Mezopotamya coğrafyasının bitki-baharat raporu hazır

Mahsum Rençber

TİGRİS HABER- DTSO tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Karacadağ Kalkınma Ajansı desteği ile yürütülen proje kapsamında Diyarbakır merkez ve kırsal bölgelerinde yetişen yaklaşık 100 endemik bitkiye dair özellikleri, görünümü ve kullanım şekli araştırılarak derlendi.

Daha önce Diyarbakır Peynir Envanteri, Bütüncül Coğrafi İşaret Stratejisi ve 4 yıllık Gastronomi Eylem Planı’nın hazırlanarak yayınlandığı merkez bünyesinde alanında uzman araştırmacılar tarafından Diyarbakır’ın Gıda, Baharat ve Tıbbi Bitkileri raporu hazırlanarak yayınlandı.

Bin 200 bitki türü yetişiyor

Endemik bitkiler saha çalışması hakkında bilgi veren Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Erdal Avşar, “Mezopotamya coğrafyası dünya üzerinde önemli gen merkezlerinden biri. Yaklaşık 4000 – 4500 bitki türünün bu bölgede yetiştiği tahmin ediliyor. Mezopotamya coğrafyasında yaşayan halkların mutfaklarında bu endemik bitkilerin önemli bir yeri var. Diyarbakır ilinde ise 1.200 bitki türünün yetiştiği biliniyor. Bu bitkilerin bir kısmı doğadan geleneksel olarak toplanarak gıda, baharat ve tıbbi amaçlı kullanılıyor” dedi.

Diyarbakır’da 100 endemik bitki türü

Avşar, “Kent mutfağında geleneksel olarak doğadan toplanan endemik bitkiler özgün bir yere sahip. Toplanan gıda bitkileri semt ve ilçe pazarlarında, baharat ve tıbbi bitkiler aktar ve baharatçılarda satışa sunuluyor. Çok sayıda bitki doğada sınırlı halde bulunuyor ve artan talep ve toplanma şekli nedeni ile bazı bitki türleri tehdit altında. Bu çalışmayı hem kentin gastronomisinde özgün bir yeri olan geçmişten bugüne ulaşan yöresel lezzet ve yemek ritüellerinde önemli bir yeri olan endemik bitkileri tanıtmak ve aynı zamanda bu bitkilerin tanınması ve gelecek kültüre alınması için hazırladık. Rapor, yaklaşık 100 bitkinin botanik özellikleri, kullanım amaçları, kullanım kısımları, görünümleri ve kullanım şekillerini içeriyor” şeklinde konuştu.

Yeni ürün geliştirme çalışmaları

Avşar, Gastroİnovasyon Merkezi sadece eğitim ve yemek sunum alanı değil aynı zamanda yereldeki bilgiyi derleyen, korunması ve sürdürülmesini destekleyen bir merkez. Elde edilen yerel bilgiyi de merkez bünyesindeki eğitim, üretim, sunum ve ürün geliştirme çalışmalarında değerlendirmeyi hedefliyor. Endemik bitkilere yönelik bu saha çalışması özellikle gıda sektöründe kullanabileceğimiz endemik bitkilerin toplanması, yöresel lezzet üretiminde kullanımı ve yeni ürün geliştirme çalışmaları için önemli avantajlar sağlayacak. Bu araştırma çalışmasını gerçekleştiren araştırmacılarımıza, destek veren kurumlarımıza ve proje ekibimize teşekkür ediyoruz” dedi.