Başbakan Yıldırım’ın Cazibe Merkezleri Programına ilişkin yaptığı toplantıya katılan Diyarbakır Ticaret Odası Başkanı Ahmet Sayar ile Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Alican Ebedinoğlu, projenin bölgedeki uygulamalarına ilişkin açıklamalarda bulundu. Sayar ve Ebedinoğlu, açıklanan pakete hem destek verdi, hem de eleştirdi.
1.1 milyar yatırım talebi var
Konuyla ilgili gazetemize konuşan Ticaret Odası Başkanı Ahmet Sayar, “Diyarbakır'ın da içersinde yer aldığı Doğu ve Güneydoğu illerinin büyük çoğunlu birçok istatistik ile Ülke ortalamasının 2 kat, 2,5 kat gerisinde. Önemli potansiyeline rağmen Ülke ortalamasının bu kadar gerisinde olmamamız gerekiyor. Bunun gerçekleşmesi için bizim gibi kurumlar dahil her kuruma görevler düşüyor. Ekonomik potansiyeli ortaya çıkarmak için çok yönlü, bütüncül çalışmalar yapmak gerekiyor. Bunlardan biri de kamu özel sektör iş birliğidir. Cazibe merkezleri programı geliştirilmesi gereken yönleri ile beraber kamu özel sektör işbirliği açısından önemli bir adımdır. Yatırımların önünü açabilecek, pozitif katkı sunabilecek bir programdır. Diyarbakır’da büyük ölçekli yatırımların da olduğu 1.1 milyar TL ilk ön yatırım talebi var. Bu umut vericidir. İlimizin yatırımlardan faydalanması için, insanlarımıza istihdam oluşturmak için bizler kurum olarak en yüksek seviyede gayret ve çaba içersinde olacağız” dedi.
Alt yapı yetersiz
Sayar sözlerini şöyle sürdürdü; “Sektörlerin sınırlı olması, yatırım ortamı eşit olmayan şehirlere aynı desteklerin verilmesi gibi gözden geçirilmesi gereken konular olmakla beraber Diyarbakır için en büyük handikaplardan biri fabrika yatırımlarının yapılacağı OSB alanlarının, alt yapının yetersiz olmasıdır. Bu ciddi bir handikaptır.İldeki aktörler olarak buna dönük çalışmalarımız var. Ancak bürokratik süreçler, mevzuatlardan dolayı çok uzun sürmektedir. Ülkemizin siyasi atmosferindeki gerilimin azalması durumu da bu programların daha kısa zamanda amacına ulaşmasını sağlayacaktır” ifadelerini kullandı.
Olaylardan dolayı çoğu vazgeçti
Başbakan Binali Yıldırım’ın 4 Eylül 2016 tarihinde 23 ilde Cazibe Merkezlerinin kurulacağına ilişkin açıklamayı Diyarbakır’da yaptığını hatırlatan Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Alican Ebedinoğlu, “Önceki gün bizlerin de davetli olduğu Ankara'da Çankaya köşkünde yapılan açıklama ile bu süreç resmi olarak başlatıldı. Akşam saatlerinde projeyi detaylı inceleme şansım oldu. Uygulamaya geçebilirse çok güzel bir paket. Ancak daha önce bildiğiniz gibi birçok paket açıklandı ve hepsi de umut vericiydi. Hatta en son teşvik yasası paketinde de beklentiler çok yüksekti ama o açıklamadan sonra bölgede yaşanan çatışmalardan dolayı bölge ekonomisine dört dörtlük yansımasını engelledi. Hatta bir ara Diyarbakır'da ikinci organize sanayi bölgesinde parsel kalmamıştı ve birçok yatırımcı yer arıyordu. Ancak yaşanılan olaylardan dolayı bunların birçoğu vazgeçti, hatta birçoğu da askıya aldı. Evet bu dediğim gibi önemli bir paket. Yalnız buraya dışarıdan yatırımcının gelmesi gerekiyor. Aksi taktirde bölgede zaten ciddi bir sermaye yok. Diyarbakır organize sanayi bölgesinde toplam 4 bin 500 kişi çalışıyor” şeklinde konuştu.
Bizden aldıklarını verseler yeter
Bölgedeki yerli sermayenin yatırım yapacak gücünün olmadığını belirten Ebedinoğlu, dışarıdaki yabancı sermayenin gelmesi gerektiğini belirterek, “Burada hükümetin bir şeye karar vermesi gerekir. Örneğin bu büyük holdingler, banka sahipleri, süper marketlerin sahipleri bölgeye yatırım yapmaya gelince, bölgeyi riskli görüp yatırım yapmıyorlar. Ancak banka ve süper marketler hala her yerde açılmaya devam ediyor. Hatta bazı marketler sokak aralarına bile açıyor ve küçük esnafı bitirme noktasına getiriyorlar. Yani bu hükümetin bunla ilgili adım atmasını istiyoruz. Buradaki günlük sıcak parayı bitiriyorsun, oradaki istihdam sağlayan işletmeleri de bu şekilde bitiriyorsun. Bunun karşılığında da bu cazibe merkezlerini açıyorsan, yatırımcıların da yatırım yapmaları için zorlaman gerek. Hatta yasal bir düzenleme getirmesi gerekiyor. Yani bu çok önemli bir nokta. Bu büyük marketler günde milyonlarca TL sıcak parayı alıp götürüyorlar. Bunların sahipleri Türkiye'nin ekonomisine yön veren sayılı holdinglerdir. Yani hükümet burada bu fabrikaları açarken bunlarla görüşmesi gerek. Sen buradaki parayı emip götürüyorsun ama karşılığında istihdam yaratacak bir adım atmıyorsun. Örneğin bir İzmit'te, bir Bursa'da, bir İstanbul'da her bir fabrikada 5 bin kişi çalışıyor, oysa Diyarbakır’daki Organize sanayi bölgesinde toplam 4 bin 500 kişi çalışıyor. Yani bizden aldıklarını bize verseler büyük mesafe alacağımıza inanıyorum. Ancak bu şekilde cazibe Merkezleri ile ilgili istihdam konusu çözülmüş olur” dedi.
Ali ABBAS YILMAZ/ÖZEL