Bölgede Covid-19 aşılama oranı neden düşük?

Haber: Ali Abbas Yılmaz

TİGRİS HABER - Toplam nüfusa oranla en fazla yaşlı nüfus Sinop’ta bulunurken, en az yaşlı nüfusa sahip il ise Şırnak. TUİK-ADNKS 2019 verilerine göre Bölge illerinde toplam nüfusa göre yaşlılık oranları şöyle: Bingöl yüzde 6.92, Iğdır yüzde 6.66, Gaziantep yüzde 5.94, Mardin yüzde 5.48, Bitlis yüzde 5.25, Muş yüzde 5.04, Siirt yüzde 4.94, Diyarbakır yüzde 4.91, Ağrı yüzde 4.74, Batman yüzde 4.53, Van yüzde 4.00, Şanlıurfa yüzde 3.93, Hakkâri yüzde 3.45 ve Şırnak yüzde 3.31.

Türkiye’de ocak ayı ortasında başlayan Covid-19 aşısı ilk olarak sağlıkçılara yapıldı. Türkiye’de toplam sağlık personeli sayısı ise 1 milyon 119 bin 886. Türkiye'ye 30 Aralık'ta getirilen CoronaVac aşısında sağlıkçıların ardından 85 yaş ve üstü vatandaşlar aşılanmaya başlarken, 75 yaş ve üstü vatandaşların aşılanma işlemi devam ediyor.

Türkiye’de nüfusa oranla Covid-19 aşısının en az yapıldığı illerin tamamının Bölge illeri olması tartışmalara neden olmuştu. Peki, neden en az aşı bölge illerinde yapıldı?

Türkiye’de sağlıkçıların ardından yaş gruplarına göre aşılama işlemi 85 yaş ve üstü vatandaşlarda başlatılırken, yaşlı nüfus ortalamasında bölge illerinin en alt sıralarda yer alması aşılama oranlarına etki eden önemli bir faktör oldu.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’deki aşılama oranı yüzde 4,01 olurken, bölge illerinden Hakkari, Şırnak, Ağrı, Siirt, Şanlıurfa, Mardin, Muş, Bitlis, Bingöl, Van ve Diyarbakır aşılamada en alt sıralarda yer aldı.

Aşılamada yüzde 1,27 ile Hakkari en son sırada yer alırken,  onu sırasıyla Ağrı 1,34), Şırnak (1,46), Siirt (1.67), Şanlıurfa (1,76), Mardin (1,77), Muş (1,77), Bitlis (2,11), Bingöl (2,11), Van (2,32) ve Diyarbakır (2,64) takip etti.

Covid-19 aşısının en fazla yapıldığı ilk on il ise: Isparta (6,71), Amasya (6,38), Bolu (6,29), Burdur (6,07), Edirne (5,82), Eskişehir (5,77), Çanakkale (5,70), Artvin (5,61), Giresun (5,56), Çorum (5,39) olarak sıralandı.

Bölgede yaşlı nüfus Türkiye ortalamasının altında

Aşılanma oranının bölge illerinde düşük çıkmasının nedenlerine baktığımızda, bölgede hizmet veren sağlık çalışanı sayısı ve bölgedeki yaşlı nüfusu oranı etkili bir neden olarak öne çıkıyor.

Yaşlı nüfusunun (65 +) il yerleşim yerlerinin adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) verilerine göre, yaşlılık oranı en düşük illerin bölge illeri olması dikkat çekiyor.

Türkiye nüfusu

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 31 Aralık 2019 tarihi Türkiye nüfusu 83 154 997 kişi olarak tespit edilmişti.  Önceki yıla göre 1 milyon 151 bin 115 kişi artan ülke nüfusunda erkeklerin sayısı 41 milyon 721 bin 136 kişi olurken, kadın nüfusu ise 41 milyon 433 bin 861 kişi olarak kayıtlara geçti. Türkiye nüfusunun  %50,2'sini erkekler oluştururken kadınlar ise nüfusun yüzde 49,8'ini oluşturdu.

Toplam nüfustaki yaşlılık oranları

Toplam nüfustaki yaşlılık oranlarında ise 0-14 yaş grubu yüzde 23,1; 15-64 yaş grubu yüzde 67,8;  65+ yaş grubu ise nüfusun yüzde 9,1’ni oluşturmakta. Yaşlı nüfus içinde en büyük oranı 65-69 yaş grubu oluştururken,  yaşlı nüfusun ortalama yaşı ise 71,63 olarak kayıtlara geçti. Yaşlı nüfusun cinsiyete göre dağılımında ise yüzde 56 ile kadınlar öne çıktı.

En fazla yaşlı nüfus oranı Sinop’ta

Türkiye genelinde çok yaşlı nüfus oranına sahip ilk beş il arasında sırasıyla Sinop yüzde18,31, Kastamonu yüzde 17,15, Artvin yüzde 15,70, Giresun yüzde 15,53 ve Balıkesir yüzde 14,81 yer alırken, yaşlı nüfus oranına sahip ilk beş ilin ise sırasıyla; Malatya yüzde 9,95, Niğde yüzde 9,69, Düzce yüzde 9,40, Sakarya yüzde 9,12 ve Elazığ yüzde 9,34 olduğu görüldü. Erişkin illerin dağılımında ise, Kocaeli yüzde 6,99, İstanbul yüzde 6,68, Bingöl yüzde 6,67, Iğdır yüzde 6,18 ve Mardin yüzde 5,38 ilk sıralarda yer aldı.

En az yaşlı nüfus oranı Şırnak’ta

TÜİK’in nüfusa ilişkin sayısal verilerinde yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranında yaşlı nüfusun en düşük olduğu il ise Şırnak oldu.

Bölge illerinde toplam nüfusa göre yaşlılık oranları

TUİK-ADNKS 2019 verilerine göre Bölge illerinde toplam nüfusa göre yaşlılık oranları şöyle: Bingöl yüzde 6.92, Iğdır yüzde 6.66, Gaziantep yüzde 5.94, Mardin yüzde 5.48, Bitlis yüzde 5.25, Muş yüzde 5.04, Siirt yüzde 4.94, Diyarbakır yüzde 4.91, Ağrı yüzde 4.74, Batman yüzde 4.53, Van yüzde 4.00, Şanlıurfa yüzde 3.93, Hakkari yüzde 3.45 ve Şırnak yüzde 3.31.