabilirse burası gerçekten Türkiye'de önemli mağaralardan bir tanesi olabilir. Çünkü biz bir kısmına gidebildik ileriye doğru çökmeler de olduğu için ileride de bununla ilgili bölgelerin olduğunu düşünüyoruz ama dediğim gibi bu alan uzmanların alanı” diye konuştu.
Mağaranın halk arasında buzhane olarak isimlendirildiğini dile getiren Pülümür Belediye Başkanı Müslüm Tosun ise “Burası vatandaşlar tarafından daha çok soğuk hava deposu şeklinde kullanıyormuş eskiden. Ama günümüzde artık turizm amaçlı öne çıkabilir mi bununla ilgili belediye olarak da biz Kültür Müdürlüğü'ne bir araştırma talebinde bulunacağız. İlçemize kazandırılabilirse ilçemize iyi bir turist getireceğine inanıyorum. Tabi öncelikle bunun sağlıklı bir ortama kavuşması lazım. Bununla ilgili çalışmalarımızı yapacağız” şeklinde konuştu.