Diyarbakır, Suriçi ve kakuleli kahve ikramı

Tigris Özel

TİGRİS HABER - Diyarbakır merkez Sur ilçesinde“Keybanûyên Qehweya Kurdî“ markasıyla kahve dükkânı açan emekli öğretmen Filiz Parlak, iş ortağı ile birlikte Diyarbakır’ın yöresel kahvelerini satıyor, tanıtıyor. Aynı zamanda aromatik kahveler yapan emekçi kadınlar, Diyarbakır’ın Kakuleli kahvesinin patentini almak için uğraşıyor.

Filiz Parlak, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan “Keybanûyên Qehweya Kurdî“ yani “Kürt Kahvesinin Leydileri” isimli kahve dükkânlarını yeni açtıklarını ve amaçlarının Diyarbakır’ın eski kakuleli kahve kültürünü yeniden canlandırmak ve tanıtmak olduğunu söylüyor.

Kahve çocukluğumun bir parçası

Diyarbakır’ın mutfağıyla ilgili 3 kitap yazan Filiz Parlak, bu işe nasıl başladıklarıyla ilgili şunları söylüyor:

“Aile Ekonomisi ve Beslenme üzerine 30 yıl çeşitli eğitim alanlarında çalışmalar yürüttüm. Gastronomi ile ilgileniyorum ve Diyarbakır mutfağıyla ilgili 3.kitabım çıktı. Bazı yarışmalara, programlara katılıyorum. Arkadaşlarımla birlikte bir mekân açmak istedik. Babaannemin avlulu şehir evinde öyle bir kahve hazırlayışı vardı ki kokusu, tanelerin kıpır kıpır dansı hâlâ Diyarbakır küçelerinde salınır. Koca bir gününü kahve hazırlığı yaparak geçirirdi babaannem.

Bende büyük hayranlık duyardım, hatta o zaman babaannemden kahve çekirdeği aşırıp yerdim. Hep bir kahve sevdam olunca hadi bir kahve dükkânı açalım dedik. Kuru kahve satıyoruz. Çeşitlerimiz mevcut, Kürt kahvesi, baharatlı kahveler, bunun yanı sıra Diyarbakır’da kakuleli kahvenin serüveni çok eskiye dayanıyor. Evlerde mutlaka kakuleli kahveler yapılırdı, özellikle sabah keyfi sırasında kakuleli kahve tercih edilirdi. Her evde taş dibek, kakule dövecekleri, özel kahve kavurma tavaları olurdu. Birde başka özelliği var ki, ben bunu Ankara’dayken öğrendim. Biz eve gelen her insana kahve ikram ederiz. Batıda tok karınla veriyorlar, yani yemekten sonra kahve içiliyor. Ama bizde aç iken içiliyor. Kahve güzel bir dostluk, kokusu insanı cezbediyor. 40 yıllık bir hatırı var derler” ifadelerini kullandı.

Kahve tanıtım günleri

Yöresel kahveler için tanıtım günleri yaptıklarını söyleyen Filiz Parlak:

Yaptığımız işin bir özelliğinin bir farklılığının olmasını istedim. Türk kahvesini tanıtan Amerika’da yaşayan bir kadın arkadaş var, onunla yazıştık. Onlar 10 yıla yakındır kahve tanıtımı yapıyorlar, bazı illere ait kahveleri çıkarmışlar, bizde burada onlara benzer çalışmalar yapmak istedik, ama sonra denk gelemedik ve kendi çizgimizde gitmek istedik. Şuan biz de özellikle kakuleli Diyarbakır kahvesini ve birçok kuru kahve çeşitlerini hazırlıyoruz. Karmaları ben hazırlıyorum. Tarçınlı, damla sakızlı vs. Piyasada zaten var, ama bunların karışımlarını burada ben hazırlıyorum. Kakuleninde özellikle çekirdeklerini ben dövüp, kendim öğüterek ilave ediyorum” dedi

“Keybanûyên Qehweya Kurdî”

Kendilerini ‘Kürt kahvesinin leydileri’ olarak tanıtan ve aynı Diyarbakır Kakuleli kahvesinin patentini almak istediklerini söyleyen Parlak, sözlerini şöyle tamamlıyor:

“Bu iş yerimizde devam ettirmek istiyoruz özellikle kakuleli Diyarbakır kahvesini patentleştirip ya da benzeri bir şekilde almak istiyoruz. Var olan bir şey ama biz onu yaygınlaştırmak istiyoruz. Buranın ismi “Keybanûyên Qehweya Kurdî” (Kürt kahvesinin leydileri) Bunun dışında biliyorsunuz Kürt kahvesinin karışımında birkaç baharat var. Kahvelerin bazı çeşitlerinde 11, bazılarında 7 çeşit baharat var, çok söylemezler baharatları ama, temelde süt ve krema olduğu için bizim damak zevkimize uygun, çocukluğumuzun kahvesi aslında. Ve aynı zamanda Avrupa’daki dostlarımızla temas halindeyiz, eğer şartlar el verirse orada kahvelerimizin tanıtımına gitme şansımız olacak, ileriye yönelik düşüncelerimiz bunlar. Leydiliği bırakmak istemiyoruz.”