Kripto paralar Türkiye’de çok az biliniyor

Ali Abbas Yılmaz / Özel

TİGRİS HABER - 2009 yılında takma adı Satoshi Nakamoto olan bir yazılımcı tarafından bulunan bitcoin’in, Türkiye’deki kullanımı henüz yaygın olmasa da küresel piyasalardaki etkinliği hızla artıyor.  Tigris Haber yazarı ekonomist Sercan Gölcü, ilk kripto para olan bitcoin’in tarihçesi, dünyada ve Türkiye’deki yaygınlığı üzerine sorularımızı yanıtladı.

Bitcoin nedir, nasıl ve nerede ortaya çıktı?

Sercan Gölcü: 31 Ekim 2008 tarihinde "eşler arası elektronik nakit sistemi" adlandırılması ile ortaya çıkan Bitcoin (BTC), herhangi bir otorite tarafından yönetilmeyen, Blockchain sistemi üzerine kurulu olan ve geleneksel para birimlerinden farklı çalışan bir dijital para birimi olup artık gözde bir finansal enstrüman olarak karşımıza çıkmış olup Kriptografik olarak güvence altına alındığı için Bitcoin bir "kripto para birimi" olarak ismi anılmaktadır. Söz konusu digital ödeme biçimi 31 Ekim 2008 tarihinde Satoshi Nakamoto kod adlı birisi tarafından dünyaya duyuruldu.  12 yıldır sanal dünyada dolaşmaya devam eden Bitcoin’i dijital altın olarak tanımlamak mümkündür.  Çünkü Blockchain Sistemi kurgulanırken biraz da altına benzer bir algı yaratılmaya çalışılmıştır.

Bitcoin dünyaya ne kadar yaygın?

Sercan Gölcü: Bitcoin üzerinde vadeli kontrat işlemleri ilk kez ABD’de yapılmaya başlamıştır.  Yani Bitcoin’in varlığı finans piyasalarında kabul edilmiştir.  Büyük ve küçük ölçekli birçok şirketin Bitcoin ile ödeme kabul etmesi bu dijital paranın değerini de kat be kat artırmıştır…. Bugün dünyada 5 binin üzerinde kripto para çeşidi mevcut ve bu dijital para piyasası da 800 milyar dolar işlem hacmine ulaşmış durumdadır. Ayrıca son olarak Asya kıtasında yer alan Çin’de de son bir yılda dijital para birimiyle 1,1 milyar yuan (162 milyon dolar) değerinde 3 milyon 130 bin para transferi yapılmıştır.  Ayrıca Çin’de yeni dijital para biriminin büyük kentlerde test edildiğini, 2022 Pekin Kış Olimpiyatları sırasında da bir pilot programın yürütülmesinin planlandığını duymuştum.

Türkiye'deki yatırımcılar, vatandaşlar kripto para piyasası hakkında neler biliyor? Bitcoin'in Türkiye'deki yaygınlığı nedir?

Sercan Gölcü: Türkiye’de de Bitcoine bağlı olarak dijital varlık işlem platformu sayısı da hızla artıyor. Pandemi sonrası kripto paralara ilginin daha da arttığı gözlenmektedir.

Ülkemizde de geçen yıl kurulan TOMYA  isimli firma, Türkiye'nin ilk yüksek hacimli dijital varlık işlem platformu olmuştur. Türkiye'de Bitcoin'e olan ilgiyi ve kriptopara bilinirliğini ortaya çıkarmak adına Haziran ve Temmuz aylarında yapılan bir araştırmada ise Ülkemizdeki vatandaşların sanıldığı kadar "kripto para dostu" olmadığı tespit edilmiştir.Başka bir araştırmaya göre katılımcıların yüzde 96,8'i blockchain sistemini bilmediği ortaya çıkarmıştır.

Ayrıca Ülkemizde On iki ilde gerçekleştirilen ve bin kişi ile yapılan bu araştırmanın yapılabilmesi için kripto para ya da Bitcoin'i duyan 1.000 kişiye ulaşıncaya kadar toplam 6 bin 253 kişiyle görüşülmüş ve çıkan raporda Türkiye'de kripto para işlemi yapanların oranının sadece yüzde 0,7 olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte katılımcıların sadece yüzde 34'ü dijital paralara güvenmektedir. Eğitim seviyesi arttıkça digital para yatırımları da artıyor ve digital para ile işlem yapanların % 87 dolaylarında lise veya üniversite mezunu, % 75 civarında ücretli çalışan ve % 80 erkek oluşturmaktadır. Teknolojiye dayalı olduğu için kripto parayı tercih edenler % 48 civarında iken, merak ettiğinden kullandığını söyleyenler % 47 ve 'yüksek getiri beklentisi' nedeniyle tercih edenlerse % 24 ‘tür. Bu dijital para biriminin Türkiye’de kullanım amaçları oranı ise şöyle: Yatırım % 58,4, al-sat işlemleri % 57 dolaylarında ve para transferi yüzde 29,9 civarındadır.

Bitcoin ile neler yapılabilir, insanların günlük yaşamında sanal paranın ne gibi bir işlevi olabilir?

Sercan Gölcü: Gerçek hayatta da olduğu gibi cüzdanımızı güvende tutmalıyız. Bitcoin dünyanın her yerinden alışverişi çok kolaylaştırıyor ve cüzdandaki paramızı kontrol altına almanızı sağlıyor. Tabii ki böyle önemli özellikler önemli güvenlik endişelerini de beraberinde getiriyor. Bitcoin doğru kullanılırsa çok güvenli olabilir.  Unutmayalım ki paramızı korumak için aldığımız güvenlik önlemleri bizlerin sorumluluğundadır.

Bitcoin'in geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Sercan Gölcü: Gerek şuanki finansal enstrümanlardaki artan trende gerekse 2021 yılından itibaren bazı para birimlerinde ciddi çöküşlerin olacağını düşünerek bu dijital para birimi yani Bitcoin ‘e yönelim çok hızlı olacağını tahmin ediyorum tabi bu yatırım tahmini değildir. Bunun altını çizmek istiyorum. Sadece şuanki durumları ve tahminleri ele alarak bu sonuca vardığımı belirtmek isterim. 23.11.2020 tarihli güncel oluşan 1 Bitcoin değeri = 144.859,99 Türk Lirasıdır.