Bebeklerde ek gıda

Ali Abbas Yılmaz/ Özel haber

ÖZEL GENESİS Hastanesi Diyetisyeni Gülnihal Hazar, 0 -1 yaş arası bebeklerin ek gıdaya geçişleri ve beslenmelerine ilişkin önemli bilgiler verdi.

İlk 6 ay sadece anne sütünün bebeğin beslenmesi için yeterli olduğuna vurgu yapan Hazar, “6. Aydan sonra anne sütü, bebeğin gereksinimlerini karşılayamaz hale gelir. Bu nedenle bu aylarda tamamlayıcı besinlere başlanmalıdır. Tamamlayıcı besinlere başlarken bebeğin sindirim sisteminin gelişmekte olduğu ve bu gelişime uygun besinlerin uygun aylarda verilmesi gerektiği unutulmamalıdır” dedi.

6’ıncı aydan itibaren ay ay bebeğin gelişimine göre beslenmesine ilişkin bilgileri aktaran Hazar, evde mayalanmış yoğurt ile ek gıdaya başlangıç yapılması gerektiğini söyledi.

Ek gıdaya geçen bebeklerin beslenme programını ay ay bütün incelikleriyle detaylı bir şekilde anlatan Hazar’ın ebeveyninler için önemli uyarılar içeren çalışmasının tamamı şöyle:

0- 1 yaş Bebek Beslenmesi

“Yeterli ve dengeli beslenme yaşamın ilk gününden itibaren hem bebeğin besin gereksinimini karşılamak hem de onu çeşitli hastalıklardan korumak için gereklidir.

Yenidoğan bir bebeğin yeterli ve dengeli beslenmesi ise ANNE SÜTÜ ile mümkündür.

 Anne sütü; bebeğin besin öğesi gereksinimlerini en uygun biçimde karşılayan, bebeğin henüz tam olarak gelişmemiş sindirim sistemi için en uygun ve hazmı kolay olan besindir. İçerdiği, bağışıklık sistemini güçlendirici vitamin-mineral ve hormonlar ile bebeği hastalıklardan korurken büyümesini sağlar. En önemlisi ise anne ve bebek arasındaki duygusal bağı geliştirerek bebeğin bedensel, ruhsal ve zihinsel yönden gelişimini olumlu yönde etkiler.

Anne sütü tüm bunların yanı sıra sadece bebek için değil anne sağlığı içinde koruyucudur. Doğum öncesi ağırlığa ulaşma süresini kısaltır ve doğum sonrası kanamanın çabuk kesilmesini sağlayarak anemi riskini azaltır. Ayrıca yapılan çalışmalara göre emziren annelerin meme ve yumurtalık kanseri olma riski azalmaktadır.

Tüm bu özelliklerden dolayı yenidoğan bir bebeğe İLK 6 AYLIK dönemde SADECE ANNE SÜTÜ verilmelidir. İlk altı ay boyunca biberon, emzik, şekerli su veya çay ya da bitki çayları gibi bebeğin emmesini azaltacak besinler bebeğe verilmemelidir.

TAMAMLAYICI BESİNLERE BAŞLAMA

Anne sütü alan bebeğin besin gereksinimi ay ilerledikçe artmaya başlar. 6. Aydan sonra anne sütü, bebeğin gereksinimlerini karşılayamaz hale gelir. Bu nedenle bu aylarda tamamlayıcı besinlere başlanmalıdır. Tamamlayıcı besinlere başlarken bebeğin sindirim sisteminin gelişmekte olduğu ve bu gelişime uygun besinlerin uygun aylarda verilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

BEBEKLERE AYLARA GÖRE VERİLEBİLECEK BESİN TÜRLERİ VE BEBEKLERİN YEME DAVRANIŞLARI

BEBEKLERE AYLARA GÖRE VERİLECEK TAMAMLAYICI BESİNLER

6.ayda bebeği verilecek ilk tamamlayıcı gıda evde günlük mayalanmış yoğurt olmalıdır. 1/4 çay bardağı yoğurt ile başlayarak 2-3 gün süreyle 1 çay bardağı yoğurda ulaştıktan sonra diğer tamamlayıcı gıdalara geçilmelidir. Başlanacak her besin sırayla ve 2-3 gün arayla denenerek bebeğe verilmelidir.

2. sırada verilecek tamamlayıcı gıda ise meyve püreleridir. Mevsimine uygun olmak koşuluyla alerjen riski en düşük ve bebeğe verilebilecek meyveler elma, armut veya şeftalidir. 2-3 gün süreyle meyve püreleri verildikten sonra sebze çorbalarına geçilmelidir.

Sebze çorbaları ise başlangıçta kabak, havuç, patates gibi sebzelerle hazırlanabilir. Çorbayı hazırlarken sebzeler iyice yıkanıp, küçük küçük doğranır. 1 yemek kaşığı pirinç ile birlikte suya atılarak kaynatılır. Bir tatlı kaşığı zeytinyağı pişirme işlemi bitince eklenir sonra tel süzgeçten geçirilerek bebeğe verilebilir. Bunların dışından 6. Ayda yumurta sarısı, pekmez gibi besinlerde verilebilir.

7. Ayda et, tavuk, balık verilebilir. Bu besinler başlangıçta sebze çorbalarına eklenerek de verilebilir. Peynir, ekmek, tahıl veya kurubaklagiller 8. Ayda verilebilir.12. aya kadar bebeklerin yemeklerine tuz, salça baharat eklenmemelidir.

***Ayrıca bebek beslenmesinde;

Çay; demir yetersizliğine neden olabilir.

Bal; alerjik özelliğinden ve enfeksiyona neden olabileceğinden dolayı 1 yaşına kadar bebek beslenmesinin içinde yer almamalıdır.

Şeker; Besin değeri bulunmamaktadır. Süt, yoğurt vb. yiyecek-içeceklere eklenen şeker iştahsızlığa ve diş çürüklerine neden olabilir.

Tuz; bebeğinizin henüz gelişmemiş böbreklerine yük oluşturacağından bebek beslenmesinde bulunmamalıdır. *Bebeğin yiyeceklerine ilk 1 yıl boyunca tuz ve şeker eklenmesine gerek yoktur.

5. Bunların dışında; İnek sütü, yumurta beyazı, çikolatalı besinler, portakal, muz, çilek, kivi, domates, hazır çorbalar, şeker ve şekerlemeler, kuru yemiş gibi besinler ilk 1 yıl bebekte alerjik etki gösterebilir. Bu yüzden ilk 1 yıl boyunca tüketilmemelidir.

Bebeklere özel yeme davranışları ve en önemli öneriler;

5. İleride bebeğin yemek seçmesini önlemek için 0-1 yaş döneminde değişik tatlardaki besinlere alıştırılmalıdırlar.
5. Bebeğin düzenli ve öğün atlamadan beslenmesi gerekir.
5. Bebeğe verdiğiniz tüm yiyecekler taze olmalıdır. Pişmiş yiyecekler özellikle et buzdolabında en çok bir gün bekletilmelidir. Saklama süresi uzadıkça yiyeceklerde hem zararlı organizmalar ürer hem de besin değerleri azalır özellikle meyveler sıkıldıktan veya rendelendikten sonra yedirilmeli, kalan besin saklanmamalıdır.
5. Bebeği beslemeden önce kaşıktaki besine ilgi göstermesi beklenmeli, eğer isterse besini elle tanımasına izin verilmelidir. Ek besinler, bebeğe uygun bir kaşıkla verilmeli mümkünse biberon kullanılmamalıdır.
6. Yeni denenecek yiyecekler bebek açken alışık olduğu yiyeceklerden önce verilmelidir. Denenen besinin alerji yapıp yapmadığı kontrol edilmelidir.
5. Bebeğe sevmediği besinleri yemesi konusunda ısrar etmeyip, bunu yerine ona aynı gruptaki benzer besinlerden verilmelidir. Hoşlanmadığı fakat alması gereken yiyecekler, daha sonra tekrar denenmelidir.
5. Çocuğa yemek yediği için ödüllendirmek ve/veya yemediği için cezalandırmak, yemek yedirirken çocukla oynamak, televizyon seyrettirmek gibi davranışlar ileriki yaşlarda yeme problemleri yaratabilmektedir.
5. Çocuğa yemekleri daha cazip şekillerde sunmak yemeğini yemediği zamanlarda 20 dakika bekledikten sonra bu süre içinde yemiyorsa yemeği önünden kaldırmak gerekir. Çocuk daha sonraki öğünde yemeğini daha iştahla tüketecektir.
5. Çocuğun sağlıklı gelişimi için ona doğru beslenme alışkanlıkları kazanılmalıdır.
5. Beslenmenin sadece karın doyurmak olmadığı unutulmamalıdır.

** Son olarak dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri ise tamamlayıcı gıdalara başladıktan sonra da bebek emzirilmeye devam edilmelidir. Emzirme işlemine 1,5- 2 yaşına kadar devam edilebilir. Bu dönemlerde çocukların enerji gereksinimlerinin üçte biri anne sütü ile beslenmeden sağlanabilir. Ancak anne sütü ile beslenme, bu yaştaki çocuğun diğer besinleri almasını engelleyecek sıklıkta olmamalıdır. İlk bir yıl bebeğin hızlı büyümesi nedeniyle; yeterli ve dengeli beslenmenin en önemli olduğu dönemlerden biridir. Bu nedenle bebeğin büyüme ve gelişmesini sağlayacak bebeğin ayına uygun ideal beslenme programı bir hekim veya bir beslenme uzmanı ile birlikte hazırlanmalıdır.