Koluman: "Başta kentimizde yaşayan Aleviler olmak üzere gerek yurt içinde gerekse de yurt dışındaki Alevilerin Bir Yol'u sahiplenmeleri en büyük temennimizdir. Bizim ihtiyacımız her şeyden önce Alevilerin birliğidir ve Bir Yol bu birliktelik için önemli bir araçtır."diye konuştu.
Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD), Diyarbakır şube Başkanı Cafer Koluman, Alevilerin temel taleplerinin kazanılması noktasında Bir Yol’un önemine ve Diyarbakır’da yaşayan Alevilerin beklentilerine ilişkin kapsamlı bir değerlendirme yaptı.
"Alevilerin seslerini duyurabilecekleri bir mecranın olması çok kıymetlidir"
Alevilerin bağımsız günlük gazetesi ‘Bir Yol’ yayın hayatına başlamasını değerlendiren PSAKD Diyarbakır şube Başkanı Cafer Koluman, şöyle konuştu: "Böyle bir gazetenin çıkacağını duyduğumda gerçekten heyecanlandım. Geç de kalınsa olması gereken bir gazete olduğunu düşünüyorum. Çünkü günlük bir Alevi gazetesi ihtiyaçtı. Gazetede Alevi vurgusunun öne çıkması bence isabetli bir tercih. Bu ülkede Alevi vurgusunun öne çıkması gerekiyor. Çünkü Alevi yazarlar, aydınlar, basın çalışanları ve onlardan çok iyi yerlere gelenler de oldu ama Alevi olamadılar. Dolayısıyla gazetede Aleviliğin öne çıkmasından herhangi bir rahatsızlık duymuyorum, aksine bunu olumlu buluyorum. Bu ülkede yaşayan milyonlarca insan hala daha Alevileri tanımıyor. Aleviler kimlerdir, nerede yaşıyorlar; kimlikleri, inançları, ibadetleri nasıldır bilinmiyor.Yani, Alevilerle ilgili bilgi sahibi olmayan çok sayıda insan var. Biz Diyarbakır'da ezelden beri yaşayan bir avuç Alevi olarak hala daha Diyarbakırlıların bile çoğunun varlığımızdan haberi yok. Türkiye genelindeki Alevilerin de Avrupa'da yaşayan Alevilerin de Diyarbakır'da yaşayan Aleviler olduğu konusunda yeterli bilgileri olduğunu zannetmiyorum. Bir Alevi gazetesi olarak yayın hayatına Başlayan Bir Yol Alevi toplumu için büyük bir ihtiyaçtır. Alevilerin Alevilerden haberinin olmaması bile bu ihtiyacın boyutunu göstermektedir. Bu arada her ne kadar yayın hayatına başlarken yeterli reklamı, duyurusu yapılmamış olsa da Bir Yol'un yola çıkmış olması biz Aleviler için değerlidir. Tabii ki, Bir Yol, yol aldıkça canlarımızın emeği ile içi dolu dolu olarak yayın hayatını sürdürecektir. Bugün başlarken birçok eksiğinin olması da gayet doğaldır. Hep birlikte, Alevi kurumları olarak, Alevi Pirleri, Alevi Ocakları olarak, Alevi kadınları, gençleri, çocukları olarak gazetemize elbirliği ile sahip çıkmamız gerekiyor. Alevi toplumunun temel taleplerinin güncelliğini koruması ve Alevilerin seslerini duyurabilecekleri bir mecranın olması çok kıymetlidir."
'Bir Yol bizim için büyük şanstır, büyük bir kazanımdır'
Günlük yayın yapan bir Alevi gazetesine olan ihtiyacı açan Koluman, sözlerini şöyle sürdürdü: "Alevi gazetesi neden bir ihtiyaçtır, çünkü ülke tarihine baktığımızda bugüne kadar Aleviler adına günlük bir yayın organının çıkmadığını görürüz. Alevi toplumu bu ülkenin bir gerçeği ama hiçbir statüsünün de kabul görmediği de bir gerçek. Alevilerin bir inancı, yolu, erkanı var ama Alevilik resmi olarak maalesef bugüne kadar tanınmış değil. Evet, biz Alevilerde yol bir sürek bin birdir ve biz ne olduğumuzun, nasıl yaşadığımızın gayet iyi bilincindeyiz. Ancak bizim dışımızdan bize bakışta, bizi olduğumuz gibi kabul etmede bir sorun var. Herkes Alevileri kendince bir kalıba sokma çabasında ve biz Aleviler olarak hep bizim dışımızdaki çarpık algılarla uğraşmak zorunda bırakıldık. Alevilikte Yol vurgusu çok önemlidir ve biz yolumuzu bugüne kadar karşımıza çıkan tüm engellemelere inat yürümesini bilmiş bir toplumuz. Gazetenin adının Bir Yol olması Alevi vurgusunu öne çıkarıyor ama bu gazete sadece Alevilerin gazetesi de değildir. Aleviler ezilen, ötekileştirilen tüm toplumsal kesimlerin yoldaşıdır. Bizim yolumuzda ötekileştirme yoktur. Biz 72 millete bir nazarla bakarız. Bir Yol'da sadece Aleviler yok, işçiler, emekçiler, kadınlar, gençler, çocuklar, ötekileştirilen her kesimden insanımız vardır. Evet, bugüne kadar elimizde kitaplarımız, bültenlerimiz, dergilerimiz vardı ve bugün günlük bir gazetemiz de var. Bu bizim için büyük şanstır, büyük bir kazanımdır. Bir Yol'a sahip çıkmak Alevi toplumunun, kurumlarının, bireylerinin ertelenemez bir sorumluluğudur."
'Bir Yol'un sesi tüm Alevilere ulaşabilmeli'
Bir Yol 6 Kasım'dan bu yana günlük yayınını sürdüren Bir Yol gazetesini değerlendiren Koluman, şunları söyledi:" Bir Yol çıktı ve gazetemizi sahiplenmek, içeriğine emek katmak boynumuzun borcudur. Merkezi düzeydeki Alevi kurumlarından tutun da en ücra köşedeki bir Alevi köylüsüne kadar herkesin Bir Yol'da emeği, sözü, sohbeti olmalı. Bunun için tüm Alevi canlara ulaşabilmeyi hedefleyen bir çalışmayı örgütleyebilmeliyiz. Bir Yol'un sesi tüm Alevilere ulaşabilmeli. Herkes kendi alanında Bir Yol'a katkısını sunabilmeli, emeğini katabilmeli. Bunun yol, yöntem ve kanallarını oluşturmak zorundayız. Bir Yol'un tanıtımı için kampanyalar başlatmalıyız.
'Bir Yol, yola çıktı destek olmanın tam zamanıdır'
Bir Yol'a sahip çıkmanın önemine vurgu yapan Koluman, Alevi toplumuna seslenerek, destek çağrısı yaptı: "Başta kentimizde yaşayan Aleviler olmak üzere gerek yurt içinde gerekse de yurt dışındaki Alevilerin Bir Yol'u sahiplenmeleri en büyük temennimizdir. Bütün Alevi canlara şunu belirtmek isterim; Bir Yol Alevilerin ilk günlük yayınıdır ve bu ses hepimizin ortak sesi olabilir. Aleviler geçmişten beri büyük acılar yaşamış bir toplumdur. Alevi inancı, ibadeti, kimliği her dönem yasaklarla karşılaşmıştır. Alevilerin statüsü bir türlü tanınmıyor, talepleri dikkate alınmıyor. Aleviler görmezden geliniyor. Bunda bizim payımız yok mu elbette ki, var. Biz Aleviler bölük pörçük olduğumuz sürece birilerinin bizim taleplerimizi dikkate almaması çok doğal. Biz ne zamanki birlik oluruz, birlikte davranırız, birbirimize sahip çıkarız, işte o zaman dikkate alınırız. Bizim ihtiyacımız her şeyden önce Alevilerin birliğidir ve Bir Yol bu birliktelik için önemli bir araçtır. Aleviler tek tek konuştukça sesimiz cılız kalıyor ve yeterince bir kamuoyu oluşturamıyoruz, sorunlarımızı gündemleştiremiyoruz. Dolayısıyla hem Alevilerin sorunlarını, taleplerini gündemde tutmak hem de Aleviliğin ne olduğunu dışımızdakilere daha iyi anlatmak için günlük yayın bizim için çok önemlidir. Aleviler hakkında kamuoyunu doğru bilgilendirmek adına bütün Alevi kurumları, başta Alevi konfederasyonları olmak üzere,Pirler, Ocakzadeler, analar, kadınlar, bacılar, gençlik Bir Yol'a sahip çıkmalıdır. Bir Yol, yola çıktı destek olmanın tam zamanıdır."
'Diyarbakır'da Alevilerin varlığının bilinmesi çok sınırlıydı'
Türkiye, Avrupa ve dünyanın pek çok ülkesinde yaşayan Alevilere, Diyarbakır’daki Aleviler hakkında bilgi veren Koluman, "Pir Sultan Abdal Kültür Derneği olarak yaklaşık 20 yıldır Diyarbakır'da faaliyet yürütüyoruz. Derneğimizi büyük bir heyecanla, coşkuyla açtık ve ilk duyduğumuz şey, 'Diyarbakır'da Aleviler de mi varmış'... Diyarbakır'da Alevilerin varlığının bilinmesi çok sınırlıydı. Bir Alevi köyünü en fazla komşu bir köy bilebiliyordu. Alevi köylerini kim biliyordu, Diyarbakır'daki idareciler biliyordu. Diyarbakır'daki Aleviler konusunda pek kimsenin bilgisi yoktu. Hatta bilenlerin çoğu da eksik biliyordu ve buradaki Alevilerin buraya dışarıdan, Dersim'den, Malatya'dan geldiğini sanıyorlardı. Tabii dernek faaliyetlerimizin etkisiyle bu algıyı belli ölçülerde değiştirdik. Özellikle de Cemevi sürecinden sonra Diyarbakır'daki Alevilerin varlığının görünürlüğünde ciddi bir artış oldu. Diyarbakır Cemevi, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin büyük desteği ile 2011 Aralık ayında açıldı. Tabii Cemevi süreci ile birlikte hem Diyarbakır'daki Aleviler hem onların ibadetleri, inançları bilinmeye başlandı. 8 yıllık süreçte artık Diyarbakır'da Aleviler olduğunu ve ibadethanelerinin de Cemevi olduğunu kentin yüzde 80'i biliyor.
Diyarbakır'da 80'li yıllara kadar 7 Alevi köyü vardı. Diyarbakır merkeze bağlı Büyükkadı ve Şarabi köyü (Geçtiğimiz günlerde hakka yürüyen dedemiz Hidayet Ulugerçek'in köyü.) var. Diyarbakır'ın Bismil ilçesine bağlı Türkmenhacı köyü var. Yine Bismil'e bağlı Aşağdarılı, Yukarıdarılı ve Seyithasan köyleri var. Son köy de Çınar ilçesine bağlı Şükürlü köyü.
Şarabi köyünde şuan mezarlık ve cüzi bir arazi dışında bir şey kalmadı. Şarabi'de bir de Hidayet Dede'nin Kuyudamı dediğimiz ziyaretgahı var. Büyükkadı köyünde ise şuan cüzi miktarda bir arazi var ve tek bir aile kalmış. Şükürlü Köyü'nün eskiden tamamı Alevi iken şuan üçte birinde Alevi kalmış. Yine, benim de köyüm olan Türkmenhacı köyünün tamamı Alevidir ve Diyarbakır'ın en büyük Alevi köyüdür. Aşağıdarılı köyü Bismil'in mahallesi oldu ve 20 kadar Alevi ailesi var. Yukarıdarılı köyünde ise eski mezarlık dışında hiç kimse yok. Seyithasan köyünün ise üçte ikisinde Alevi nüfusu varlığını devam ettiriyor. Alevi nüfusunun Diyarbakır'daki köylerde demografisi bu şekilde. Diyarbakır genelinde ise Alevi nüfusu - yerli Aleviler olarak- 3 bin ila 4 bin arasındadır. Yine, yaklaşık 2 bin kişilik Dersim Alevi'si var. Sınırlı da olsa Malatya, Adıyaman ve Sivas'tan Aleviler var. Yani toplamda 6 bin civarında bir Alevi nüfusu Diyarbakır'da yaşıyor." ifadelerini kullandı.
'Aleviler birlik olmadıkları sürece her zaman asimilasyona maruz kalacaklardır'
Diyarbakır'daki Aleviler inançlarını rahat bir şekilde yaşayıp yaşayamadıklarına ilişkin değerlendirmede bulunan Koluman, "Diyarbakır'da yaşayan Aleviler içinde yaşadıkları baskın kültürden çok etkilenmişler. Özellikle cenaze erkanında bir Sünnileşme olduğunu, egemen kültürden etkilendiklerini söyleyebilirim. Dolayısıyla öz Alevilik yaşanıyor mu diye soracak olursanız, buna olumlu yanıt veremeyeceğim. Aleviler birlik olmadıkları sürece her zaman asimilasyona maruz kalacaklardır. Aleviler, bir olma, iri olma, diri olma sözünü hayata geçiremedikleri için hala daha en temel haklarına kavuşabilmiş değiller. O yüzden bizim her şeyden önce ihtiyacımız olan şey birliktir." diye konuştu.
'Bir Yol'u bütün Alevi canlara öneriyorum'
Alevilerin birliğinde Bir Yol'un nasıl bir işlev üstlenebileceğini değerlendiren Koluman, şunları söyledi: "Bir Yol, aslında bu birlik yoludur. Bunun için de Diyarbakır Alevileri olarak üzerimize düşen ne varsa onu yapacağız. Alevilerin temel haklarının kazanılması ve Alevi inancının, ibadetinin önündeki engellerin kaldırılması için önemli bir araç olan Bir Yol'u takip edeceğiz. Bir Yol'u bütün Alevi canlara öneriyorum. Alevi gazetesinin tanıtımını, reklamını yapmak hatta kampanya yürütmek lazım. Her kesimden Alevinin bu gazetenin takipçisi olmasını ve varsa bir eksikliği de bunun giderilmesi noktasında katkı sunmasını, yeri geldiğinde eleştirilerini de açık bir şekilde dile getirmesini isterim. Başta da belirttim, her ne kadar çıkışında, ön hazırlığında yer almamış olsak da bizim için Bir Yol, anlamlıdır, önemlidir ve tüm canlarımız tarafından da önemsenmesi gerekir. Bir Yol'u sahiplenmek, içeriğini daha da doldurmak gerek. Alevi unsurunun ön plana çıkmasından rahatsız olanlar olduğunu basından öğrendim. Bundan rahatsız olmaya gerek yok, bırakın Alevi unsuru biraz da öne çıksın bundan çekinmenin bir anlamı yok. Alevilik bugüne kadar hep arka planda kaldı ve bizim en büyük eksiğimiz de bu. Alevilik öne çıksın ki, bugüne kadar bizi görmezden gelenler, yok sayanlar, bizi biz olduğumuz için kabul etmeyenler biraz geri adım atsın. Bizim artık öne çıkmaya ihtiyacımız var. Eğri olanı düzeltmek için çubuğu bükmek gerek ve biz çubuğu Alevilikten yana bükeceğiz. Hakkın yerini bulması, Alevilerin haklarını kazanabilmesi için gereklidir bu. Bu topraklarda Aleviler her şey olabiliyorlar ama Alevi olamıyorlar, o yüzden de bırakın Aleviler, Bir Yol'da da Alevi olsunlar. Bir Yol'a kim emek vermek istiyorsa katkısını sunabilmeli. Sadece yazarlarla, çizerlerle Bir Yol sınırlanmamalı. Katkı sunmak isteyen her cana Bir Yol açık olmalı. Bir Yol, kucaklayıcı çizgisinden sapmadığı sürece yolu açık olsun.