Diyarbakır, nüfus artışına paralel coğrafik bir büyüme halinde.
Büyüme sağlıklı mı, değil mi, bilemiyorum.
Fiziki anlamda teknikçiler, toplumsal olarak sosyologlar, psikologlar bu büyümenin analizini daha sağlıklı yaparlar.
‘Gönüllü’ ve ‘zorunlu’ göçten kaynaklı nüfus artışı ile birlikte son 10 yılda hızla büyüme gösteren kentin, ihtiyaçları da büyüyor, arz-talep devreye giriyor. Her ne kadar kapitalizmin ağır dişlilerinden biri olarak nitelendirsek de, AVM’ler yaşamın bir parçası artık. Çünkü, birey ihtiyaçlarının aynı mekanda giderildiği bu alanlar toplum tarafından da benimsendi, yönelim de bu yönde. Diyarbakır’da da küçük çaplı AVM’ler uzun zamandır hizmet veriyordu, şimdi büyük çaplı AVM’ler devreye girmeye hazırlanıyor. Ceylan-Karavil ve Forum gibi AVM’ler farklı güzergâhlarda hazırlıklarını sürdürüyor.
Önceki gün, açılış hazırlıkları devam eden Ceylan-Karavil AVM’yi, ortaklardan Şahin Ceylan dostumla dolaştık. 2 saatte sadece yarısını dolaşabildiğimiz dev bir organizasyon. Son derece ferah, oturma ve gezi alanlarının dizaynı sıkıcı değil. Sinema salonları, akvaryum gibi sosyal hizmetlerin verileceği bölümler, sadece Diyarbakır’a değil, tüm bölgeye hitap edecek nitelikte. 180 bin metrekarelik bir alana hitap eden alışveriş merkezinde 2 bin 500 araçlık kapalı otopark mevcut. Tam kapasite ile devreye girdiğinde toplam 2 bin 500 kişiye istihdam sağlayacak olan Ceylan-Karavil AVM’de hareketlilik başladığında, bulunduğu bölge de bu hareketlilikten mutlaka payını alacak.
15-20 yıl önce küçük çaplı AVM’ler açıldığında Diyarbakır’ın kapasitesinin çok üstünde olduğunu düşünüyor, iş yapma konusunda sıkıntılar yaşanabileceği öngörüsünde bulunuyorduk. Kent, o dönemlerde bu kadar dışarıya açılmış değildi. Şimdi, özellikle son 10 yılda, Şanlıurfa ve Ergani güzergâhlarındaki konutlaşma ve nüfus artışı, büyük AVM’leri taşıyacak kapasiteye ulaşmış olacak ki, yatırımcıların bu alana yönelmesine zemin hazırladı.
Rekabet şartları ile birlikte kendi potansiyelini yakalayacak koşullar oluşmasa, yatırımcı sanırım bu alana yönelmezdi. Kentin sağlıklı yâda sağlıksız büyümesine yönelik analizlerimiz söz konusu olsa bile, arz-talep meselesi kendi koşullarını yaratıyor.