TİGRİS HABER - Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri ekimde 92,8 milyar lira, giderleri 97,7 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Hazine ve Maliye Bakanlığı, ekim ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, ekimde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 41,9 artarak 92 milyar 766 milyon lira, bütçe giderleri yüzde 21,6 artışla 97 milyar 658 milyon lira oldu. Ocak-ekim döneminde ise bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14,3 yükselerek 822 milyar 188 milyon lirayı, bütçe giderleri yüzde 18 artarak 967 milyar 671 milyon lirayı buldu. Böylece merkezi yönetim bütçesi ekimde 4 milyar 892 milyon lira ve ocak-ekim döneminde 145 milyar 483 milyon lira açık verdi.
Bütçe giderleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri, Ekim 2019'da 80 milyar 279 milyon lira iken geçen ay yüzde 21,6 artışla 97 milyar 658 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2020 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödeneğin yüzde 8,9'u kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,9 artışla 85 milyar 901 milyon lirayı buldu. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 9 olarak hesaplandı. Ekimde personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,8 artarak 24 milyar 345 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödeneğin yüzde 8,6'sı kullanıldı. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,2 artışla 3 milyar 982 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödeneğin yüzde 8,3'ü harcandı.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödeneğin yüzde 11,3'ü kullanıldı. Ekimde yüzde 4,3 azalan mal ve hizmet alımı giderleri 8 milyar 555 milyon lira olarak gerçekleşti.
Cari transferler, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,4 artarak 38 milyar 89 milyon liraya çıktı. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödeneğin yüzde 8,4'ü kullanıldı.
Ekimde 7 milyar 529 milyon lira sermaye gideri, 1 milyar 269 milyon lira sermaye transferi yapıldı, borç verme giderleri ise 2 milyar 132 milyon lira oldu. Faiz giderleri ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 72,3 artışla 11 milyar 758 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, Ekim 2019'da 65 milyar 383 milyon lira iken geçen ay yüzde 41,9 artarak 92 milyar 766 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ekim ayı gerçekleşme oranı 2019'da yüzde 7,4 olarak kayıtlarda yer alırken, geçen ay yüzde 9,7 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2019'un aynı ayına göre yüzde 40,4 artarak 76 milyar 615 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 9,8 olarak tespit edildi.
Bu dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 67,6 artarak 13 milyar 833 milyon liraya ulaştı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 876 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 442 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri bakımından ekimde geçen yılın aynı ayına göre, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 120,2, özel tüketim vergisi yüzde 69,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 25,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 40,4, damga vergisi yüzde 15,6, harçlar yüzde 16,9, gelir vergisi yüzde 3,4 ve diğer vergiler 40,1 artış gösterirken, kurumlar vergisi yüzde 51,7 geriledi.
Ocak-ekim dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Ekim 2019 döneminde 819 milyar 905 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 18 artışla 967 milyar 671 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2020 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödeneğin yüzde 88,3'ü kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,9 artarak 848 milyar 90 milyon liraya ulaştı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 88,7 olarak hesaplandı.
Personel giderleri, aynı dönemde yüzde 16,2 artarak 244 milyar 793 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödeneğin yüzde 86,7'si kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,4 artışla 40 milyar 292 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödeneğin yüzde 83,7'si harcandı. Ocak-ekim döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödeneğin yüzde 84,1'i kullanıldı. Bu dönemde yüzde 6,5 artışla 63 milyar 571 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 22,3 artarak 411 milyar 347 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödeneğin yüzde 91,2'si harcandı.
Bu dönemde 58 milyar 915 milyon lira sermaye gideri, 6 milyar 775 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 22 milyar 397 milyon lira oldu. Faiz giderleri yüzde 35,4 yükselişle 119 milyar 581 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-ekim döneminde 719 milyar 190 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 14,3 artarak 822 milyar 188 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak-ekim dönemi gerçekleşme oranı 2019'da yüzde 81,7 olarak kayıtlarda yer alırken, bu yılın aynı döneminde yüzde 86 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde yüzde 21,4 artarak 655 milyar 345 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 83,5 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 8 azalarak 144 milyar 299 milyon liraya düştü. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 15 milyar 846 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 6 milyar 699 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri bakımından ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 4,9 düşerken, kurumlar vergisi yüzde 41, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 19, özel tüketim vergisi yüzde 38, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 20,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 22, damga vergisi yüzde 9,5, harçlar yüzde 34,9, diğer vergi gelirleri yüzde 33,9 arttı.