Mehmethan Pasajı’nın yerine ne yapılacak?

Haber: Ali Abbas Yılmaz

TİGRİS HABER - Mehmethan Pasajı esnafının pandemi koşullarında mağdur edilmemesi çağrısında bulunan siyasi partiler, pasajın neden yıkılacağı ve yerine hangi projenin yapılacağı konusunda yetkililerden bir açıklama beklediklerini dile getirdiler.

Mehmethan Pasajı önünde bir araya gelen CHP Diyarbakır İl Başkanı Gönül Özel, DEVA Partisi İl Başkanı Cihan Ülsen, HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel, yaptıkları ortak açıklama ile esnafların mağduriyetine dikkat çekerek, pasajın yerine hangi projenin hayata geçeceği konusunda yetkililerden açıklama beklediklerini dile getirdiler.

Bugün saat 11:00’da yapılan ortak açıklamayı CHP Diyarbakır İl Başkanı Gönül Özel okurken, esnaflar adına Mesut Azizoğlu, HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel ve DEVA Partisi İl Başkanı Cihan Ülsen de esnafların yaşadığı mağduriyete ilişkin birer konuşma yaptılar.

Esnafın yanındayız

Mehmet Han pasajı esnaflarından da katılım sağlanan açıklamada konuşan CHP Diyarbakır İl Başkanı Gönül Özel, Mehmethan Pasajı esnaflarının yanında olduklarını belirterek, pasajın 2017 yılında sokakta kamulaştırılan tek bina olduğuna vurgu yaptı. Pasajın mevcut haliyle hiçbir projeye engel olmadığına değinen Özel, şöyle konuştu: “Burada hep birlikte, kararı alan ilgililere yüksek sesle soruyoruz: Bu pasajı neden ve hangi gerekçeyle kamulaştırdınız? Sıra Mehmethan Pasajı’na gelmeden yani, daha öncelikli yerler varken, neden Mehmethan Pasajı alelacele kamulaştırılıp tapu devri yapıldı? Mehmethan pasajı yıkılınca yerine ne yapılacak, hangi kamu yararı sağlanacak? Yoksa burası rant odaklı birilerine peşkeş mi çekilecek? Esnaf 28 aylık ecrimsil bedellerini ödemesine rağmen elektrik ve suyu kesilerek, biran önce esnafın pasajı boşaltmaya zorlanması, cezalandırılması neden? Zaten pandemi nedeniyle çok zor günler geçiren esnafımız dükkanlarından zorla çıkarılarak açlığa mahkum edilmek isteniyor. Yaklaşık olarak 60 dükkan sahibi ve aileleriyle birlikte 300 kişiyi etkilemektedir. Esnafımız işyerlerinin kendilerine satılmasını veya kiralanmasını talep ederken, yetkililer neden kulaklarını kapatıp, duymazlıktan ve görmezlikten geliyor? Yetkililerin biran önce bu yanlıştan vazgeçip esnafımızla tekrar anlaşarak kalıcı bir çözüm bulmaları gerekmektedir. Sorun çözülünceye kadar esnafımızın yanında olduğumuzu ve birlikte sürecin takipçisi olacağımızı kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz.”

‘Hem kamu zarar etmiş oluyor hem esnaf mağdur oluyor’

Mehmethan Pasajı esnaflarından Mesut Azizoğlu ise pasajın kamunun ihtiyacı olmamasına rağmen sokakta kamulaştırılan tek bina olduğuna vurgu yaparak şunları söyledi: “Son 15 gündür bizden burayı boşaltmamız isteniyor. Biz de soruyoruz, neden boşaltmamızı istiyorsunuz, buraya yapılacak bir proje var mı? Bize devletin burayı kamulaştırdığını, çıkmamız gerektiğini ve burasının yıkılacağını söylüyorlar. Hem pandemi koşullarında hem kış koşullarında bizlerin esnaf olarak gideceğimiz bir yerimiz yok. 28 aylık escrimsil bedellerimizi ödedik. Devlet burayı almak için bir para verdi. Şimdi yıkmak için bir daha para veriyor ve burayı bir boş arsa haline getiriyor. Bu arada 50 tane esnafı da buradan çıkartıyor. Hem kamu zarar etmiş oluyor hem esnaf mağdur oluyor. Burada bir akıl tutulması var. Biz esnaflar olarak hem kamu zarar etmesin hem esnaf mağdur olmasın diye buranın ya bizlere satılmasını ya da kiralanmasını talep ediyoruz.”

‘Pandemi sürecinde esnafı mağdur etmeyin’

HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel ise kentin hafızasının yok edildiğine vurgu yaparak şunları söyledi: “Bugün burada ne yapılacak? Burada yol yapılacağı için mi uranın yıkılması gerekiyor? AVM mi yapılacak ya da başka bir proje için mi yıkılıyor? Bunun bir cevabı yok. Şunu biliyoruz, aslında burası iktidarın yandaşlarına peşkeş çekilen bir yer. Buradaki esnaflar mağdur edilmek isteniyor. Esnaflar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile çok defa görüşme gerçekleştirdi. Her seferinde de başka gerekçelerle buranın boşaltılması istendi. Başlangıçta mülk sahibinin bir ücret karşılığında kamulaştırma talep ettiği ifade edildi. Daha sonra bir şantiye olarak kullanılacağı için kamulaştırıldığı belirtildi. Burada onlarca esnaf bir şantiye için mağdur ediliyor. Ve sonra da buranın riskli bölge ilan edildiği için kamulaştırıldığı ifade edildi. Bizler aslında Sur’da riskli bölgenin ne olduğunu çok iyi biliyoruz. Riskli alan içindeki her binanın yıkılması gerekir diye bir durum da yok. Riski alandaki yapıların riskli yapı olarak ilan edilmesi gerekiyor ki yıkılabilsin. Bu alanda sadece bir bina kamulaştırılıyor ve sadece bu binanın yıkılması için karar çıkıyor. Burada pandemi koşullarında esnafın mağdur edilmesi söz konusu. Bu koşullarda esnaf ne yapacak, nereye gidecek? Bu esnaf yeni gittiği yerde müşterisini bulabilecek mi? Ekonomik krize rağmen esnaf mağdur ediliyor. Bu bina zamanında hamam olarak kullanıldı. Bu bina zamanında siyasi partilere ev sahipliği yaptı. Bu bina şuan hala mescit olarak kullanılıyor ve bu binanın yıkılması buraya namaz kılmaya gelenlere de bir saygısızlıktır. Burada yaşayanlar bilir, burası daha önce açık sinema olarak da kullanıldı. Aslında burada yapılmak istenen bir hafızayı yok etmektir. Buraya gelen insanların sosyo-ekonomik yapısını bozmaktır. Biz esnafımızın yanındayız. Hukuki süreçlerinin de takipçisi olacağız. Hükümete buradan çağrımız; pandemi sürecinde esnafı mağdur etmeyin. Esnafı başka yerlere taşınmaya mecbur etmeyin. Sizler değil miydiniz pandemi sürecinde işten çıkarmaları yasaklayan. Siz aslında kendiniz buradaki insanları işsiz bırakıyorsunuz.”

‘Burada da yapılan ne haklıdır ne adalete uygundur ne de vicdanidir’

DEVA Partisi Diyarbakır İl Başkanı Cihan Ülsen, kamulaştırma kanununun bir süredir kamu yararına işletilmediğine dikkat çekerek şunları söyledi: “Hasankeyf’ten başlayarak Sur’a kadar devam eden kamulaştırmalarda kamunun lehine düzenlemeler ya da girişimler yapılması yerine tamamen bütün kamulaştırmalar kamunun aleyhine bir şekilde gelişiyor. Burada da kamulaştırılmanın neden yapıldığına dair sorulan sorulara cevap verilmiyor. Bu binanın neden yıkılacağına dair kamuoyu doğru bir şekilde bilgilendirilmiyor. Kamu erki, iktidar kamuya şeffaf olmak zorundadır. Bu bir inayet değildir, bu bilgilendirmeyi yapmak onların yasal sorumluluğudur. Kamu yaşananlarla ilgili bilgilendirilmediği gibi, sorunların çözümü için esnaf muhatap dahi alınmak istenmiyor. Burada bugün farklı siyasi görüşten, kesimden insanların yan yana olması farklı siyasal saiklere yorumlanmamalıdır. Biz esnafların menfaatleri için yan yana geldik. Biz ne zaman için esnaflarımız, vatandaşlarımız için yan yana geldik de bunu siyasi mülahazalara yoruyoruz. Bu sorunlar memleketin, Diyarbakır’ın sorunlarıdır. Bizler de memleketin birer evladı olarak esnaflarımızın yanındayız. Burada bir tarihin içinde doğmuş bir binadan bahsediyoruz. Uygar ülkeler bu tür binalarını yaşatmak için uğraşırken, biz bu binaları yıkmanın derdindeyiz. Neyin karşılığında bunu yapıyoruz? Paranın karşılığında bunu yapıyoruz. Takdir edersiniz ki, para tarihi, hafızayı geri getirmiyor. Paranın bir geleceği, hafızası yoktur. Bugün kazanırsınız ama yarına hiçbir şey bırakmazsınız. Biz de diyoruz ki, yarına bir şeyler kalsın. Hemen yanıbaşımızda bir sürü tarihi yapı, hafıza yok oldu. Bu sokakta da bir bina hiçbir gerekçe olmadan, hukuki bir yasal dayanağı olmadan yıkılıyor. Birileri diyecek ki, burada her şey yasal mevzuata uygun bir şekilde yapıldı. Ama her yasal, kanuni düzenleme haklı, adaletli, hakkaniyetli ve vicdanlı değildir. Burada da yapılan ne haklıdır ne adalete uygundur ne de vicdanidir.

Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü: 2018’den beri esnafa süre tanıyoruz

Diyarbakır Çevre Ve Şehircilik İl Müdürü Ufuk Nurullah Bilgin ise Mehmethan Pasajı’nın yıkımına ilişkin, yıkım kararının 2018 yılında alındığını ve esnafın isteği üzerine Bakanlık tarafından bunun 1 yıl ertelendiğini söyledi. Bilgin, 1 yıllık erteleme süresinin de 1 yıl aşıldığını ve esnafa fazlasıyla süre tanındığını ifade etti. Bilgin, kamulaştırılan yapıların yıkım işleminin tamamlanması gerektiğini belirterek, bundan geri dönüşün mümkün olmadığını söyledi.