Diyarbakır’daki balık ölümleri Bakan Kurum’a soruldu

Norşin Öncel

TİGRİS HABER - Dicle Nehri’nde son zamanlarda yaşanan toplu balık ölümleri ve Diyarbakır’ın birçok ilçesinde işletilen kum ocaklarından nehirlere, barajlara dökülen atık sularına ilişkin HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel, Meclis’e soru önergesi verdi.

“Balık ölümleri yaşam alanında kirliliği artırmakta”

Güzel, balık ölümlerinin yaşam alanlarındaki kirliliği arttırdığını kaydederek: “Son zamanlarda, Dicle nehrinin akış güzergâhındaki farklı lokasyonlarda özellikle Başaklı Köyü ve Ortaviran Mahallelerinde su yüzeylerinde ve kıyılarında toplu balık ölümleri olduğu görülmektedir. Balık ölümlerinin yaşam alanlarındaki kirliliğin arttığının ilk göstergesi olduğu bilinmektedir. Bölgede yaşayan yurttaşlar, yaşanan balık ölümlerinin Silvan ilçesinin Mir Aliyan köyünde yapılan baraj ve hidroelektrik santrallerinin neden olduğu ekolojik tahribattan kaynaklandığını ifade etmektedirler” ifadelerini kullandı.

“Ekosistem zarar görüyor”

Zirai ilaçların toprağı ve suyu kirlettiğine değinen Güzel, bu konuda yapılan denetimlerin yetersiz olduğunu kaydetti. Güzel: “Diyarbakır’ın bir çok ilçesinde işletilen kum ocaklarının doğayla uyumlu bir standartta çalıştırılmaması, fabrikalardan çıkan ve nehirlere, barajlara dökülen atık suların  filtre edilmeden veya arıtılmadan dökülmesi, en önemlisi de gerekli denetim ve kontrollerin ilgili kurumlarca yapılmaması nedeniyle söz konusu çevre kirliğinin arttığını ifade etmektedirler.  Diyabakır’da giderek yaygınlaştırılarak yapılan endüstriyel tarım ile birlikte kullanılan zirai ilaçlar da suyu ve toprağı kirletmektedir. Zirai ilaç kullanımının belirli bir standardının olmaması ve bu anlamda yapılan denetimlerin yetersiz olması ekosisteme büyük zararlar vermektedir.  Çevre kirliliğini artıran tüm bu etkenlere karşı önlem alınmaması,  balık ölümlerini artırdığı gibi halk sağlığını da etkileyerek içme ve sulama amaçlı kullanılan sularımızın geri dönülmez bir biçimde kirlenmesi ile sonuçlanmasına neden olmaktadır”  diye belirtti.

Bu bağlamda Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a cevaplandırması için yöneltilen sorular şu şekilde

1-Dicle nehrinin akış güzergâhındaki farklı lokasyonlarda özellikle Başaklı Köyü ve Ortaviran Mahallelerinde su yüzeylerinde ve kıyılarında görülen toplu balık ölümleri Bakanlığınızın bilgisi dâhilinde midir?

2-Dicle nehrinde meydana gelen balık ölümlerinin nedeni nedir? Yaşanan balık ölümlerine ilişkin herhangi bir araştırmanız oldu mu? Balıklardan numune alarak gerekli incelemeleri yapıp konuya açıklık getirmek adına bir girişimde bulunacak mısınız? 

3-Nehir yatağı içerisinde farklı noktalarda su analizlerinin yapılıp canlılarının olumsuz olarak etkilendiği parametrelerin belirlenmesi amacıyla yapmış olduğunuz herhangi bir çalışma mevcut mudur?

4-Diyarbakır’da bulunan nehir ve barajlara atık sularını bırakan işletme ve fabrikalara gerekli denetimler yapılmakta mıdır?  Yapılan denetimlerin raporların sonuçları ve varda bulguları nelerdir?

5-Diyarbakır’da içme ve sulama amaçlı kullanılan suların arıtmaları ne sıklıkta yapılmaktadır? Yapılan arıtma çalışmalarının parametreleri nedir?

6-Diyarbakır’da ÇED raporu olumlu verilen kaç HES işletmesi vardır?  HES işletmelerine hangi aralıklarla denetim yapılmıştır? Yapılan denetimlerin raporlarının sonuçları ve varsa bulguları nelerdir?

7-Diyarbakır’da işletilen kum ocaklarına Bakanlığınız tarafından yapılan son beş yıldaki denetim çalışmalarının raporunun sonuçları ve varsa bulguları nelerdir?