TÜDER Başkanı Aydın Ağaoğlu, iki buçuk yıldır üzerinde çalışılan ve Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlanacak olan “Tüketicinin Korunması Yasa Tasarısı' hakkında İHA'ya açıklamalarda bulundu. Önceki kanunun pek çok kurum ve satıcı firma tarafından kevgire çevrildiğini belirten Ağaoğlu, yeni tasarının kredi kartları ve bankacılıkla ilgili kısımlar hariç olumlu olduğunu belirterek 18 yıl önce yürürlüğe giren ve bugüne kadar pek çok konuda tüketicileri koruyan kanunun değişmesinin olumlu olduğunu fakat bazı eklemeler ve düzenlemeler yapılması gerektiğini söyledi.Yeni yasada bankalarla ilgili hüküm olmadığını ifade eden Aydın Ağaoğlu, “Yeni yasa ile beraber bankaların tüketicilerden aldığı 31 kalem ‘Deli Dumrul’ vergisinin önüne geçilmiyor aksine bankalar, bu ücretleri aldıkları sıradaBDDK’ya bilgi veriyor. Yani bu yasal olmayan ücretler yasal hale getiriliyor” dedi.
Bankalar kazandıkça, tüketici kaybediyor
Tüketiciler açısından sancılı bir durum doğduğunun altını çizen Ağaoğlu, “Bankalara aidatsız kart çıkartması zorunluluğu getirilmesine rağmen bugün kullanımdaki 57 milyon kredi kartının aidatsız olmasına dönük bir hüküm bulunmamaktadır” şeklinde konuştu.Bankaların, taksitlendirme ve puan uygulamalarının, kredi kartı aidatına kılıf olarak ortaya sürüldüğünü belirten Ağaoğlu, “Bu uygulamalar tüketicinin lehine değildir. Tersine bankaların kazan kazan oyunudur. Tüketiciler çok harcadıkça puan kazanıyor, yani gideri artıyor, hane halkı bütçesinin açığı büyüyor ve banka satıcıdan sağladığı komisyon gelirini arttırıyor. Tüketici çok taksit yaptıkça çok borçlanıyor, bütçesi açık veriyor ama banka satışını arttırdığı için satıcı firmadan daha çok gelir elde ediyor. Yani bankalar her durumda kazanıyor, tüketici ise her durumda kaybediyor” dedi.2013 yılının ilk 6 ayında Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine gelen başvuruların yüzde 69’unun bankalara ait olduğunu söyleyen Aydın Ağaoğlu, “Tüketici Sorunları Hakem Heyeti, bankalarla ilgili şikayetlerin çokluğu yüzünden, tüketicilerin karşılaştıkları ayıplı hizmet ve ürünlerle ilgili sorunlara cevap veremez hale geldi. Dolayısıyla kanunen zorunlu maaş, emekli aylığı, öğrenci harcı ve kira gibi bankacılık işlemlerinde ücret alınması engellenmelidir. Çünkü kanunun emrettiği işler hiçbir demokratik hukuk devletinde ücrete tabii olmaz” ifadelerine yer verdi.TBMM Genel Kurulu’na seslenen Ağaoğlu, “Duyarlı parlamenterler, mutlaka o maddeye hükümler ekleyerek bankaların, haksız uygulamalarına son vermelidir. Yasaların emrettiği nedenle bankaca yapılması gereken işlemlerden ücret alınması engellenebilir veya kullanımdaki tüm kredi kartları aidatsız kart haline getirilebilir” ifadelerini kullandı.Bankacılık konusunda, yeni tasarıyı “Dağ fare doğurdu” şeklinde niteleyen Aydın Ağaoğlu, tasarının diğer maddelerini de değerlendirdi. Yeni tasarıda tüzel kişileri tüketici olarak kabul edilmediğini belirten Ağaoğlu, "Bu çok büyük bir eksiklik, okul, cami, vakıf gibi tüzel kişiler artık Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemeleri'ne başvuramayacak. Bu şu demek; Bir cami veya okul ayıplı bir ürün veya hizmet aldığında artık Ticaret Mahkemeleri'nde dava açabilecek" dedi.Yeni tasarıdaki önemli ve olumlu değişikliklerin de altını çizen Aydın Ağaoğlu, ön ödemeli konut satışlarıyla ilgili düzenlemelerin tüketiciyi rahatlatacağını ve konut satışlarındaki net-brüt metrekare aldatmacasına son verilmesi gerektiğini vurguladı.Tüketici kredisinde getirilen cayma hakkı ile ilgili açıklamalarda bulunan Ağaoğlu, “Tüketici 14 gün zarfında, herhangi bir cezai şart ödemeksizin, sadece krediyi alıp kullanmışsa, kullandığı gün sayısı kadar faiz ödemek suretiyle cayabilir” dedi. Kapıdan satışlarla ilgili düzenleme ile cayma süresinin 14 güne çıkarıldığına da değinen Ağaoğlu, bu gelişme ile beraber kapıdan satış ile ilgili şikayetlerin azalacağını söyledi.Eski yasa ile tüketiciler bin 191 liraya kadar olan uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurduğunu ifade eden Ağaoğlu, "Yeni düzenleme ile beraber bu miktar 2 bin liraya çıktı” ifadelerini kullandı.Yeni kanunda tüketicilerin cayma süreleriyle ilgili yapılan iyileştirmelerin altını çizen Ağaoğlu, “Eski yasada 30 gün olan ürünün yasal iade süresi, yeni yasa ile beraber 6 aya çıkarıldı. Ürün 6 ay içinde bir hata verirse tüketici onun tamirini kabul etmeyip ürünü iade ederek parasını geri alabilir” dedi. Ayrıca tüketici ve ön ödemeli konut kredisinden sözleşme imzalandığı tarihten itibaren 14 gün içinde, taksitli satışlarda ise 7 gün içinde cayma hakkının olduğunu da sözlerine ekledi.Televizyon, radyo, telefon ve internet üzerinden yapılan satışlarla ilgili mağduriyetlerin ortadan kalkması için bakanlığın çıkaracağı yönetmelikle bunların kayıt altına alınması gerektiğini söyleyen Ağaoğlu, “İnternet üzerinden yapılan satışlarda, bankalarla da bir anlaşma yapılıp bu firmalardan bir teminat alınması sağlanmalıdır. Tüketicilerin de cayma hakkını kullanırken bankaya bildirimde bulunmasında yarar var. İnternet üzerinden yapılan kapıda ödemelerde ise, öncelikle kargo elemanından paketi teslim alıp açtıktan sonra ödeme yapılmalıdır. Bunun dışında, iletişim adreslerimize gelen içerikler ile sanal bir mobbing oluşturuluyor. Kişisel bilgilerimizin pazarlanarak piyasaya sürülmesi suçtur. Bu durumdaki yaptırımların ağırlaştırılması gerekir ancak bu adres avcılarına yönelik bir düzenleme de göremiyoruz” dedi.Son günlerde kendilerine intikal eden en önemli konular arasında elektrik faturalarındaki 'kayıp-kaçak' bedeli olduğunu belirten Ağaoğlu "Hiç bir suçu olmayan, faturasını düzenli ödeyen vatandaştan bu paranın alınması yanlıştır. Ülkemizde yaklaşık 34 milyon elektrik abonesi var eğer aboneler faturalarındaki bu bedelle ilgili bir dava açacak olsalar kazanırlar. Fakat, bankacılıkla ilgili olarak çok yoğun olan ve bu şikayetlerden neredeyse ayıplı ürün ve hizmetlere yetişemeyenTüketici Hakem Heyetleri ve Tüketici Mahkemeleri elektrik faturalarıyla ilgili bu itirazlarla tamamen tıkanır. Benim şahsi kanaatim Yürütme'nin buna bir çözüm bulmasıdır" dedi.
Bir tüketici herhangi bir mağduriyetini nasıl giderir?
Ağaoğlu mağduriyet yaşayan bir tüketicinin yaşayacağı basamakları ise şöyle özetledi; “Tüketiciler, mağduriyetle karşılaştıklarında zaman geçirmeden satıcı firmaya başvuruda bulunmalıdır. Satıcı mağduriyeti gidermezse, ikamet ettiği ilçedeki kaymakamlıklar bünyesindeki Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvuracaklar. Şu an da bin 191 liraya kadar, yeni yasa ile birlikle 2 bin liraya kadar olan durumlarda, mahkeme gibi bağlayıcı karar alabilecekler. 2 bin liranın üstünde ise direkt tüketici mahkemelerine de başvurabilirler. Tüketici Mahkemesi bulunmayan yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi sıfatıyla görev yapar. Geniş bir tüketici kitlesini ilgilendiren hak ihlali olduğu durumlarda ise tüketici örgütü olarak bizler harç ve bilirkişi ücreti ödemeden dava açabiliriz. Bunun dışında tüketicileri hiçbir karşılık beklemeden gönüllülerimiz kanalı ile bilgilendirip hukuki destek sağlıyoruz. Tüketicilerin hak arama bilincinin gelişmesi için Tüketici hakların ile ilgili derneklere üye olmalarında fayda var.”