Diyarbakır OSB kabına sığmıyor

Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Üyesi Devrim Türk ile Diyarbakır OSB’deki son durum, dışarıdan bölgeye gelen yatırımcı yoğunluğu, OSB’deki üretim alanları ve kapasiteleri, OSB’deki istihdam, Bölgeye uygulanan teşvik paketlerinin kimi eksiklikleri ve OSB’nin gelecek hedeflerini konuştuk.

OSB yönetimi kimlerden oluşuyor?

0rganize sanayi Bölgesi Müteşebbis heyeti 2 yılda bir kendi içinde seçim yapar. Diyarbakır Valimiz Hüseyin Aksoy’un Başkanlığında 5 kişilik bir yönetim kurulumuz vardır. OSB Başkan vekili Abdulkadir Karavil, Yönetim Kurulu Üyeleri; Aziz Gölcük, Ahmet Sayar ve Devrim Türk.

Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesinin kuruluşu, tarihçesi hakkında bilgi verir misiniz?

Diyarbakır OSB kabına sığmıyor

1990’ın ikinci yarısında daha aktif olarak da 1997 yılında fiilen çalışmalara başlandı. O dönem burada birkaç firma yatırım yaptı. Ağırlıklı olarak mermer üretimi yapan firmaların başını çektiği bir yatırım vardı. Sonrasında bugün için çok aktif olmazsa da o günün koşullarında Çırçır fabrikaları üretim yaptı. O günden bugüne Organize Sanayi Bölgemizde ciddi anlamda bir doluluk oluştu. Birinci OSB vardı ve ihtiyaca cevap veremeyince Ek OSB’miz oluştu. Şimdi Ek OSB’de de %100’e varan bir doluluk oranına ulaştık ve Ek OSB’nin yanında 2 bin 500 dönümlük yeni bir yer ekleyerek Ek OSB’de genişletme çalışmamız var. Önümüzdeki dönemde açıklanacak olan teşvik paketinden sonra yatırımların artmasını bekliyoruz. Şuanda da belli bir ilginin olduğunu söyleyebilirim.

Diyarbakır OSB’de hangi alanlarda üretim yapılıyor?

“OSB’de yeni yatırımlar ise ağırlıklı olarak gıda ve metal sektörlerinde yoğunlaştı”

OSB’de mermer sektörü hal ciddi ağırlığını koruyor. Gıda sektörü, metal sektörü var. Tekstil alanında İplik üretimi var. Yine Alçı ve buna benzer çeşitli sektörlerin OSB’mizde faaliyetleri var. Organize Sanayi Bölgemizdeki yeni yatırımlar ise ağırlıklı olarak gıda ve metal sektörlerinde yoğunlaştı. Tekstil alanında da yatırımlar konusundaki taleplerde iyi bir artış var.

Ek OSB’nin de ihtiyacı karşılamadığını ve yeni bir genişletme çalışmasının olduğunu belirttiniz, bahsetmiş olduğunuz bu genişletme çalışması nerede yapılıyor?

“Altyapı ihalelerinin tamamı 2017 yılında yapılmış olacak”

Genişletme çalışmalarımızın yapıldığı yere geçmeden önce Ek OSB ile ilgili bir hususu belirtmek isterim. Ek OSB’de alt yapı ihalelerini daha öncesinde yapmıştık. Yol ve Kanalizasyon altyapı ihaleleri 2017’nin ikinci yarısında tamamlanacak. Aynı zamanda Doğalgaz ihalesi yapıldı, Elektrik altyapı ihaleleri yapıldı. Yine, bunların da 2017 yılında bitirilmeleri hedefleniyor. Elektrik için 200 MV’lık yeni bir trafo kurulma çalışmaları var. Ankara TEYAŞ’ta bununla ilgili çalışmalar tamamlandı ve yıl bitmeden onun da ihalesi yapılacak. Çünkü Ek OSB ve genişletilecek alanla ilgili oluşacak taleplere mevcut elektrik altyapımız yetmeyecek. Bunun için de yeni bir trafo merkezi kuruluyor. Böylece altyapı ihalelerinin tamamı 2017 yılında yapılmış olacak.

“Ek OSB’nin yanında 2 bin 500 dönümde genişletme çalışmaları yapılıyor”

Mevcut Ek OSB’de çok az bir yerimiz kaldı. Yaklaşık 100 dönümün altında bir alanımız kaldı. Ek OSB’nin hemen yanında 2 bin 500 dönümlük bir alanda genişletme çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmalarda son aşamaya gelindi. 2017 yılının ilk yarısında inşallah genişletme çalışmasını bitireceğiz ve yeni yatırımcılarımıza hizmet verecek yeterli alana kavuşacağız.

Diyarbakır OSB’nin üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz?

Diyarbakır OSB’de 300 fabrika var!

Organize Sanayi Bölgesinde 300’e yakın fabrikamız var. Ama bunların hepsi faal değil. Çünkü bu fabrikalarımızın bir kısmı dönemsel, mevsimsel üretim yapmaktadır. Yılın 12 ayı faal olan fabrikalarımız ise bu rakamın yaklaşık %50’sine tekabül etmektedir.

Dönemsel çalışmayı biraz açar mısınız?

Ekonomik sıkıntılardan dolayı tam zamanlı üretim yapamayan firmalar var

Mesela Çırçır fabrikaları, Bulgur fabrikaları gibi… Bu tür fabrikalarımız ister istemez belli mevsimlerde üretim yapmaktadır. Bazı fabrikalarımız ise ekonomik olarak yaşadıkları bazı sıkıntılardan dolayı tam zamanlı olarak üretimlerini sürdürememekteler. Ama biz elimizden geldiği kadar ekonomik sıkıntılardan dolayı üretime ara veren yatırımcılarımıza üretim faaliyetlerini sürdürmeleri için destekte bulunuyoruz.

Diyarbakır OSB Diyarbakır’ın ihtiyaçlarını karşılayabilecek kapasitede midir?

“Tarımın sanayiye evrilmesi çok yenidir”

Diyarbakır sanayi olarak Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda ülkenin sanayi alanında 3 büyük kentinden biriydi. Ama zamanla bu durum gittikçe gerilemiş ve bugün için maalesef olması gereken yerde değildir. Son yıllarda yeni yeni sanayi alanına bir yönelme var. Diyarbakır daha çok ticaretin, inşaatın ve tarımın yoğun olduğu bir kentidir. Tarımın sanayiye evrilmesi de çok yenidir ve bu alanda daha alınması gereken çok yol var.  Tarımdan sanayiye geçme konusunda ciddi yatırımlar var. Tekstil, gıda işlenmesi vs… bu çabanın ürünleridir. Diyarbakır’a yavaş yavaş olsa da bütün sektörlerde yatırımlar var. Tabii ki, bir alanda yatırım yapıldığında bu yatırımın yanına yan sanayisi de geliyor. Yine,  mermer sektörü var ama bu daha çok ihracata yönelik çalışan bir sektördür. Bunun yanı sıra metal sektörü yeni yeni gelişiyor. Tabii her şey hemen gerçekleşmiyor, halka halka büyüyor, gelişiyor. Diyarbakır OSB olarak bütün bu alanlarda iyi bir yol aldığımızı düşünüyoruz. Bundan sonra da ortam elverdiği sürece bölgeye yatırımın devam edeceğini düşünüyorum. Sanayimiz gelişiyor ve yeni açtığımız sanayi alanlarımızla bölgemiz insanına hizmet vermeye çalışıyoruz.

“Maalesef çok güçlü sermayesi olan bir kent değiliz”

Tabii bölgemiz için şöyle de bir handikap var, bölgemizde yatırım yapan işletmelerimizin öyle çok güçlü sermaye yapıları yok. İnsanlarımız üç beş kuruşlarını arttırarak ya da kimisi evini satarak, krediyle borçlanarak küçük küçük işletmeler kuruyor ve bunları büyütmeye çalışıyor. Maalesef çok güçlü sermayesi olan bir kent değiliz. Var olan sermayenin sanayiye aktarımı ise öyle göründüğü kadar kolay olmuyor. Aynı zamanda değişmesi gereken bazı eski alışkanlıklar da var ve bunlar da gelişmenin önünde engeldir. Ama her şeye rağmen Diyarbakır’da sanayiye bir yönelme, ilgi var ve bu da bölgemiz için sevindiricidir.

Mermer sektörünün ihracata yönelik çalıştığını söylediniz, ihracata yönelik çalışan başka hangi sektörler var?

“Bütün sektörlerde ihracata yönelik çalışmalar mevcuttur”

Gıda sektörü de yine ağırlıklı olarak ihracata yönelik çalışıyor. Başta Irak olmak üzere çeşitli ülkelere ihracatımız oluyor. Yine, alçıda ihracata yönelik bir üretim var. Hemen hemen bütün sektörlerde ihracata yönelik çalışmalar mevcuttur. Mesela ağırlıklı olarak ihracata yönelik çalışan bir çikolata fabrikamız var. Tabii ki, ihracat bütün sektörlerde temel hedeflerden biridir. Yatırımcılarımız üretimlerini yaparken bir gözüyle de mutlaka ihracatı takip ediyorlar ve ihracat henüz ihracat yapamayan firmalarımızın da hedefidir.

OSB’deki istihdama yönelik neler söyleyebilirsiniz?

Diyarbakır OSB’de 6 bin kişi düzenli olarak çalışıyor

Tabii az önce de vurguladığım gibi bazı fabrikalarımızın dönemsel, mevsimsel üretim yapmaları istihdamı da etkiliyor. Şuan OSB’de düzenli istihdam rakamının 6 bin kişi olduğunu söyleyebilirim. Toplamda ise bu rakam 10 bini bulmasa da inşallah yakın zamanda bu sayı daha da artacaktır.

OSB’nin bölge ekonomisindeki yerini nasıl görüyorsunuz?

“Dışarıdaki Diyarbakır algısı maalesef çok pozitif değil”

Bölgenin kalkınmasında sanayideki gelişmenin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Tabii ki, sürekli olarak ithalatla ya da dışarıdaki kentlere bağımlı olarak yaşamakla olmaz. Sanayimizi geliştirmek, kendi ihtiyaçlarımızı karşılayacak düzeye gelmek zorundayız. Sadece inşaatla bir yere varılmaz, sanayi alanında gelişme olmazsa olmazdır. Diyarbakır’ın turizmi de tarımı da inşaat sektörü de madenciliği de sanayisi de birbirine paralel olarak gelişip büyümek zorundadır. Sadece sanayi ile de değil bir bütün olarak bütün olanlarda paralel olarak büyümeyi hedeflemeliyiz. Tabii ki, gelişmemizin önünde birçok sorun var. Altyapı sorunlarımız olsun, bölgeden kaynaklı kaygılar olsun dışarıdan yatırımcı çekmemizin dezavantajlarıdır. Biz Diyarbakır OSB yöneticileri olarak bu konuda çaba sarf ediyoruz ama tabii kolay değil. Dışarıdaki Diyarbakır algısı maalesef çok pozitif değil. Dolayısıyla burasını bilmeyen insanları buraya çekmek kolay olmuyor. Buradaki yatırımcılarımız daha çok buradan göç etmiş ya da burayı bilen, çeşitli vesilelerle burada iş yapmış kişilerdir. Her ne kadar bölgemizde yatırım yapan firmalar ağırlıklı olarak buranın firmaları olsalar da dışarıdan gelip yatırım yapmış güçlü firmalarımız da var. Tekstil’de, mobilya üretiminde, gıda üretiminde dışarıdan gelip yatırım yapan güçlü firmalarımız var. Ayrıca bölgedeki huzur ortamı geliştikçe bu ilginin çok daha fazla artacağı kanaatindeyim. Çünkü buranın potansiyeli yüksek ve bunu gören birçok firma var. Ortam elverdiği sürece dışarıdan yatırımcılarımızın bölgemize ilgi göstereceğini biliyoruz.

Son bir yılı aşkın süredir bölgede çatışmalı bir ortam var, bu süreç bölgeye yatırımı nasıl etkiledi?

“Yatırım yapmak isteyen herkes bir güven ortamı arıyor”

Tabii ki, çözüm süreci ciddi anlamda kentin ekonomisinin nasıl hızla toparlanacağını bize gösterdi. Sadece sanayi anlamında değil, turizmin bile o dönem baktığımızda şahlandığını görüyoruz. Turizmde çok ciddi bir potansiyel var. Sanayi alanında o dönem buraya gelip yatırım yapan firmalar var. Tabii ki, yatırım yapmak isteyen herkes bir güven ortamı arıyor. Bölgemizdeki güven ortamı geliştiği sürece dışarıdan gelen yatırımcıların sayısı da artacaktır. Şimdi yatırım yapmak isteyenler birkaç defa düşünüyorsa güven ortamı sağlandıkça bir defa düşünerek gelecektir.

Az önceki konuşmanız sırasında farklı alanlarda yatırım konusunda eski alışkanlıkların da engel oluşturduğuna dair bir vurgunuz vardı, siz OSB yönetimi olarak yatırımcıların bu tür eski alışkanlıklarını aşmaları yönünde yeni yatırımcılara bir yönlendirmeniz, onlara bir yol göstericiliğiniz oluyor mu?

“OSB’nin sanayiciye, yatırımcıya temel hizmeti altyapı hizmetlerinin sağlanmak”

OSB Yönetimi olarak bizim görevimiz şu: yatırımcıların yatırım yapabilmeleri için onlara ortam hazırlanmasına yardımcı olmak. Alt yapı çalışmalarında onlara yardımcı olmak, onların önünü açmaktır. Ama işi nasıl yapacakları konusunda - tabii ki, kişisel olarak bazı çalışmalara bireysel olarak elimizden geldiğince desteklerimizi sunmakla birlikte- yönetim olarak böyle bir yönlendiricilik yapmıyoruz. Yeni yatırımcıların çeşitli finansal kaynaklara ulaşmasından, diğer alanlara ulaşmasına biz de bireysel olarak katkılarımızı sunuyoruz. Sonuçta OSB Yönetiminin temel amacı; OSB’nin sanayiciye, yatırımcıya temel hizmeti altyapı hizmetlerinin sağlanması çerçevesindedir. Altyapıda yatırımcıların önünü açmak, onlara alan sağlamak, eksikliklerini gidermektir. Bu konuda OSB Yönetimi olarak üzerimize düşeni yapıyoruz. Tabii ki, OSB’nin öncü olma, yönlendirici olma görevi vardır. Bu konuda gerek biz gerekse de diğer sanayicilerimiz sürekli bir çaba içerisindeyiz. Bir tane bile sanayicimizin bölgemize yatırım yapması bizi çok sevindiriyor.

Diyarbakır OSB’nin gelecek hedeflerinden bahseder misiniz?

“Sanayisi gelişmiş komşu kentlerle rekabet edecek bir altyapı”

OSB olarak sanayicilerimize, yatırımcılarımıza yeni alanlar oluşturma, bu alanların altyapılarını hazırlama önceliğimiz gelecek hedeflerimiz arasındadır. Yatırımcılarımızın bürokratik işlerinin sağlıklı ve hızlı bir şekilde yürütülmesi konusunda çabalarımız sürecektir. Mesela bugün teşviklerle ilgili yatırımcılarımızın bir beklentisi var. Biz de bugünden bu potansiyeli görerek altyapı çalışmalarını yapıyoruz. Sanayicilerimizin beklentileri,  varsa kamu kurum kuruluşlarıyla sorunları bunların giderilmesi yönünde çabalarımız sürüyor. Tabii ki, gelecek tasavvurumuzda sanayisi gelişmiş komşu kentlerle rekabet edecek bir altyapıyı Diyarbakır OSB’ye de kazandırmaktır. Temel hedefimiz sanayicilerimizle, yatırımcılarımızla bölgemizin sanayisini hak ettiği düzeye taşıyabilmektir.

“OSB’ye demir yolu geldi”

OSB’ye şuan demir yolu da geldi. Demir yolu çalışmaları bitti ancak demir yolunun karayoluyla bağlantı kısmında bazı eksilikler vardı, onları şuan karayolları programına aldı. Önümüzdeki yılbaşında bu çalışmalar tamamlandıktan sonra artık buradan sanayicilerimiz yüklerini demiryolu ile direkt limanlara ya da istedikleri diğer alanlara gönderebilecekler.

Son olarak OSB’nin çalışmaları ile ilgili eklemek istediğiniz bir şey var mı?

“OSB’nin arıtma tesisi de böylece kurulmuş olacak”

OSB’nin yıllardan bu yan gelen bazı sorunları var. Biz yönetim olarak bunların büyük kısmını aştık. Bundan sonraki süreçte de Diyarbakır OSB’yi daha iyi bir konuma getirmeye ve çevremizdeki OSB’lerle mücadele edecek bir OSB yaratmayı hedefliyoruz. Bu hedefimize doğru ilerlerken, mesela arıtma ile ilgili çalışmalarımızın Mart ayında ihalesinin yapılacağını ifade etmek isterim. OSB’nin arıtma tesisi de böylece kurulmuş olacak. Bu çalışmalar da tamamlandıktan sonra OSB’nin altyapı sorunlarıyla ilgili ciddi bir eksiklik kalmamış oluyor. Bundan sonraki önceliklerimizin başında bölgemize daha fazla yatırımcı çekmek ve burada üretilen ürünlerin pazarlanması için tüm sanayicilerimizle, tüm kurumlarımızla el ele vererek çalışmalarımızı yoğunlaştırmaktır.

“Hammaddeye ve pazara ulaşımda çok ciddi bir navlun ortaya çıkıyor”

Son olarak vurgulamak istediğim bir husus ise şudur: Teşvik paketleri hazırlanırken bazı göz ardı edilen noktaların olduğu kanaatindeyim. Zaten teşviklerden istenilen verimin alınmamasının da bu eksikliklerden kaynaklandığını düşünüyorum. Teşviklerden istenilen performansın alınamamasında birinci etken güvenliktir; ikincisi ise coğrafi dezavantajların yeterince irdelenememesidir. Birincisi hammaddeye ulaşım, ikincisi hammaddeye ulaşım, bu iki sorunun çözülmesi gerekiyor. Bu iki konuda bölgedeki firmalara çok ciddi avantajlar sağlanmalı. Hammaddeye ve pazara ulaşımda çok ciddi bir navlun ortaya çıkıyor. Bölgeye uygulanan Teşvik paketlerinde bu durumun gözetilmesinin teşvik paketlerinden istenilen verimin alınması noktasında yararlı olacağı kanaatindeyim.”

Ali Abbas Yılmaz/ Özel haber