Fındıkta yevmiye krizi çıktı: Mevsimlik tarım işçileri grev başlattı

TİGRİS HABER - Fındık toplamak için Urfa'dan Ordu'ya giden mevsimlik tarım işçileri ile ziraat odası arasında yevmiye krizi çıktı. Bazı işçiler iş durdurma eylemi yaptı. Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, 'dayıbaşı' denilen aracıları hedef aldı.

Mevsimlik işçilerin yevmiye talebine sert bir dille karşılık verdi

Ordu'da 2024 yılı fındık toplama yevmiyeleri, 12 Temmuz'da Koordinasyon Kurulu toplantısında belirlendi. Buna göre, mevsimlik tarım işçilerinin günlük 800 TL yevmiye almaları kararlaştırıldı. Ordu'ya gittikten sonra yevmiyelerin düşük olduğunu öğrendiklerini söyleyen mevsimlik işçiler, 800 TL'yi az buldu. Aracılarla toplantı düzenleyen mevsimlik işçiler, yevmiyelerinin en az 1100 TL olmasını talep etti. İşçilerin talebi kentte yayılmaya başlayınca Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, sert bir dille karşılık verdi.

'Kabul etmiyorsanız bu memlekete gelmeyeceksiniz'

Akça, 29 Temmuz'da Altınordu Ziraat Odası Başkanlığında düzenlediği basın toplantısında aracıları ve gazetecileri hedef alarak şunları söyledi:

"Bu memlekette kimse gelip racon kesmeyecek. Burada raconu bu millet keser, patron keser. Patron da çiftçidir. Burada hadsizce bir toplantı düzenleyerek fiyat açıklıyorsunuz. Siz kimsiniz de fiyat açıklıyorsunuz? Siz kendinizi ne zannediyorsunuz? Haberciyim diye o daybaşlarının, çavuşların yaptıkları toplantıda açıklanan kararı haber diye yayınlayanları da kınıyorum. Siz kimin yanındasınız ya? Neyin haberciliğini yapıyorsunuz? Kimin değirmenine su taşıyorsunuz? Eğer bu fındığı toplayacaksanız, geleceksiniz adam gibi toplayacaksınız. Toplamayacaksanız da bu memlekete gelmeyeceksiniz. Burada fiyat 800 TL'dir. Kabul ederseniz gelir toplarsınız, kabul etmezseniz de gelmezsiniz."

'800 TL'lik yevmiyeyi kabul etmiyoruz'

Yevmiye krizinin büyümesinin ardından Urfa'dan Ordu'ya giden bazı mevsimlik işçiler iki gün çalıştıktan sonra dün (30 Temmuz) itibariyle iş durdurma eylemi başlattı. Artı Gerçek'ten Ali Güzel’e konuşan mevsimlik işçi Salih Köylü, açıklanan yevmiye ile ilgili şunları söyledi:

"Ben Şanlıurfa ilinden Karadeniz Ordu bölgesine tarım işçisi olarak fındık toplamak için geldim. Lakin açıklanan yevmiye bizi kurtarmayacak seviyede. Daybaşlarımızın hem bizi düşünerek hem de çiftçiyi düşünerek belirlemiş olduğu fiyat bizim için uygundur. Ancak buraya geldiğimiz halde kabul edilmeyen bu fiyat ziraat odası başkanı tarafından reddedildi ve bize 'topluyorsanız adam gibi toplayın, toplamıyorsanız bu memlekete adım atmayın' dedi. Buraya gelen bir ailenin kişi başı yol ücreti, yemek ve geri dönüş masrafı ile birlikte 15 ile 20 bin TL'yi buluyor ve yevmiye 800 TL olduğundan dolayı benim buraya gelişim boşuna oldu. Kendi memleketimde tarım işleri yevmiyeleri zaten 800 TL ve üzeridir. Bunun için burada açıklanan bu 800 TL'lik yevmiye fiyatını kabul etmiyoruz ve şu anki grevimiz devam etmektedir. Sonuç bizim isteğimize bağlanmadığı sürece çalışmayacağız. Gerekirse 15 bin TL daha zarar edip memleketimize geri döneceğiz."

'Fiyat masrafımızı bile karşılamıyor'

Urfa'dan Ordu'ya giden bir başka mevsimlik işçi Yasin Dağ da, "Benim buraya geliş gidiş yol masrafı ve yeme içme masrafım ortalama 15 bin TL civarı. Ordu Ziraat Odası bizim için 800 TL yevmiye belirlemiş, bu fiyat bizim masrafımızı bile karşılayamaz. Daybaşlarımız 1100 TL talep ettiler. Buna karşılık ziraat odası başkanı canlı yayınlara çıkarak çok sert tepkiler gösterdi. Açıklamalar karşısında çok üzüldük, yıllardır bu bölgede fındık topluyoruz. Yevmiyemizin bin 100 TL olmasını istiyoruz" dedi.

Akça: 'Karadenizde dayıbaşı-çavuş hegemonyası oluştu'

Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça ise Artı Gerçek'e yaptığı açıklamada yevmiyelerin her yıl tavsiye niteliğinde belirlendiğini dayıbaşlarını (aracıları) suçladı:

"Fındık toplama yevmiyesi geçen sene 428 TL'ydi. Normal şartlarda asgari ücretin brütü 30'a bölünerek yevmiyeler belirleniyor ama biz bu seneki hem gıda enflasyonu hem de diğer girdileri göz önüne alarak bunu yüzde 90'a varan bir artışla 800 TL olarak belirledik Ordu Koordinasyon Kurulu olarak. Ki, bu fiyat Giresun'da 666 TL olarak belirlendi mesela. Karadeniz'de bir daybaşı-çavuş hegemonyası oluştu. İşçi kardeşlerimiz bunların kontrolünde buraya gelerek bir iş bulmaya çalışıyor. Bu arkadaşlar da bunları organize ediyor. Henüz fındık taban fiyatı belli değil. Ne olacağı şu anda kestirilemiyor. Ordu'daki 25-30 simsar 1200 TL fiyat istenildiğiyle alakalı bir kamuoyu oluşturmaya çalıştı. Biz 'olmaz, bu fiyatı kabul edemeyiz' deyince bir toplantı yaptılar ve yevmiye talebini 1100 TL'ye çektiler. Ben burada bu çiftçinin temsilcisiyim. Çiftçi, beni kendisini temsil etmem için seçmiş. Biz de bu fiyatlarla fındık toplama işçilik maliyetinin yüzde 50'lere geleceğini ve üreticinin buradan para kazanamayacağını ve mağdur olacağını dile getiren bir açıklama yaptık."