Pandemide kayıtlı işyeri arttı

Ali Abbas Yılmaz - Özel

TİGRİS HABER - DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, kontrollü normalleşme sürecinde esnaflara gerekli uyarıları yaptıklarını belirterek, işyeri kapanan esnaflar ve işsiz kalanlar için yeni bir destek paketinin acil ihtiyaç olduğunu vurguladı.

Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu, kontrollü normalleşmede esnafların tedbirlere uyumu üzerine konuştu.

‘Duyarlılık içinde kurallara uyalım’

Kontrollü normalleşme konusunda esnaflara gerekli uyarıları yaptıklarını ifade eden Ebedinoğlu şunları söyledi: “Türkiye’de ilk vakanın tespitinin üzerinden bir yıl geçti. Tüm toplum gibi esnaf ve sanatkârlar da bu süreçte ciddi sıkıntılar yaşadı. Özellikle son 2 aylık süreçte çok badireler atlattık. Birçok esnafımız işyerini kapatmak zorunda kaldı. İşsiz kalan gençlerimiz, insanlarımız oldu. Bu sürecin nereye gittiği konusunda henüz bir netlik yok, hastalık yayılmaya devam ediyor. Bölgemizde ise sürece ilişkin gerek yetkililerin uyarıları gerekse de esnafın, vatandaşların tedbirlere, kurallara uyumu bizi şuan mavi kategoride tutuyor. Ancak bu konuda rehavete kapılmamamız gerekiyor. Son bir haftadır işyerlerimiz açıldıktan sonra tüm odalarımızın temsilcileriyle birlikte esnaflarımıza tedbirlere uyum noktasında gerekli uyarıları yapıyoruz. Maske, mesafe, hijyen, oturma düzeni vs. tüm kurallara titizlikle uyulması gerektiğini ifade ediyoruz. Tabii her ne kadar işyerleri açılsa da şuan en fazla yüzde 30 kapasiteyle çalışmaktadır. Tedbirlere uyum noktasında esnafımızın yanı sıra vatandaşa da büyük görev düşüyor. Duyarlılık içinde kurallara uyalım diye düşünüyoruz.”

Bin 52 işyeri kapandı, kayıt dışı esnaflar kayıt altına alındı

Pandemi sürecinde kapanan işyerlerine ilişkin Ebedinoğlu şöyle konuştu: “Pandemi sürecinde belli sektörler özellikle sıkıntı çekti. Kafe, kafetarya ve internet kafeler en düşük kapasiteyle çalışan işletmelerimizdir. Bu süreçte tamamen kapalı ve kısmen kapalı olan esnaflarımıza desteklerin devam etmesi lazım. Yeni bir destek paketinin açıklanması gerekiyor. Çünkü esnafların yanında çalışanlar tamamen işsiz. 10 kişiyle çalışan bir işletme şuan 3 kişi ile çalışıyor, istihdamda yüzde 70 kayıp söz konusu. İşletmelerimizin ayakta kalabilmesi için yeni paketlerin açılması gerekiyor. Sene sonu itibariyle toplamda bin 52 işletmemiz kapandı. Ama bunun karşılığında da 4 bine yakın yeni işyeri açıldı. Aslında bu işletmeler de kayıt dışı olan işletmelerdi. Kredi kullanabilmek için kayıt yaptırdılar. Yani zaten faaliyette olan işletmelerdi. Yeni açılan işyeri sayısının yüksek olmasının nedeni bu. Kapanan işyerlerimizin yüzde 30’u da hizmet sektörüdür. Lokanta, kafe, kafeterya gibi işletmelerimiz maalesef kapandı.”

30 bin kişi işsiz kaldı

Kentteki istihdam sorununa ilişkin olarak ise Ebedinoğlu şunları ifade etti: “Biz sanayi bölgesi değiliz. Diyarbakır OSB’deki istihdam sayısı şuan 7 bin 500 civarında. Özellikle hizmet sektörüne baktığımız zaman Diyarbakır merkez ve ilçelerinde 80 ila 100 bin arasında bir istihdam sağlıyoruz. Bu süreçte yaklaşık 30 bin insanımız işsiz kaldı. Normalleşme ile birlikte tahminen 10 bin kişi işlerine geri dönüş yaptı. İşletmelerimiz tam kapasiteyle çalışmadığı için 20 bin gencimiz hala işsiz durumda. Diyarbakır’da işyeri kapalı olan 8 bin 500 çalışana gıda desteği yapıldı. Ama bu desteklerin arkasının gelmesi lazım ve bu sadece Valilik ve Belediye ile olacak şey değil. Hükümetin buna dönük bir paket açıklaması gerekiyor. İşyerini kapatmak zorunda kalan esnaflarla ilgili ve kapanan işyerlerinde işsiz kalanlarla ilgili bir destek paketine acil ihtiyaç var. Devletin sırtındaki istihdam yükünü taşyan esnaftır, esnafın desteklenmesi gerekiyor. Sorunlar sosyal sıkıntılara neden olabilir. Turizm bölgelerine giden, inşaat sektöründe başka illere giden işçilerimiz vardı. Şuan turizm sektörü ve inşaat sektörü de tamamen kapalı. Şuan bölgede ve kentimizde her bir evde 3-4 genç boş oturmaktadır. Bunlarla ilgili bir tespitin, çalışmanın mutlaka yapılması gerekiyor. Bu noktada yeni bir girişimcilik desteğinin verilmesi gerekiyor. Üretimle ilgili gençlere yönelik hibe desteklerinin verilmesi gerekiyor. Uzun vadeli faizsiz kredilerin verilmesi gerekiyor.”

 Gençler kalifiye hale getirilmeli

Silvan Barajı’nın tamamlanmasıyla bölgede ciddi bir istihdamın ortaya çıkacağına işaret eden Ebedinoğlu, nitelikli işgücü ihtiyacına dikkat çekerek gençlerin eğitilmesine vurgu yaptı. Ebedinoğlu şöyle konuştu: “İşsiz kalan gençlerimize şimdiden bu alana dönük sektörlerimiz için eğitimler verilmesi lazım. Gıda sektöründe, tarım yan sanayinde şimdiden yetişmiş eleman ihtiyacına dönük bir hazırlığın olması gerekiyor. Bizim de Genel Merkez düzeyinde bu konuda bir çalışmamız var. İşsiz olan gençler ‘her işi yaparım’ diyor, böyle değil. Bir alanda mutlaka kalifiye olmanız lazım. Örneğin demircilerimiz Diyarbakır’da kanyakçı ustası bulamıyor, ama on binlerce gencimiz kahvelerde işsiz. Gençlerimizin eğitilmesi ve bir iş kolunda kalifiye hale getirilmesi lazım. Özellikle küçük sanayi sitelerinde yan sanayi alanında kalifiye elemanlara ihtiyaç var ve bunun hazırlanması gerekiyor. Gençlerimizin elinde kalifiye eleman olduklarına dair bir belgelerinin, diplomalarının olması gerekiyor. Aksi takdirde biz tarım yan sanayisine geçişte ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalabiliriz. İş var, işsiz var, biz bu ikisini bir araya getirmeliyiz. Bunun için de Milli Eğitimin bu konuda bir çalışma yapması gerekiyor.”