Koçerlerin dönüş yolculuğu başladı: Yayla yasakları kalkarsa et fiyatları düşer

Botan bölgesinden Hakkari’nin Berçelan yaylasına ilk baharda göç eden koçerler, dönüş hazırlığı yapıyor. Koçerler, 4 yıldır Hakkari Valiliği’nden aldıkları özel izinle çıktıkları Berçelan yaylasında bin bir zorluk çekiyor. Askeri makamlara onaylatılan gidiş izni aynı şekilde geri döşü için de onaylatan Koçerler, bu uygulamanı artık işkenceye dönüştüğünü dile getiriyor.

 'HAYVANCILIK ÇOK ZOR'

 Sezon başında Uludere ve Beytüşşebap üzerinden hayvanlarını otlata otlata getiren Koçerlerin yolculuğu yaklaşık 40 gün sürüyor. Misan ayında yolculuğa başlayan Koçerler, sayıları 10 binleri aşan küçükbaş hayvanla Zoma Hecî Şefik, Zoma Berçelî, Meydan, Zoma Zawîteya, Gola Kemalan, Zoma Daholan bölgelerinde konaklıyor. Yaylada çobanlık yapan Abdulkerim Yıldız, tek geçim kaynaklarının hayvancılık olduğunu dile getirdi. Yıldız, “Biz Siirt'ten buraya geldik. Buradaki çobanlık yapmak gerçekten çok zor. Berçelan'ın rakımı yüksek olduğu için yazın ortasında bile üşüyoruz. Bunun yanı sıra hayvanlarımızı otlatabileceğimiz fazla bir alan yok. Otlakların olmadığı ya da az olduğu yerde hayvancılık ve çobanlık daha da zorlaşıyor. Başka iş yapma imkanımız yok. Bu yüzden çobanlık yapmak zorundayız. Ben iki yıllık evliyim ve babamdan ayrı yaşıyorum. Eşimi tek başına memlekette bırakarak amcalarımın sürülerine çobanlık yapıyorum” dedi.

 ‘YERLEŞİK YAŞAMIMIZ HİÇ YOK’

 Zorlu yolculuğa dikkati çeken Yıldız, “Biz Nisan ayının başında Cizre’den yola çıkıyoruz. Besta bölgesinin üzerinden Feraşîn yaylasına, oradan Lêwin bölgesinden geçerek Berçelan yaylasına geliyoruz. Bütün bu yolculuğumuz 40 gün sürüyor. Yollarda çok sıkıntılar çekiyoruz. Mayıs ayının ortalarına doğru buraya varıyoruz. Burada yaklaşık 3-4 ay kaldıktan sonra havaların soğumasıyla birlikte tekrardan aynı yoldan Cizre’ye geri dönüyoruz. Buraya gelirken yaylaları kiralıyoruz. Buradan döndükten sonra da bu sefer gittiğimiz yerde ilkbahara kadar yine yayla kiralıyoruz” diye belirtti.

 'HAYVAN BESİCİLİĞİ ARTIK ÇOK ZOR'

 Berçelan yaylasına 5 kardeşi ve bir yeğeniyle gelen Koçerlerden Basri Yıldız da şuan bölgede 6 sürü hayvanlarının bulunduğunu bunun sayısının ise neredeyse 2 bin olduğunu belirtti. Yıldız, "İlkbahar geldiğinde bulunduğumuz yerler çok ısınınca hayvanlarımız artık orada barınamayacak duruma geliyor. Biz de bu yaylalara gelmek zorunda kalıyoruz. Aile olarak yıllardan beri koçerlik yapıyoruz. Bizim hiç yerleşik bir hayatımız olmadı. Yazın yaylalarda, kışın ise Cizre bölgesine gidiyoruz. Hayvan besiciliği artık çok zor. En büyük sıkıntıyı yasaklar nedeniyle yaşıyoruz.  Bir koyunun yıllık maliyeti 700 -800 TL'ye mal oluyor. Hal böyle olunca ailelerimizi geçindirmek ve ihtiyaçlarımızı karşılamak için hayvanları satmak istiyoruz ama iyi fiyata gitmiyor. Tüccarlar fiyatların pahalı olduğunu söylüyorlar ama bizim ne çektiğimizi bilmiyorlar" diye konuştu.

 'YAYLA YASAKLARI KALKMALI'

 Et fiyatının inmesi için bölgede uygulanana yasakların kalkması ve besicilerinin desteklenmesi gerektiğini sözlerine ekleyen Yıldız, yayla yasakları kalmadan ne etin ne de hayvan fiyatının ucuzlayacağı var. Yayla yasaklarının kalkması durumunda şuan beslediği hayvanların iki katı kadar hayvan besleyebileceğini ifade eden Yıldız, bu politikaların devam etmesi durumda hayvancılığın artık yapılamayacağını kaydetti. 

 'ET BULAMIYORUZ'

 Hakkari kent merkezinde kasaplık yapan Şefik Gezer ise, Valilikten aldığı izinle yaz boyunca Berçelan'da bulunan yaylaları gezerek koyun alıp satıyor. Hayvan fiyatlarının çok yüksek olduğunu savunan Gezer, şunları söyledi: “Hakkari merkezinde artık et bulmak çok zor. Ucuz et ise artık imkansız. Her yıl ilkbaharda yaylaya gelmek için izin alıyoruz. Buradaki bütün yaylaları dolaşarak ucuz hayvan bulmak için besicilerle sıkı pazarlıklar yapıyoruz. Hayvan az olduğu için fiyatlar da pahalı oluyor. Bu sıkıntıların bitmesi için devletin hayvan besiciliği yapan köylülere destek vermesi gerekiyor. Besici desteklenince hayvancılık artacak ve bu şekilde fiyatlar da düşer.” (Kaynak: MA)