Diyarbakır TÜİK’in ‘mutsuzluk’ reçetesini tartışıyor

Gönül Morkoç

TİGRİS HABER - TÜİK’in açıkladığı verilere göre, Diyarbakır en mutsuz il. Psikologlar ve sivil toplum örgütleri ilk sıraya ekonomiyi, ikinci sıraya Kürt sorununu koyuyor. Sosyal devletin önemine işaret eden klinik psikolog Duygu Berekatoğlu,“İyileştirmeyecekseniz, etiketlemeyin” çağrısı yaptı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yaptığı “Yaşam Memnuniyet Araştırması” sonuçları açıklandı. İllerin mutsuzluk sıralamasının yapıldığı sonuçlarda Diyarbakır'da mutsuzların il nüfusuna oranı yüzde 24,75 olarak açıklandı. Diyarbakır, verilere göre Türkiye'nin en mutsuz ili oldu. Tunceli'deki yüzde 24,2'lik oran Tunceli'yi en mutsuz 2'nci şehir yaparken, Şanlıurfa ise yüzde 21,04'lük oranla 3'üncü sırada yer aldı.

En mutlu Isparta

Türkiye'nin mutsuzluk oran sıralamasında son sırada yer alan Isparta şehri en mutlu il olarak kayıtlara geçti. Isparta'nın bir sıra ilerisinde yer alan Bolu, Türkiye'nin en mutlu 2'nci ili oldu. En mutlu 3'üncü il ise Bilecik oldu.

‘Genç nüfus üretime katılmıyor’

Diyarbakır’ın en mutsuz il olarak kayıtlara geçmesinin, nedenleri arasında ilk sırada ekonomi, işsizlik ve yoksulluk yer alıyor. Resmi kayıtlara göre, Diyarbakır nüfusunun yarısı genç. Ancak bu gençlerin eğitime ve üretime katılma oranı, Türkiye ortalamasının altında. Diyarbakır genç nüfusu eğitime devam etmeyen ve istihdama katılmayan iller arasında Türkiye’de birinci sırada. TÜİK verilerine göre, işsizlik oranı yüzde 20’lerde. Ancak sivil toplum örgütleri, bu rakamın açıklananın en az iki katı olduğu görüşünde.

Kürt sorunu ikinci neden

Konu ile ilgili Tigris Haber’e konuşan Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya, mutsuzluğun nedenlerinde ilk sıraya ekonomiyi koysa da, Kürt sorununun da önemli bir etken olduğu görüşünde. Kaya, “Mutsuzluk nedenleri arasında ekonomik sorunlar dışında nedenler de var. Mesela, Kürt sorununun çözümsüzlüğü, kamuda istenilen seviyede çalışamamak, okuyanların kamuda belli bir yere gelmede kimliklerinin dezavantajı, dilini kültürünü çalışma alanında kullanamama. Bunların tümü mutsuzluk nedeni olarak sıralanabilir” dedi.

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya

Toplumsal travmalar

Psikolog Duygu Berekatoğlu da, Mehmet Kaya ile paralel görüşler dile getiriyor. Mutluluğun yaşam gereksinimlerinin ve dürtülerin doyuma ulaşması ile mümkün olduğuna işaret eden Berekatoğlu şunları söyledi: “Yapılan yaşam memnuniyeti anketi olduğu için sorulan sorular ve toplumun hangi kesimi ile yapıldığı çok önemlidir. Çünkü mutluluk ve memnuniyet arasında fark vardır. Ve bireyden bireye değişiklik gösterir. İnsanın yaşamında mutlu olması istek gereksinim ve dürtülerinin doyum bulması ile yakından ilişkilidir. Diyarbakır yıllardır travmalar yaşıyor. Baro Başkanı (Tahir Elçi) kameralar önünde öldürüldü. Yakın dönemde Sur olayları yaşandı. Hak ihlalleri, güvenlik sorunları, ekonomik sorunlar, işsizlik, madde bağımlılığının artması peşi sıra gelen sorunlar.”

Psikolog Duygu Berekatoğlu

‘Medyada negatif algı’

Berekatoğlu, Diyarbakır ve diğer bölge illerinin medyada sürekli negatif haberlerle anılmasını da eleştirdi. 2019’den beri etkili olan koronavirüs sürecini de hatırlatan Berekatoğlu, “Toplumsal travmaların ortak yönü aynı olayın çok kişi üzerinde sarsıcı etki bırakmış olmasıdır. Travmalar kolektif bellekte çok uzun süreler durur ve bu olayların unutulması zaman alır” dedi. Berekatoğlu, TÜİK’in açıkladığı veriler ışığında bölgede sosyal devlet ilkesine ihtiyacın bir kez daha ortaya çıktığına vurgu yaparak, “İyileştirme çalışmaları yapılmayacaksa bu verinin şehri kategorize etmek, etiketlemek dışında bir faydası olmaz” dedi.