VİDEO - Altın mı, Bitcoin mi?

Tigris Haber / Özel

Kripto para piyasasında küçük yatırımcılara pek şans tanımayan gazetemizin ekonomi yazarları Kılıçaslan ve Gölcü, yatırım alanında altından şaşmamak gerektiğine vurgu yaptılar. Dijital varlıklardaki anormal yükselişin “balon” olduğunu vurgulayan Kılıçaslan ve Gölcü küçük yatırımcıların birikim elde etmek için adım attıkları kripto para dünyasının tehlikelerine işaret ettiler.

Son dönemlerde başta Bitcoin olmak üzere yıldızı parlayan kripto paralar ve dijital varlıklara olan ilginin altında yatan nedenler üzerine gazetemizin ekonomi yazarları Kılıçaslan ve Gölcü değerlendirmede bulundular.

Tigris Haber ekonomi yazarları Adil Kılıçaslan ve Sercan Gölcü, kripto paralarla ilgili gazetemizin sorularını yanıtladı.

Tigris Haber: Kripto paraların özellikleri nelerdir, güvenilir mi, neden ortaya çıktı?

Adil Kılıçaslan: Kriptoparalar ikiye ayrılır: Coin (para) ve token (jeton).

Kripto paralardan “Coin/para” olarak tanımlananlar, kendi kayıt defterini tutuyor. Kendi kayıt defteri olmayıp işlemlerinin kayıtları başka bir kripto paranın kayıt defterinde tutulanlara “token/jeton” deniyor.

Sistem tek bir merkezden kontrol edilemediği için Bitcoin kullanılan her yerde süreci çalıştırmak, sistemi gözetmek türü işleri birilerinin bir bedel karşılığında yapması gerekiyor ve bu işi yapanlara madenci deniyor. Kayıt tutanlar çoklu ve birbirini tanımayan insanlar olduğu ve ispatlı işlemleri kayda geçtikleri için sahte işlem yapamazlar. Kayıtlar tek bilgisayarda yapılmadığı ve tek bilgisayar çökse bile kayıtlar diğer bilgisayarlarda da olduğu için kayıtlar her zaman güvenlidir. Kripto sistemde para havaleleriniz 1 dakika ile 10 dakika arasında gideceği hesaba ulaşması ile ödemeleriniz veya tahsilâtlarınızın kur değişiklik riskinden arınmış şekilde ve karşı tarafla ihtilafı engelleyecek şekilde işlem yapılmasını sağlar.

Sercan Gölcü: Coinler (Bankalar) Hesabıma girmiş, hesabımdan çıkmış her şeyin kaydını tutuyor ve an itibarıyla ne kadar bakiyem olduğunu biliyor. Blokzincir, dağınık yapılı kayıt defteri çeşitlerinden sadece biridir. Kripto paralar (Coinler) dünya ölçekli olduğu için dünya yıkılıncaya kadar sahibi veya varisleri için kayıtları saklanır. Madenciler akrabanız olmadığı, işlemlerde hesap numarası ile yapıldığı, isminiz işlem kayıtlarında yazmadığı için ve madencinin kazancı yaptığı işlemlerden alınan komisyonlardan oluştuğu için iş ispatları blok zincir yani her bir işlem için farklı kişilerden oluşan zincir blokunun onayının zorunluluğu ve güvenirliği sistemi güvenli kılar. Bankada sadece işlem yapan değil onun şefi ve miktar büyükse müdür yardımcısı daha büyükse müdür çok büyükse bölge müdürlüğü çok çok büyükse genel müdürlük onayı gerekiyor. Kripto paralarda da belki 20 belki 30 ayrı kişi işin ispatına onay veriyor. Kripto paralarda bu işlem en fazla on dakika sürüyor. Arkadaşınıza parayı banka kanalıyla yollarsınız. Arkadaşınıza 1000 lira yolladığınızda banka havale veya eft ücreti alır. Artı göndermiş olduğunuz parayı da hemen arkadaşınıza teslim etmez, mesai saatleri içerisinde göndermeniz gerekir. Eğer ki yurtdışına yollarsanız para arkadaşınıza 4-5 günde ulaşabilir.

Tigris Haber: Bitcoin başta olmak üzere kripto paralardaki fiyat yükselişlerinin patlamaya hazır balon olduğu söyleniyor. Böyle bir balon gerçekten var mı?

Sercan Gölcü: Gelişen olaylara düz mantıkla bakmamak gerekir. Mesela; herhangi bir şirketin borcu patlamış diyorlar. Geçen yıla göre % 40 yükselmiş. Bunu kötü olarak analiz edenler var. Bilmiyoruz ki aynı yıl şirketin cirosu % 60 arttı. Borcu %40 arttığı bir yılda cirosunun % 60 artması çok önemli bir gelişme… Başka bir örnek; Ev alacaksanız 400 bin lira bu ev burada çok pahalı deriz. Bir saniye.. Bu evin fiyatını nerden biliyorsun pahalı olduğunu…iktisadi olarak düşünmek gerek.. Ev ne getiriyor 1 yılda? 1 yılda evin içinde oturmazsam ne kadar kira getiriyor veya ev almazsam 1 yıl içinde ne kadar kira öderim gibi koşulları ayrıntıdan geçirmek gerekir. Tek düze olaylara bakmayalım.

Bitcoin ve diğer kripto paraların fiyatlarında yükseliş var evet balon var mı bunlarda. Neye göre hangi koşullara göre bunu saptamak lazım. Eğer kripto dijital paralara yatırım yapıyorsanız, onun sıfıra gerileme ihtimalini de aklınızdan çıkarmayın. Bitcoin' de muhatap yok. Bitcoin'de patron kim? Sorusunun cevabı yok!  Yani dünyada 9000 çeşidi olan bu dijital paranın 6000 tanesinin ortadan kaybolma geri kalanların bir süre kar payı vererek bir süre sonra onların da gitme tehlikesi ile karşı karşıyayız. Aslında bu neye benziyor. Saadet zincirine… Ülkemiz bu saadet zincirlerinde ağır vakalar elde etmiştir. Kısacası ben bu dijital parayı hem patlayacak bir balona hem de tehlikeli bir saadet zincirine benzetiyorum.

Adil Kılıçaslan: Kripto paralar borsadaki hisse senetleri gibidir. Kripto parayı hisse senedi gibi elinizde tutmak isterseniz, hisse senedi gibi elinizde patlayabilir. Bunun adı kumardır. Sadece ödemelerinizi veya tahsilâtlarınızı az masrafla gerçekleştirmek isterseniz hızlı ve güvenilir banka olarak kullanabilirsiniz. Bu işlemleri döviz bürosu gibi çalışan kripto borsa şirketleri üzerinden yapabilirsiniz. Satın aldığınız veya satacağınız bitcoinleri bu borsalara yollayarak buralarda tutabilirsiniz. Yalnız şunu da unutmamanız gerekiyor ki her kripto borsası güçlü bir altyapıya ve güvenilir bir sisteme sahip değil. Bu borsalarda çoğu zaman muhatap dahi bulamayabilirsiniz. Dolayısıyla burada yatırım miktarınızı büyüklüğüne bağlı olarak bir seçim yapmalısınız.

Tigris Haber: Gelecek altında mı dijital varlıklarda mı?

Sercan Gölcü: Gelecek altın madenciliğindedir. Kripto dijital paralarda değildir. O yüzden altın binlerce yıldan bu yana yatırım aracı olmuş adamlar toprağa gömmüşler ve yıllar geçmiş bir şey olmamış dijital para olan bitcoin mi bitirecek altını hiçbir şey yapamazsak, çocuklarımıza evlenirken takarız.

Adil Kılıçaslan: Ne Altın ne de Kripto, Para esas gelecek toprakta. Âşık Veysel’in söylediği gibi “Beni sadık yârim kara topraktır” babam “hastalansan da, güçsüz (sakat) kalsan da topraktan aldığın ürünlerle hayatını idame ettirirsin, malın yok olmaz” derdi. Her ailenin en az 100 dönüm tarlası olmalı ki ayakta kalsın. Salgın hastalıkta işyerleri kapanıyor ama toprak üretiyor. Borsa, kurlar düşüyor ama toprak ama az ama çok her zaman değerleniyor.

Tigris Haber: Altın neden düşüşte ve bu ne kadar sürecek. Altın yine güvenli liman olacak mı?

Sercan Gölcü: Kimse endişe etmesin altın elbette yükselişe devam edecektir. Altının önümüzdeki yıllarda artacağını düşünüyorum neden mi? Kripto dijital para ve bilhassa dijital altın denilen ürün konusunda aşırı karamsarlık var sonuçta altın bir maden elle tutulur gözle görülür bir şey sanal paralar için aynı şey söz konusu değil! Bilhassa 45 bin-50 bin dolar gibi rakamlar çok… Fiyatlar anormal!  Bir gün dijital para için kral çıplak diyebilirler gibi düşünüyorum naçizane fikrim bu! Yatırım tavsiyesi değildir.

Adil Kılıçaslan: Altın eğer fiziki olarak tutulsaydı 800 USD fiyatında olurdu. Şu anda dijital (sanal) altın biriktiriyoruz. Altın da borsa değeri oldu. Ne zaman borsalar (Finansal hayal dünyası, cambaza bak oyunu) biter, altın işte o zaman gerçek değerine gelir. Altının fiziksel değerleri özel, daha özel madenler var. Ne zaman o değerli madenler çıkartılır o zaman altın teneke olur.

Tigris Haber: Küçük yatırımcı için öneriniz nedir, altın mı dijital varlıklar mı?

Sercan Gölcü:  Bitcoin; Küçük yatırımcıların gireceği bir platform değil maalesef ve milyonlarca ufak yatırımcı var.

Ama altın her kesimi kapsayabiliyor. Altın çamura düşerse yine altın altındır oyuna gelmeyin!

Adil Kılıçaslan: Küçük yatırımcılara tavsiyem. Paradan para kazanmak değil çocuklarına bilgi, kültür, insanlık yatırımı yapsınlar. Çocuklar geleceğimiz ve biz çocuklarımız için çılgınlıktan vazgeçen kişileriz. Hayata gelen herkes bilgiyle, kültürle, insanlıkla güzel varlık olurlar. Çocuklarımıza diğer insanlarla birlik olunca rahat olunacağını öğretelim. Çizgi film vardı, adı VOLTRAN’dı. Birleşiyorlar VOLTRAN oluyor ve her güçlüğü birlikle yeniyorlardı.