Meclisteki oylamadan ‘referandum’ çıktı

TBMM Genel Kurulu’nda, haklarında fezleke bulunan milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya alan Anayasa değişikliği teklifinin maddelerine geçilmesine ilişkin oylamada 348 kabul oyu çıktı. Teklifin 1’inci maddesi 350, ikinci maddesi ise 357 oyla kabul edildi. Değişikliği referanduma götürecek 330 sınırı aşıldı ancak referandumsuz kabul için gerekli 367 oya ulaşılamadı. Oylama sonuçları, evet diyeceğini açıklayan CHP’den yeterli desteğin gelmediğini, AK Parti-MHP bloğunda da en az 5 fire olabileceğini ortaya koydu.

MİLLETVEKİLLERİNİN dokunulmazlık dosyalarının doğrudan savcılara gönderilmesini sağlayacak Anayasa değişikliği, Meclis Genel Kurulu’ndaki ilk oylamasında 348 kabul oyu aldı. İlk oylama, teklifin referanduma sunulma imkanı sağlayacak 330 sınırını aşarken, referandumsuz kabul edilmesi için gerekli 367 oy konusunda umut vermedi.

Cuma günü yapılacak ikinci tur oylama, kesin sonucu verecek. Oylama sonuçları, pakete evet diyeceğini açıklayan CHP’den destek gelmediğini, AK Parti-MHP bloğunda da en az 7 fire olduğunu ortaya koydu.

Birinci maddede kabul oyları 350’ye, ikinci maddede ise 357’ye çıktı.

REFERANDUM ARALIĞINDA

Anayasa teklifinin maddelerine geçilmesine ilişkin ilk kritik oylamaya, TBMM Başkanı İsmail Kahraman ve oturumu yöneten Başkanvekili Ahmet Aydın dışında 548 milletvekilinden 536’sı katıldı. 348 milletvekili kabul oyu verirken, 155 milletvekili ret, 25 milletvekili boş, 8 milletvekili çekimser oy kullandı. Gizli oylamanın sonucuna göre 59 sandalyeli HDP grubu blok halinde “hayır” oyu verdi. Ret, çekimser ve boşlarla birlikte teklif karşıtı kanadın sayısı 188’e ulaştı. Retçiler arasında çoğunlukla CHP’lilerin olduğu tahmin ediliyor.

BLOKTA ÇATLAK

Teklife destek veren AK Parti ve MHP bloğu hesaba katıldığında bile 7 eksik olduğu görüldü. 315 sandalyeli AK Parti ve 40 sandalyeli MHP’nin 355 olan oylarına ulaşılamadı. Destek oyu, 348’de kaldı. CHP’liler ise, en az 20 milletvekillerinin kabul oyu verdiğini iddia ediyorlar. Bu iddiaya göre paketi destekleyen AK Parti-MHP kanadında 20’den fazla fire yaşandı.

1. MADDE 350, 2. MADDE 357

Birinci maddenin oylamasına ise 531 milletvekili katıldı. İlk oylamaya yetişemeyen bir AK Partilinin de katılımıyla kabul oyları 350’ye çıkarken, 148 ret, 5 çekimser, 27 boş ve 1 geçersiz oy kullanıldı. Böylece AK Parti ve MHP’deki asgari fire sayısı 5’e düştü. CHP’den sınırlı sayıda kabul oyu kullanılmış olabileceğini dikkate alan AK Parti yöneticileri, bu CHP’lilerin ikinci turda çekilmesi ve teklifin 330’un altına düşme riskine karşı önlem arayışına girdiler. İkinci maddenin oylamasına 529 milletvekili katıldı. Kabul oyları 357’ye çıkarken, 149 ret, 6 çekimser, 17 boş oy kullanıldı. Kabul sayısı AK Parti-MHP toplamı olan 355’i aştı.

Bu sonuçlar, paketin referanduma götürülmesine imkan verecek. İkinci turda diğer partilerden destek gelmezse referandum zorunlu olacak. Cuma günkü ikinci turda kabul oyları 330’un altında kalırsa teklif kabul edilmemiş sayılacak ve halk oyuna sunulamayacak.

HEPSİ NÖBETÇİ

AK Parti yönetimi, kritik oylama öncesi alarma geçti. Partinin milletvekillerine gönderdiği gündem yönergesinde tüm grup başkanvekillerinin yanı sıra, tüm bakanlar, AK Parti’nin tüm genel başkan yardımcıları ve tüm grup yönetim kurulu üyeleri “nöbetçi” ilan edildi.

HDP, önceden verdiği grup önerisi ve gensoruyu geri çekince planlanandan saatler önce Anayasa görüşmesine başlandı.

PUL TEŞHİRİ

Oylama öncesi AK Parti yönetiminin, fire riskine karşı kabinden çıkan milletvekillerinde yeşil ve beyaz pul denetimi yapacağı iddiası muhalefet kulisinde dillendirildi. Kabul için yeşil, ret için kırmızı, çekimser için beyaz pulların kullanıldığı gizli oylamada bazı AK Partililer, kabin perdesini kapatmadan beyaz oylarını göstererek zarfa koymayı tercih ettiler. İtiraz üzerine Başkanvekili Ahmet Aydın “Usulüne uygun kullanmaya çalışalım” diye uyardı. Bazı AK Parti milletvekilleri de kırmızı ve yeşil pulları salonda birbirlerine göstererek dolaştılar.

CHP’Yİ ZORLAMA ÇABASI

Komisyondaki kavgaların tersine Genel Kurul’daki gerginlikler fazla büyümedi. Tartışma, daha çok AK Parti ile CHP arasında geçti. HDP sözcüleri de AK Parti sözcüleri de CHP grubunun tercihlerini etkilemeye dönük baskı kurmaya çalıştılar. CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan’ın eleştirilerine karşı AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı “Genel Başkanınız evet vereceğiz dedi, ama siz topu havada bıraktınız. Biz bilemedik doğrusu ne oy vereceğinizi” diye konuştu. AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan da “Siz ‘Evet’ derseniz dokunulmazlık kalkar, ‘Hayır’ derseniz kalkmaz. Tarihi vebal üzerinizde” diye konuştu. CHP Grup Başkanvekili Levent Gök ise, “Bir Cumhurbaşkanı’nın vesayetine girmiş, bütün benliğini, bütün geleceğini onun iki dudağından çıkacak kelimelere terk etmiş bir AKP Grubu bıyık bırakarak düşük profilli olduğunu kanıtlama telaşındayken dokunulmazlıkların hesabını kimseye soramazsınız” karşılığını verdi.